Yeni tip korona virüsünün sıkı tedbirlere karşın dünya çapında yayılmasını durdurmakta zorluk yaşanırken, yüzlerce bilim kişisi havadan bulaşma riski konusunda Dünya Sıhhat Örgütü’ne (DSÖ) hitaben bir mektup kaleme aldı. Mütehassıslar, şu ana dek virüsün yalnızca büyük damlacıklarla yayıldığı cephesinde ikazda bulunan DSÖ’nün tavsiyelerini güncelleyerek havadan küçük damlacıklar yoluyla da bulaştığını kabul etmesini, böylece hükümetlerin bilhassa havalandırmalı örtük yerlerde daha fazla tedbir almasını istiyor.

New York Times gazetesi, 32 devletten 239 bilim beşerinin kaleme aldığı mektubun bu hafta bir bilim mecmuasında yayımlanacağını yazdı. İmzacılar arasında DSÖ’nün korona virüsü konusundaki direktiflerinin hazırlanmasına yardımcı olan eksperlerin da bulunduğu belirtiliyor.

DSÖ’YE NAZARAN NASIL BULAŞIYOR?

DSÖ, virüsün çoğunlukla kişilerin öksürmesi yahut hapşırmasıyla yüzeylere yapışan büyük damlacıkların sairleri tarafından ellenip yüze götürülmesi yahut 1 metreden yakın uzaklıkta duran insanlar arasında küçük damlacıklar yoluyla bulaştığını savunuyor. Kurumun hükümetlere yönelik tavsiyeleri de, bu yayılma tipinin önlenmesini sağlayacak önlemlere dayanıyor. 239 bilim beşerinin imzaladığı mektupta ise küçük damlacıkların havada uzun müddet asılı kalabildiği, bu nedenle 1 metreden daha uzak aradan de yayılabildiği, yani ‘havadan bulaşma’ riski olduğu savunuluyor.

‘HAVALANDIRMALAR ÇOK ÖNEMLİ’

Mektupta, son periyotta et fabrikaları, barlar ve restoranlar üzere alanlarda ortaya çıkan yeni vaka patlamalarına dikkat çekiliyor; havadan bulaşma riski nedeniyle ofis ve market üzere sık ziyaret edilen bölgeler başta olmak üzere örtük mekanlarda havalandırmaların değeri vurgulanıyor. Virüslerin havadan bulaşması konusunda eksper olan Virginia Tech Üniversitesi tedrisat üyesi Linsey Marr, DSÖ’nün şu ana dek virüsün havada düşük seviyede virüs bulunduğu hastanelerde yapılan araştırmaları referans aldığını ve bu durumun riski kıymetsiz gösterdiğini savundu. Mektubun imzacılarından olan Marr, birçok binada havalandırma kalitesinin çok daha düşük olduğunu, virüsün bu nedenle havada toplanabildiğini söyledi.

DSÖ: EHLIYETLI KANIT YOK

New York Times’ın mektubu manşetine taşımasının akabinde ise DSÖ bilirkişilerinden “Havadan bulaş riski konusunda kâfi kanıt yok” reaksiyonu geldi. DSÖ’nün enfeksiyon tedbire ve denetim uzmanlarından Dr. Benedetta Allegranzi, “Son birkaç aydır havadan bulaşmanın mümkün olabileceğini birkaç kere söyledik ancak bu tarafta muhakkak somut yahut açık kanıt yok” dedi.

‘TAVSİYELERİ BU ISTIKAMETTE GÜNCELLEMEK GEREKSİZ BİR YÜK YARATIR’

East Anglia Üniversitesi’nden profesör Paul Hunter da, “Havadan bulaşma mümkün ancak büyük fotoğrafta muhtemelen o kadar değerli değil. Her şey damlacıklarla ilgili” dedi. DSÖ’nün enfeksiyon tedbire komitesinde de mekan alan Hunter, “Havadan bulaşmayı denetim etmek, Covid-19’un yayılmasını denetim etmek açısından çok bir şey değiştirmeyecektir” dedi. Hunter, DSÖ’nün tavsiyelerini bu istikamette güncellemesinin kaynakları ehliyetsiz olan devletlerde ‘gereksiz bir yük’ yaratacağını söyledi.

DSÖ’nün tavsiyelerini mektupta bölge alan ihtara nazaran güncellemesi halindeyse, toplumsal aralık uygulanan örtülü ortamlarda bile maske takılması, havalandırma ve klima sistemlerinin değiştirilmesi üzere yeni tedbirler alınması gerekebilir. (DIŞ HABERLER)

Gazete Duvar