Türkiye’nin Suriye’ye ilişkin İdlib vilayetinde denetim ettiği ve Türk Lirası’nı (TL) tedavüle soktuğu bölgelerde halkın ekonomik krizden şikâyet ettiği belirtildi. Katar merkezli Al Jazeera televizyonunun haberine nazaran, yaklaşık bir yıl evvel TL kullanılmaya başlanan İdlib’de fiyatlardaki oynaklık esnafı da endişelendiriyor.
“Türk Lirası’ndaki kriz Suriye’de İdlib’i vurdu” başlıklı haberde, bir dizi dükkan sahibi ile söyleşilere yer verildi. Cemil Barakat isimli esnaf, İdlib’de hayat şartlarının hiçbir vakit kolay olmadığını fakat ‘Türk Lirası’ndaki krizin ve tavan yapan enflasyonun küçük iş yerini ayakta tutmayı bir kabus haline getirdiğini’ söyledi.
‘ÜRÜN FİYATLARI HER GÜN DEĞİŞİYOR’
Barakat, “Ürün fiyatları her gün değişiyor ve müşteriler inanamıyor. Ve kira ile ulaşım masraflarını da göz önünde bulundurmalısınız” dedi. Dükkanındaki zerzevat ve meyveleri göstererek “Buradaki her şey ithal” diyen Barakat, “Bu ay kirayı ödeyebilmek için eşimin nişan yüzüğünü sattık. Kış için hiçbir şey alamadık zira akaryakıt çok kıymetli. Neyse ki çocuğum yok” tabirlerini kullandı.
FIRINCI AHMAD: EKMEĞİ ZİYANINA SATACAĞIZ
Fırıncılıkla uğraşan Muhammed al Ahmad ise Al Jazeera ile söyleşisinde Türkiye’den ithal edilen materyallerin ve yakıtın fiyatlarındaki artış nedeniyle fırınını açık tutmakta zorlandığını anlattı. Al Ahmad, “Bu kurda bir somun ekmeği üretmek 3 TL’ye mal olacak fakat 2.5 TL’den satmaya devam etmekten öteki bahtımız yok. Ziyanına çalışacağız zira beşerler karşılayamaz” dedi. Al Ahmad, buğday ve yakıt fiyatlarının tüm dünyada arttığını, Türkiye’deki mali krizin de kendilerine ek yük bindirdiğini söyledi.
‘ÜRÜNLERİ FİYATLANDIRMAK GÜÇ, HER GÜN YENİ BİR ŞEY OLUYOR’
Al Jazeera haberinde, İdlib’de birçok kişinin zerzevat meyve alabilmek için borç para aldığını yahut direkt dükkanlara borçlandığını da yazdı. Bir manavın sahibi olan Farid Mahloul, “Her gün yeni bir şey oluyor, TL yükseliyor ve alçalıyor; malları yanlışsız düzgün fiyatlandırmak sıkıntı. Müşteriler bize vaktinde ödeme yapmadığında kaybımız daha büyük oluyor zira TL’nin bedeli düşmeye devam ediyor” diye konuştu. Mahloul, kepenk indirmemek için elinden geleni yaptığını söylese de “Fakat çok zor” diyor.
‘KAZANCIMIN NEREDEYSE TAMAMI KİRAYA GİDİYOR’
Sekiz sene evvel Humus’tan İdlib’e yerleşen Fakhri Bitar isimli taksi sürücüsü ise uzun saatler çalışmasına karşın temel muhtaçlıklarını alamadığını anlattı. “Saatlerce çalışıyorsunuz ve mesainiz bittiğinde TL bir anda yükseliyor. Kazandığınızın neredeyse tamamı kiraya gidiyor” diyem Bitar, çocuklarına aldıkları süt ve bebek bezi dahil temel gereksinimlerinden kıstıklarını anlattı. Bitar, “Bebek bezinin fiyatı iki kat yükseldi münasebetiyle çocuklarımızın cildini tahriş eden düşük kaliteli bezlerden almak zorunda kaldık” dedi. Bitar, meskenlerinde şimdi ısıtıcıyı açmadıklarını da anlattı.
AL JAZEERA: KRİZ İDLİB’E SIÇRADI
Al Jazeera haberinde, “Türk Lirası’nın Amerikan doları karşısındaki kıymeti bu hafta, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan keskin faiz indirimlerini savunurken rekor düzeyde düştü. Türkiye’nin para ünitesi geçtiğimiz sene içinde yaklaşık yüzde 40 oranında paha kaybetti ve enflasyon yüzde 20’ye yaklaşıyor. Türkiye’nin mali krizi komşu Suriye’de muhalefetin elinde bulunan ve bir yıldan uzun mühlet evvel TL’yi benimseyen İdlib’e de sıçradı” denildi. Haberde, memleketler arası yardımlarla ayakta duran İdlib iktisadında krizin derinleşmesinin, hem TL kullanılmasından, hem de ticaretin büsbütün Türkiye ile yapılmasından kaynaklandığı belirtildi.
İdlib’de Türk Lirası Haziran 2020’de kullanılmaya başlanmış; Anadolu Ajansı haberi “Suriye’nin mahallî para ünitesindeki rekor bedel kaybının akabinde İdlibliler, alım gücünü korumak gayesiyle Türk lirasını (TL) kullanmaya başladı” sözleriyle duyurmuştu. (DIŞ HABERLER)
Gazete Duvar
