ANKARA – Döviz kurundaki tırmanma ve enflasyonun direkt karşılık bulduğu bölümlerin başında emlak geliyor. Yaklaşık 6 milyon nüfusuyla Ankara, Türkiye’de emlak bölümündeki gelişmeleri hem etkileyen hem de etkilenen kentlerin başında geliyor. Kentin bilhassa birtakım semtleri, üniversitelere yakınlık, ulaşım, güvenlik üzere sebeplerle fazla tercih ediliyor. Bu semtlerdeki konut fiyatlarını ve son devirdeki gelişmeleri gözlemek için kiracılar, emlakçılar ve mesken sahipleriyle konuştuk.
Birinci durağımız pek çok şiire, müziğe bahis alan Tunalı Hilmi Caddesi ve Ayrancı. Pandemi yasaklarının kalkmasıyla bir arada, Tunalı Hilmi’de yoğunluk yaşanıyor. Tunalı’nın girişinde bulunan Ankara’nın sembollerinden biri Kuğulu Park’tayız. Bazıları köpeklerini gezdiriyor. Bazıları ağaçların altında oturuyor, öğrencilerin de ağır buluşması noktası olan bölgede gözü saatte, bir eli telefonunda olan gençlerin gelecek arkadaşlarını bekleme telaşını görüyoruz.
‘ALDIĞIM MESKENİN FİYATI ÜÇ YILDA EN AZ İKİ KAT ARTTI’
Parkta oturan orta yaşlı Mustafa Bey’in yanına oturuyoruz. Mustafa Beyefendi, Ayrancı’da oturuyor, 22 yıldır da burada. “Son periyotta konut fiyatları ne durumda sizce”, dediğimizde başını sallıyor ve “Çok güç, Allah herkesin yardımcısı olsun. Ben 2018’de konut aldım. İnanın artık bu konutu almam mümkün olmazdı. Meskenim 35-40 yaşında. Geçen binamızda bir konut satıldı, benim konutum üzere. Benim üç yıl evvel aldığıma nazaran iki üç kat fazlaydı” diyor.
“Sizce konutunuz artık söylediğiniz 700 bin lirayı eder mi” diye sorunca da “Aslına bakarsan etmez, lakin piyasa bu türlü diyor. Geçen yıldan bu yana mesken fiyatları çok arttığını ekliyor. Bugün konutunuzu satsanız alıcı çıkar mı sizce diyoruz. Çıkar bence, beşerler mecbur kalıyor” diye cevap veriyor.
‘TUNALI’DA DÜKKANLARIN YARISI KAPANDI, KİRALAR ARTIYOR’
Mustafa Bey’den ayrılıp, Tunalı Hilmi caddesinde teknolojik eser satan bir dükkana giriyoruz. Hüseyin Beyefendi karşılıyor bizi, işlerin durumunu soruyoruz: “Kapanma bizi çok olumsuz etkiledi. Burası işlek bir yer, fakat beşerler daha çok hafta sonu gezmeye çıkıyor, kapanma olunca kimse gelemiyor. Geçen yıldan bu yana kapanma, salgınla bir arada sigorta primlerimi sıkıntı ödüyorum.”
“Kira durumu nasıl” diye sorunca da şöyle yanıtlıyor: “Burada çok insan dükkanını kapattı. Orta sokaktakiler büsbütün iflas etti. İnanır mısınız tahminen buradaki iş yerlerinin yarısı el değiştirdi, kiralar caddedeyse 50 binden başlıyor. İş yapmıyoruz lakin tertipli ödemek zorundayız. Benim mal sahibim kapanma periyodunda yarım kira aldı. Lakin yarım kirayı bile ödeyemediğim aylar var.”
Kira fiyatlarının salgına ve sıkıntı duruma karşın arttığını kelamlarına ekliyor Hüseyin Beyefendi ve şöyle devam ediyor: “Burada mal sahiplerinin birden fazla maalesef anlayış göstermedi. Örneğin buraya bir kafe açıldığında baştan sona dekorasyon yapılıyor. Onlar batınca mobilyacı, elektrikçi, nakliyeci, manav, market alacağını tahsil edemiyor. Buna karşın yan dükkanım geçen yıl 30 bin kira veriyordu, küçük bir yer, kapandı. Artık mesken sahibi 45 bin istiyor. Bir düzenleme yapılmalı, kira belimizi büküyor.”
HAYVANSEVER OLARAK KONUT BULMAK GÜÇ
Ayrancı’da kiracı olarak yaşayan Ömür Hanım ile görüşüyoruz. Ömür Hanım 5 yıldır Ayrancı’da oturduğunu lakin mesken değiştirmek istese bile kira fiyatları çok arttığı için kesesine nazaran konut bulamadığını anlatıyor. “Örneğin, geçen yıl 1700 lira olan meskenler 2500’e çıktı. Mesken sahibim, konutumda evcil hayvan beslediğim için beni çıkarmak istiyor. Lakin bu kararında Ayrancı’da bilhassa artan bahçe katlarının kirası tesirli oldu. Kiralar fahiş arttı, konutu beğenmeseniz de mesken sahibiyle anlaşamasanız da kalmak durumunda kalıyorsunuz” diyor. “Bir de…” diyerek şunları ekliyor Ömür Hanım. “Hayvansever beşerler olarak konut bulmakta zorlanıyoruz. Ben bu meskeni, evcil hayvan beslenebilir ilanı üzerine tuttum, fakat bugün köpeklerim olduğu için bana zorluk çıkarılıyor. Birtakım konut sahipleri, emlakçılar evcil hayvanınız varsa size konut vermek istemiyor.”
‘EVLERİN FİYATLARI 15-20 GÜNDE 100 BİN ARTABİLİYOR, ALICI DA MAĞDUR BİZ DE’
Kiracılar ve mesken sahipleriyle konuştuktan sonra soluğu emlakçılarda alıyoruz. Kendisiyle daha evvel randevulaştığımız Yunus Beyefendi bizi içeri davet ediyor. Sorularımıza cevapları şöyle:
Emlak piyasasında durum nasıl gidiyor?
Bu sene fiyatlarda çok fazla artış var. Genel olarak yüzde 25 ile 30 ortası fiyat artışı var. Geçen yıl tıpkı sokakta birebir binada 1400 liraya kiraya verdiğim meskeni artık 2000 liraya kiraya veriyorum. Ayrancı talebin ağır olduğu bir yer. Üstelik bu yıl hem kiralık konut satılık konut sayısı azaldı.
Neden mesken sayısı azaldı?
Kiracılar meskenden çıktıklarında emsal bir konuta daha yüksek kira vereceğini bildiği için iyi berbatına bakmadan tıpkı konutta kalıyor. Mesken sahiplerinin birçok buradaki kira geliriyle geçiniyor. O nedenle markette gördüğü fiyatı kiraya yansıtmak istiyor. Meskenlerin birden fazla da eski.
Sıfır bir konut tutmak istesek 2+1 konutun kirası ne kadardır?
Sıfır mesken sayısının az olduğunu söylüyor. Şu an elinde 80 metrekare Amerikan mutfak 2+1 konutun aylık kirasının 2750 liradan başlıyor. Sıfır mesken az, Ayrancı dahil eski mahallelere kentsel dönüşüm geldi, lakin burada kat sonu var. Ayrancı’da beş kat hududu var, üstüne çıkamıyorsunuz, bu türlü olunca müteahhitler kâr edemiyor. Hatta mesken sahiplerinde yeni bir bina için bazen 100 bazen 150 bin lira ek fiyat alıyorlar. Konut sahiplerinin buna durumu olmuyor, müteahhitler de kar edemiyorsak yapmayalım diyor. Bu türlü olunca yeni konut bulmak zorlaşıyor. Olanlar da yüksek fiyatlara kiraya veriyor.
‘İNSANLAR DÖVİZ BOZDURUP MESKEN ALMAYA ÇALIŞIYOR’
Krediler geçtiğimiz yıldan bu yana faiz oranı nedeniyle yüksek, lakin Yunus Beyefendi buna rağmen konut satışlarının arttığını, insanların dövizlerini bozdurup konut almaya çalıştığını söylüyor. “Ev sahiplerinin neden kiraları arttırmak istiyor, görüştüğümüz kiracılar en çok bundan yakınıyor” diye sorduğumuz Yunus Beyefendi mesken sahiplerinin dövizi münasebet gösterip artışa gittiğini söylüyor ve şöyle devam ediyor: “Bir de yan binasından birisinin kendisinden daha yüksek fiyata konut kiraya verdiğini duyunca onlar da içine rastgele bir bakım, yenilik getirmeden daha yüksek kira istiyorlar, aslında bir yıl içinde 300-400 lira kiraları arttırdılar. Satış kısmına baktığımızdaysa 80 bin ile 100 bin ortası artış var. Üstelik bu yıllık değil, bazen aydan daya değişebiliyor.”
Ayrancı, Tunalı Hilmi, Küçük Esat bölgesinde yaklaşık 30 kiracı, konut sahibi ve emlakçıyla bir ortaya geldik. Kiracıların ve konut almak isteyenlerin ortak şikayeti artan kira fiyatları. Kira ve konut satış fiyatlarının önemli artış gösterdiğini onlar da doğruluyor. Benzeri biçimde konut fiyatlarının genelinde bir artış olduğunu söylemek mümkün. Bazen bir ay sonra geldiğinizde almak istediğiniz meskenin fiyatının 100 bin lira arttığını görebiliyorsunuz. Bu durumu hem mesken almak isteyenler hem de emlakçılar doğruluyor. Emlakçılar, bilhassa kentsel dönüşüme girmesi olası konutların fiyatlarının daha süratli arttığını söylüyor. Mesken sahipleri konutu satarken bir nevi mesken yenilendiğinde edeceği bedeli öngörüp fiyat talep edebiliyor. Emlakçılar pek satılacak meskenin kalmadığını da söylüyor. Ekonomik kriz, döviz kurundaki tırmanma üzere sebeplerin yanında mesken sahiplerinin bir kısmının meskeni yatırım aracı olarak görüp yan komşusu kira artışına gittiğinde benzerini yapması da fiyatları etkiliyor.
Yarın: İki Öğrenci Semtinin Durumu: 100. Yıl ve Bahçelieveler’de Emlak durumu
Gazete Duvar
