Libya problemi Arap dünyasının gündeminde üst sıralarda konum alamaya devam ediyor. Geçtiğimiz haftalarda Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah Sisi’nin “Sirte ve Cufra al çizgimizdir” açıklamasından sonra, gözler Türkiye destekli Ulusal Mutabakat Hükümeti’nin muhtemel Sirte operasyonuna çevrilmişti.

Türkiye ve Mısır’ın karşı zıdda gelme ihtimalinin konuşulduğu bir devirde bu sefer Türkiye ve Fransa arasında yaşanan tansiyon ve karşılıklı açıklamalar gündeme damgasını vurdu. Arap dünyasının saygın gazetelerinden Rai Al Youm, Türkiye ve Fransa arasındaki gerginliğe ayırdığı başyazısında, iki memleketin NATO üyesi olmasına ve Kaddafi’nin NATO bombardımanıyla devrilmesine atıfta bulunarak “Libya’nın laneti NATO’nun peşini bırakmıyor” tahlilini yaptı.

Uzun vadedir Arap dünyasında yeniden en kıymetli gündem başlıklarından biri olan Lübnan’da ufukta bir tahlilin olmaması, hükümetin istifa etmesi gerektiği tarafındaki tartışmaları beraberinde getirdi. Lakin Lübnan’da yeni hükümetin kurulmasının uzun sürmesi üzere mevzuların devletteki buhranı daha da derinleştirilmesinden çekiniliyor.

30 Haziran hem Mısır hem Sudan için kıymetli bir tarih. Mısır’da Muhammed Mursi’ye karşı darbenin yapıldığı 3 Temmuz’dan evvelki şovlar 30 Haziran’da başlamıştı. Tekrar Sudan’da Ömer El Beşir’in devrilmesinden sonra Askeri Konsey’e karşı düzenlenen şovlarda 30 Haziran farklı bir bölge taşıyor. Bu yüzden geçtiğimiz hafta 30 Haziran’ın yıl dönümünde yeniden kitlesel şovların düzenlenmesi kimi Arap gazetelerinde, “Halk ere bir ihtar çekti” formunda yorumlandı.

‘LİBYA’NIN LANETİ NATO’NUN PEŞİNİ BIRAKMIYOR’

“Bugünlerde NATO’nun iki üye devleti Türkiye ve Fransa arasında Libya’da farklı cephelerde mekan almaları nedeniyle bir laf savaşı var.

Bu tansiyonda, Fransa Savunma Bakanlığı Türkiye’yi Libya’ya savaşçı göndermekle ve kendisine bağlı firkateynlerin Türkiye’nin gemilerini denetlemelerine müsaade vermemekle suçladı.

Türkiye ise bu savları reddederek, Fransa’ya nota gönderdi ve NATO’ya üye devletler olarak Rusya’nın Libya bunalımına müdahil olmasının önünde durmaları gerektiğini belirtti.

Kesin olan şu ki, Fransa ve Rusya arasında Libya konusundaki yakınlaşma Türkiye’yi endişelendiriyor zira bu durum Mısır, Suudi Arabistan, BAE ve Yunanistan’ı da içine alan Türkiye aykırısı cepheyi güçlendiriyor. Çünkü Türkiye’ye yönelik destek yalnızca Katar’dan geliyor. Bunun yanı sıra pek de güvenilmeyecek olan İtalya’nın laflı desteği var.

Türkiye ve Fransa arasındaki laf düellosu nereye evrilir bilemiyoruz fakat emin olduğumuz şey, NATO’nun bombardımanıyla ‘özgürleşen’ Libya’nın laneti bu ittifakın (NATO) peşini bırakmıyor ve parçalamanın yanı sıra dimağ vefatına neden oluyor.” (Rai Al Youm gazetesi-Başyazı)

‘LÜBNAN’DA KISA VADEDE TAHLIL YOK’

“Lübnan’da toplumsal ve ekonomik seviyedeki bozulmalara bakıldığında, mahallî seviyede bir tahlil yolunun olmadığı daha da muayyen oluyor. Bununla ilgili birçok siyasi kanat memleketler arası meydandaki gelişmeleri bekliyor. Mahsusen de bir türlü başlayamayan ABD-İran görüşmelerini. Velev devam eden çöküşe karşı acil bir tahlil bulması beklenen Hassan Diyab hükümeti mevcut durumda bir süreksiz hükümete dönüştü ve alternatif bir hükümet üzerinde uzlaşıldıktan sonra vefatının resmi olarak ilan edilmesini bekliyor.

Mevcut hükümetin vazifede kalmasını gerektiren tek şey, bir sonraki hükümetin nasıl olacağıyla ilgili anlaşmazlıktır. Bunun yanında kısa vadede bir hükümetin kurulmasının zorluğudur.

Birkaç ay evvel hükümet makul tahlil yolunun bulunması için kendisine vakit tanınmasını istemişti. Lakin gelinen noktada kendi üyeleri bile bu hükümetin ne başarabildiğini sorgular oldu.

Özetle, kimse kısa vadede bir tahlilin bulunmasını beklemiyor. Lakin en azından vatandaş, tahlili için yeni ufuklar açacak önemli ve filli adımlar görmek istiyor.” (Mahir El Hatib-Lübnan El Nashra internet gazetesi)

‘SUDAN’DA HALK ASKERİ TEKRAR UYARDI’

“Sudan’da düzenlenen şovlar, sivillerin saflarından birçok kişinin öldüğü ve yaralandığı 30 Haziran şovlarının yıl dönümünü anma hedefi taşımıyor.

Bu şovlar, idaredeki hükümet ve askeri kurul ile Özgürlük ve Değişim Bildirgesi güçleri ile öteki muhalif kümelere, 21 Ağustos’ta başlayan geçiş sürecinin hala değişim taleplerine gebe olduğu iletisini vermek de istedi.

Korkulan o ki, son milyonluk şovların idarenin birtakım pratiklerine karşı yalnızca isyanın kendisinde bir ıslahat değil, bir kısas talebi özelliğine bürünmesidir. Bu yüzden er, başşehir Hartum’u bir askeri kışlaya dönüştürürcesine yolları ve köprüleri kapattı ve yeni tutuklama dalgası başlatarak bir askeri darbe teşebbüsü olduğuna dair söylentiler yaymaya başladı. Zira bu son şovun çaldığı ikaz zilleri, halkın sesini başkanların kulağına ulaştıracak güçteydi. Kıymetli olan bunlar (yetkililer) şehitlerin kanının bölgede kalmayacağını anlayabildi mi?” (Kuds El Arabi-başyazı)

‘MISIR’DA 30 HAZİRAN’IN YIL DÖNÜMÜ VE DERİN DEVLET’

“Mısır’daki 30 Haziran hareketi, 25 Ocak devriminin devirdiği idarenin gücünü tekrar kazanması ve ipleri eline almasını sağlayan bir komplodan ibaret değildi yalnızca. Bilakis hususî olarak Mısır’da ve umum olarak Arap dünyasında derin devletin gücünü, demokrasi ve siyasi ıslahat taleplerine karşı koyma kudretini tekrar sınandığı bir imtihandı.

Er 30 Haziran’ı, idarede kalmaya susamış ve presçi bir iktidara karşı bir halk devrimiymiş üzere pazarlamakta başarılı oldu. Lakin bu ‘devrim’ birtakım etkenler olmasaydı başarılı olamazdı. Bunlar; Mısır ordusunun hayati kıymetteki ekonomik çıkarları, bozuk medya, Suud ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin desteği ve Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi’nin ölümcül yanlışları.

Derin devlet, Mursi’nin kusurlarını 30 Haziran şovları öncesinde siyaset ve medya yerinde seferber etti. Mursi idaresine karşı Ulusal Kurtuluş Cephesi ve Temerrüd hareketi başta olmak üzere muhalefet cepheleri oluşturmayı başardı ve bunların yolları tuhaf bir biçimde Mübarek’in destekçileriyle buluştu. Gelgelelim kelam konusu derin devletin en büyük başarısı siyasal İslam’ın bir kesimi olan Selefi Parıltı Partisi’ni de Mursi’ye muhalif cepheye taşımak oldu.

30 Haziran, yalnızca seçilmiş ve sivil bir cumhurbaşkanına karşı bir darbe değil tıpkı devranda halkın desteğini alarak demokrasiye, idarenin barışçıl biçimde el değiştirmesine ve de askerin siyaset sahnesinden çekilmesine karşı askeri bir devrimdir.” (Muhammed Ahmed Benis-El Arabi El Cedi Gazetesi)

Gazete Duvar