Arap dünyasında geçtiğimiz hafta öne çıkan başlıklar ortasında Birleşik Arap Emirlikleri’nin uzaya gönderdiği Umut Sondası’nın Mars gezegeninin yörüngesine başarılı bir biçimde yerleşmesi vardı.

BAE ve Körfez Arap ülkeleri başta olmak üzere bütün Arap medyasında geniş bir formda yer alan bu gelişmeyle bir arada BAE, Mars’a ulaşan beşinci ülke oldu. Kelam konusu gelişme Arap basınında “Bütün Arapların başarısı” formunda yorumlandı.

ABD’nin yeni lideri Joe Biden’in dış siyasetinin çizgilerinin netleşmeye başladığı bu günlerde, hangi ülke başkanlarıyla görüşüp görüşmediği bütün dünyada olduğu üzere Arap medyasının da yakın takibinde.

Biden’ın İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu ile hala görüşmemesi, birtakım Arap gazetelerinde, Biden’ın Trump’ı destekleyen Netaenyahu’dan intikam aldığı ve kendisiyle görüşmeyi geciktirerek “aşağıladığı” halinde değerlendirildi.

Bu hafta Arap basınının kıymetli başlıklarından biri de, Suudi idaresinin cezaevinde bulunan insan hakları aktivisti Luceyn el Hezlul’u hür bırakmasıydı. İnsan hakları konusunda dünyada en fazla sicili bozuk ülkelerden biri olan Suudi Arabistan idaresine uzun bir müddettir insan hakları örgütlerinden el Hezlul ile ilgili reaksiyonlar yağıyordu.

Aktivist el Hezlul, 2018 yılında “düzeni değiştirmeye çalışmak” suçlamasıyla tutuklanmıştı.

Libya’da başkanlık meclisi ve hükümet kurma konusunda uzlaşmaya varılmasının akabinde süreksiz idarenin başkanlığına seçilen Muhammed El Aksi, kalıcı bir tahlil için Libyalı taraflarla görüşme çeşitlerine başladı. Birtakım köşe muharrirleri ise, daha evvel tahlilin imkânsız görüldüğü Libya’da uzlaşmaya varılmasından sonra, Suriye’de misal bir uzlaşmanın mümkün olup olmadığını gündeme getirdi.

‘SUUDİ İDARESİ LUCEYN EL HEZLUL’U İSTEYEREK BIRAKMADI’

Suudi insan hakları aktivisti Luceyn El Hezlul davası, Suudi yöneticileri ve onun gibilerinin gerçek yüzünü ortaya koydu. Suudi Arabistan idaresi, 1001 günlük tutukluluğunun akabinde Geçtiğimiz Çarşamba günü Luceyn el Hezlul’u özgür bıraktı. Fakat bunu isteyerek değil, milletlerarası insan hakları örgütlerinin baskısına boyun eğerek yaptı. Bu da, ABD’nin eski lideri Donald Trump’ın gidişi ve yerine insan haklarına daha fazla kıymet veren ve bu mevzuda farklı bir yol izleyen Joe Biden gelmeseydi pek mümkün olmazdı. Özgür bırakılan Luceyn El Hezlul’e seyahat yasağı kondu ve 2 yıl 8 aylık cezası ertelendi.

31 yaşındaki Luceyn birinci kere 2014 yılında ülkeye BAE üzerinden kaçak bir biçimde geçmeye çalıştığı için mahpusa girdi fakat yalnızca iki ay tutuklu kaldı. Cezaevine ikinci kere girmesi ise, 2018 yılında bayanlara otomobil kullanma müsaadesi çıkmasından birkaç hafta evvel oldu. (Ali El Salih/Kuds El Arabi gazetesi)

‘JOE BIDEN NETANYAHU’YU NEDEN AŞAĞILIYOR?’

“İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu son periyotlarda bir telaş ve baş karışıklığı hali yaşıyor. ABD’nin yeni lideri Joe Biden tarafından aranmayarak göz arkası edildiği daha doğrusu hakarete maruz kaldığından ötürü bu dert durumu Netanyahu’nun yüzüne de yansıyor.

Netanyahu, ABD’nin yeni lideri lütfedip onu arar umuduyla telefonu yanına koyup uyuyor. Çünkü bu durum onun açısından saygınlığını kazanma ve önümüzdeki ay yapılacak parlamento seçimlerinde işine yarayacağından kıymetli. Lakin o denli görünüyor ki yakın vakitte bu erdeme nail olamayacak. Zira Biden onu bekletmenin ve ihmal etmenin tadını çıkarıyor. Bunun da nedeni daha evvel Netanyahu’dan şahsi olarak ve geçtiğimiz beş senede Demokrat Parti’nin Netanyahu tarafından arttan yediği darbelerdir.

Netanyahu’nun aşağılanması telefonla aranmamakla hudut değil elbette. Bu durum, Washington’a gönderdiği iki değerli yetkilisinin görüşmek için bekletilmesine kadar uzandı. Bunlardan birincisi iki haftadır Washington’da İran’ın nükleer programını görüşmek için bir tarih belirlenmesini bekleyen Mossad Lideri Yossi Kohen, başkası de hem İran’ın nükleer konusu hem de Arap ülkeleriyle olağanlaşma evrakı için bekleyen Netanyahu’nun Ulusal Güvenlik Danışmanı Meir Ben Shabbat.

Biden’ın Netanyahu’nun ABD’deki Museviler üzerindeki tesirine muhtaçlığı yok. Bunun da nedeni epey kolay. Netanyahu seçimlerde Trump’ı desteklerken ve onun kazanması için dua ederken, Amerikalı Musevilerin yüzde 40’ı oylarını Demokrat Parti’ye verdi. (Rai Al Youm gazetesi/Başyazı)

‘LİBYA’DAKİ TAHLİL SURİYE’DE MÜMKÜN MÜ?’

“Suriye Anayasa Kurulu, geçtiğimiz ay sonunda Cenevre’de görüşmelerin beşinci cinsini tamamlarken, Libya’da çekişen taraflar Birleşmiş Milletler çatısı altında bir ortaya geliyordu. İki toplantı ortasındaki fark, Suriyeli taraflar uzun süren görüşmelerde bir uzlaşmaya varamazken, Libyalı taraflar bir başkanlık meclisi ve hükümet kurma konusunda muahedeye varmayı başardı.

Libyalıların bir uzlaşmaya varması Suriyeli çevrelerce, ‘Libya ve Suriye ortasındaki benzeri durumlara karşın neden Libyalılar başarılı oldu ve Suriyeli taraflar bu mevzuda muvaffakiyet sağlayamadı?’ sorusunu gündeme getirdi.

Libya’da tahlil daha bir ay öncesine kadar imkânsızken, artık büyük oranda mümkün görünüyor. Bunun da birçok nedeni var. Bunlardan birincisi, Libya konusunun Suriye’den farklı olarak milletlerarası alanda daha büyük bir kıymet arz etmesi. Gerek, Birleşmiş Milletler, gerekse de bölge ülkeleri, Avrupa Birliği ve Türkiye nezdinde. Suriye’ye verilmeyen bu ehemmiyet, Libya’daki durumun daha geriye gitmesini imkânsız hale getirdi.” (Beşir El Bekir/El Arabi El Cedid)

‘BÜTÜN ARAPLARIN UMUDU’

Karikatür: Umut Sondası, Yaser Ahmed – El Arab gazetesi

BAE sondasının uzaya fırlatılması fikrinin oluşması ile bunun gerçekleştirilmesi ortasında 7 yıllık bir müddet var. Bu çerçevede birinci adım olan BAE Uzay Merkezi 2014 yılında kuruldu.

Umut Sondası projesi her ne kadar Birleşik Arap Emirlikleri’nin bir başarısıysa da, bu bütün Arapların umududur.

BAE’nin uzayı keşfetme yolundaki planları 2006 yılına kadar uzanmaktadır. Bu tarihte Güney Kore ile bir arada Bilim ve Teknoloji Kurumu kuruldu. 2018’de de dünyayı gözlemlemek için uzaya Khalifa Sat üzere uydular fırlatıldı.

Araplar, BAE’nin bu gözü pek adımıyla bir arada, isimlerini uzaydaki astronotlar ortasında tescillemiş oldu. Yeniden bununla birlikte Arap ve İslam uygarlığının mirasının dışında bütün Arapları temsil eden ulusal bir muvaffakiyet kaydetmiş oldu. (Muhammed Khalfan El Sevafi/El Arab gazetesi)

‘KÜRESEL SEVİYEDE BİR ARAP BAŞARISI’

“Umut Sondası, global seviyede bir Arap başarısıdır. Birleşik Arap Emirlikleri’nin gönderdiği sondanın geçtiğimiz Salı günü 493 milyon kilometre yol kat ettikten sonra Mars gezegenine ulaşması tarihe altın harflerle yazılacak. BAE böylelikle bunu gerçekleştiren beşinci ülke oldu. Bununla bir arada Arap toplumunun yeni kuşaklarının ‘hiçbir şey imkânsız değil, başarabiliriz’ halindeki iletisini da iletmiş oldu.

Umut Sondası projesi bütün dünyaya, teknolojiye katkılarının ve kültürel gelişmelerinin az olduğu gerekçesiyle bu yüzyılda bir yük oluşturdukları ithamlarıyla karşı karşıya kalan Arapların bilimsel ilerlemeyi yakalamaya çalıştıklarını gösterecektir.” (Ahmed El Tayeb/Mısır Youm 7 gazetesi)

Gazete Duvar