Bu hafta Arap dünyasının gündeminde İsrail Başbakanı Bünyamin Netenyahu’nun Suudi Arabistan’ın Nuyum kentini ziyaret ettiği ve burada Suudi veliaht prensi Muhammed Bin Selman ile görüştüğü, görüşmede ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’nun da bulunduğuna dair haberler geniş yer aldı.
Evvel İsrail basınında çıkan haberler Suudi Dışişleri Bakanı tarafından yalanlansa da, Suudi Arabistan ile İsrail ortasında alakaları olağanlaştırmak için görüşmeler yapıldığı biliniyor.
İranlı nükleer bilimci Profesör Muhsin Fahrizade’nin İran’ın başşehri Tahran’da suikast sonucu öldürülmesi bu hafta Arap dünyasının bir diğer değerli gündemi oldu. İran ve Direniş Ekseni’ne yakınlığıyla bilinen ünlü gazeteci Abdulbari Atvan’a nazaran İran bu suikasta bir karşılık vermezse bölgede azalan itibarı daha büyük bir ziyan görecek.
Suriyeli muhalif oluşum Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Koalisyonu’nun Suriye’de önümüzdeki süreçte yapılacak başkanlık seçimleri için bir diyalog heyeti oluşturmaya niyetli olduğu ve seçimlerle ilgili Rusya ile ilgili pazarlıklar yapıldığına dair medyada yer alan haberlerle ilgili tartışmalar devam ediyor.
25 Kasım Bayana Yönelik Şiddete Karşı Milletlerarası Uğraş Günü münasebetiyle bu hafta Arap dünyasında da birçok aktiflik düzenlendi. Birtakım hükümetler bayana yönelik şiddete karşı birtakım tedbirler açıklasa da, hükümetlerin bu stil vaatlerinin kelamda kaldığı ve gerçek manada tedbir alınmadığı tenkitleri yapıldı. Bu hafta Arap gazetelerinde 25 Kasım münasebetiyle birçok makale ve yazı yer aldı.
‘KADININ EKONOMİK ÖZGÜRLÜĞÜNE ODAKLANMAK LAZIM’
“Kadına şiddet konusu her alanda ağır bir çaba gerektirmektedir. Bu sorunu okullarda ağır bir eğitim programına dahil etmeye muhtaçlığımız var. Bayan ve erkek ortasındaki cinsiyet sorunu anaokulundan liseye kadar eğitimin zarurî konusu olmalı. Çünkü daha iyi bir gelecek için eğitim kıymetli bir anahtardır. Lakin bu sıkıntıya karşı toplumda hassaslık ve sorumluluk geliştirmek için verilen gayretten de vazgeçmemek gerekiyor. Buna ek olarak farkındalık yaratabilmek için dijital mecranın rolü de başka bir ehemmiyet taşımaktadır.
Herkes için onurlu bir hayat istiyoruz. Kelamlı, fizikî, cinsel ve ekonomik şiddete maruz kalmadan yaşamak bayanların hakkıdır. Şiddete maruz kalan bayanlara ulaşma ve onları destekleme konusundaki sorumluluklarımızın ne olduğu hakkında konuşabiliriz lakin ekonomik olarak şiddete maruz kalma sıkıntısını de gözden kaçırmamamız gerekmektedir. Erkeğin ekonomik hayat üzerindeki hâkimiyetinden kaynaklı, kimi bayanlar şiddete ekonomik bağımlılıktan sebeplerle maruz kalmaktadır. Bu da onun tehlikeli döngü içerisinde kalmaya devam etmesine neden olmaktadır.” (Nevin Ebu Rahmun / Filistin arab48.com internet sitesi)
‘ARAP DÜNYASINDA TOPLUMSAL DÖNÜŞÜMLERDE KADIN’
“Arap Bayanı son devirlerdeki toplumsal hareketlilikte hayli faal rol almaktadır. Bilhassa de Arap Baharı’nın ikinci dalgası olarak tabir edilen son zamanlardaki şovlarda bu görülmektedir. Bu şovlara ve değişik hareketlere katılan bayanların sayısı hayli fazladır. Bunu görmek için televizyon ekranlarından Lübnan, Cezayir, Sudan yahut Irak’taki şovlara bakmak kafidir. Yahut Yemen’deki şovlarda bayanların iştirakini hatırlayalım.
Mevcut şartlarda devrimci aksiyonlarda bayan ve erkek herkesin iştirakinin gerekliliği biçiminde yeni bir toplumsal hassaslıkla karşı karşıyayız. Artık toplumun bir yarısının oturup başka yarısının da haklarını kazanmasını bekleyeceği bir devir yok.
Artık devir, bayan hareketinin elitist olduğu ve toplumu bu hareketin lehine faal bir biçimde hareket ettiremediği (Mısır’da Neval Saadavi ve Hüda Şaaravi’nin çabasında olduğu gibi) durum değişmektedir. (Nizar Bedran / Kuds El Arabi gazetesi)
‘NETENYAHU’NUN SUUD ZİYARETİ: YENİ BİR TARİHİN BAŞLANGICI’
“İsrail Başbakanı Bünyamin Netenyahu’nun geçtiğimiz pazar günü Suudi Arabistan’ın Cidde vilayetine bağlı turistik Nuyum kentine yaptığı ziyaret ve burada veliaht prens Muhammed Bin Selman ile görüşmesi, Batı ve Amerikan medyasında yer almadan ve Suudi medyasının evvel bunu mahcubiyetle bekletmesi ve daha sonra bunu savunan taraf olmasından evvel, yalnızca İsrail medyasını ilgilendiren bir durumdu. Suudi Arabistan ve İsrail ortasındaki olağanlaşma kıssası motamot bu biçimde. Evvel İsrail basınına bir haberin sızdırılmasıyla başlar, akabinde da bu haber, kimliği sonra açıklanacak olan bir İsrailli yetkiliye dayandırılarak doğruluk açısından teyit edilir ve yayılıp bir gerçek halini alır.
Olağanlaşma seyahatine, Suudiler, İsrailliler ve Amerikalılar tarafından kararlaştırıldığı sürece, Suudi Arabistan’ın bu mevzudaki reddedici tutumunun ve İsraillilerin sessizliğinin hiçbir yararı yok. Şu an, Arap dünyasındaki bölünmeler ve bölgesel-uluslararası güçlerin dengesizliği ışığında Ortadoğu’da yeni bir jeopolitik haritanın tekrar şekillenmesi ile karşı karşıyayız.
Netenyahu’nun Arap Yarımadası’na yaptığı ziyaret yeni bir tarihin başlangıcıdır. Bu da Arap Yarımadası halkını iki seçenekle karşı karşıya bırakmaktadır: Ya Netenyahu ve Bin Selman’ın bu yeni tarihini ihanet mürekkebiyle yazmasını kabul edecek, ya da halk bu tarihi El Suud hanedanının işlediği bu utançtan kurtuluşun kanıyla yazacak.” (Fuad İbrahim / Lübnan El Akhbar gazetesi)
‘İRAN KARŞILIK VERMEZSE İTİBARI KAYBOLUR’
“Profesör Muhsin Fahrizade’ye yönelik suikast İran ve direniş ekseni açısından ruhsal olarak büyük bir darbe olduğu kadar, kıymetli bir güvenlik ve istihbarat zafiyetidir. Münasebetiyle tıpkı ölçüde bir karşılık gerektirmektedir. Zira bu Direniş Ekseni’nin itibarı çok süratli bir formda azalmaktadır. Ayrıyeten karşılık verileceğine yönelik açıklamaları ve tehditleri de artık inandırıcı olmamaktadır. Bilhassa de İsrail’in artan taarruzları ve provoke edici suikast aksiyonları arttıkça Direniş Ekseni’nin Arap ve İslam dünyasındaki inandırıcılığı da kaybolmaktadır.
Profesör Fahrizade suikastının akabinde İran idaresi içinde kapalı toplantılarda, İsrail ve Amerikan ortak istihbarat operasyonu olduğu düşünülen (belki de birtakım Arap devletleri de işin içinde) bu suikasta verilecek karşılık tartışılıyor.
Şu an ortada duran soru, İran’ın mümkün karşılığını ne biçimde vereceği ve bu karşılığın nerede ve ne vakit olacağıdır. Bu vazifesi Körfez’deki petrol gemilerine yönelik ataklarda ve Hürmüz Boğazı üzerinde ABD’ye ilişkin insansız hava uçağının düşürülmesinde olduğu üzere İran İhtilal Muhafızları tek başına mı yürütecek? Yoksa Kasım Süleymani’nin intikamı niteliğinde Ayn Esad üssünün vurulmasında olduğu üzere bu misyonu İran ordusu mu icra edecek?
Bölgedeki gelişmeleri takip ettiğimiz 40 yıllık müddet boyunca ve edindiğimiz deneyime dayanarak biliyoruz ki, karşılık verilmemesi yahut bunda çok fazla geç kalınması itibar kaybettirdiği üzere güç istikrarlarını düşmanın lehine döndürür” (Abdulbari Atvan / Rai Al Youm gazetesi)
‘SURİYE’DE MUHALEFET BAŞKANLIK SEÇİMLERİNE GİRECEK Mİ?’
“Suriyeli muhalif koalisyonun, Suriye’deki başkanlık seçimleri için bir seçim heyeti kurma niyetinde olduğunu açıklaması, bir nevi uzun müddettir muhalefetin temsilcisi rolüne yönelik kamuoyunun nabzını yoklamaktı. Bunun sonucunda da görüldü ki, rejime karşı yalnızca rejimin yerine geçmek için başkaldıran ve öteki bir maksadı olmayan bu oluşum, yalnızca içerisinde yer alan kesiti temsil etmektedir. Şam’daki ‘Esadlar’dan hiçbir farkı olmayan bu kesim, makul sebeplerden ötürü ülkedeki idarenin kendi hakları olduğunu düşünüyor. Fakat tabiri caizse bunu ulusal manada gerekçelendirecek hiçbir şey yok.
Gerek birtakım gazetelerde gerekse de toplumsal medya platformları üzerinde, Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Koalisyonu (SMDK) lideri Nasır Hariri’nin önümüzdeki seçimlerde Beşar Esad’ın yerine aday olarak girmek için Ruslarla görüşmeler yaptığına dair birçok haber çıktı.
10 seneye yakın bir müddet zarfında kelam konusu koalisyondan, Batı’nın ve Arap dünyasının Suriye krizindeki tavırlarını değiştirmenin imkânsız olduğunu görüp de istifa eden birçok siyasi kişilik geçti. Bunlar gördüler ki, dümeni İhvan ve gençliğinin elinde olan bu koalisyon Türkiye’nin güdümünde. Tıpkı Rusya ve İran’ın Şam’daki rejimi denetim altına aldığı üzere. Tek fark, Rusya ve İran, müttefiklerine karşı muhalefeti paralı askere çeviren Türkiye’den daha vefalı.” (Baha El Avam / Londra merkezli El Arab gazetesi)
Gazete Duvar
