Cihan Başakçıoğlu
MERSİN – Sık sık talan projeleri ile gündeme gelen Mersin’in Anamur ilçesi bu kere de mermer ocaklarının maksadında. Anamur’a bağlı Korucuk ve Ovabaşı köyleri ortasında Mustafa Çetin isimli bir teşebbüsçü tarafından yapılmak istenen mermer ocağı için 6 Ocak tarihinde Mersin Valiliği Etraf ve Şehircilik Vilayet Müdürlüğü tarafından “ÇED Gerekli Değildir” kararı verildiği duyurulmuştu. Biyolojik çeşitliliğin ve arkeolojik kalıntıların azımsanmayacak oranda olduğu bölgede gerçekleştirilecek olan proje kapsamında 25 bin metrekarelik alanda yılda 52 bin ton blok mermer çıkarılması planlanırken, yılda 31 bin tonun üzerinde atık çıkması bekleniyor. Projenin ÇED raporundaki sözler de dikkat cazip.
ÇED RAPORU: MERMER İSE TURİZME KATKI!
Projenin ÇED raporunda toprak özelliği ve başka ekolojik şartlar nedeniyle birtakım özel hayvanlar için habitat olma özelliğine sahip olmadığına yönelik skandal sözler kullanılırken, “Flora ve Fauna tipleri geri dönüşümsüz olarak ziyan görecek çeşitler değildir. Fauna tipleri çalışma sürecinde ortamdaki gürültü ve hareketlilikten etkilenecekler ve etraftaki daha uygun alternatif ömür alanlarına çekileceklerdir. Faaliyet alanı içerisindeki fauna tipleri geniş yayılımlı cinsler olup faaliyetin başlamasıyla birlikte etraftaki yerlere yanlışsız yöneleceklerdi” denildi.
.
Ayrıyeten turizm emelli otel, motel, site ve tatil köyleri üzere yatırımlarda doğal mermer kullanımında artış olduğu savunulan ÇED raporunda, “Bu üzere yatırımlarda doğal mermer kullanımı ile daha estetik bir görünüm verilmekle bir arada turistlerin daha doğal ortamda tatil tercihlerine katkıda bulunulmaktadır. Turizm ülkesi olan ülkemizin bu yörelerinde doğal mermer kullanılmasına değer verilmelidir. Bu yörelerde hem doğallığı hem de çağdaş hayat üslubunu ve çevreciliği doğal estetiklik ile birleştirerek olağanüstü projelerin geliştirilmesi turizme mutlaka katkı sağlayacağı düşünülmelidir” sözleri de dikkat çekti.
‘ARKEOLOJİK KALINTI VE MAĞARA YOK’ DENMİŞTİ AMA…
Ayrıyeten ÇED raporunun tersine bölgede şimdi tescil edilmediği belirtilen arkeolojik kalıntılar ile mağaralar da bulunduğunu belirtilirken, yurttaşlar kültür varlıklarının tescil edilmesi için ilgili kurumlara müracaatta bulunmuştu. 8 Ağustos günü bölgede inceleme yapan İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Jeoloji Mühendisliği kısmı öğrencileri ise yeni bir mağara buldu. Mevzu ile ilgili belirtilen görüşler ise şu formda;
“8 Ağustos Cumartesi günü Anamur’a bağlı Korucuk Köyü’nde bulunan Borbaşı Tepesi’ndeki yaptığımız çalışmada, incelemeye alınan mağara 8.8 m derinliğe, 4.3 m genişliğe sahip olan dikey ve fosilleşmiş bir mağara olarak sonuca ulaştık. Mağaranın oluşumu hakkında ponör olarak isimlendirdiğimiz, kar sularının kireç taşlarını eritmesiyle oluşmuş olduğu sonucuna ulaştık. Mağara içerisinde mısır patlağı (popcorn) ismini verdiğimiz oluşumlar gözlemlendi. Mısır patlakları, kayaç içerisindeki kalsiyum karbonatın doygun hale geldikten sonra, dışarıya yanlışsız mısır patlağı formunda patlamasıyla oluşmuş yapılardır. Mağara içerisinde canlı bir hayat çeşidine rastlanılmadı. Mağaranın oluşum vaktini buzul çağ olarak düşünmekteyiz. Aldığımız örnekleri laboratuvarda inceledikten sonra daha net bir sonuca ulaşacağız ve raporumuza yazacağız. Bölgenin jeolojik incelemesinde ise 270 m rakıma sahip olan zirve, Jura-krease devrinde oluşmuş, iki vadinin tam kesişim noktası olduğu görülmektedir. Bulunduğumuz dorukta kayaç yapısının ağır olarak dolomit ve granit olduğu gözlemlenmektedir. Bulunduğumuz dorukta ayrıyeten kimi arkeolojik kalıntılara da rastlanılmış, kesinlikle arkeologlar tarafından incelenmesi gerektiğini düşünüyorum.”
.
KÖYLÜLER VE ETRAF AKTİVİSTLERİ YANSILI: MERMER OCAĞI KURDURTMAM, YEŞİLİME TOZ KONDURTMAM
Kelam konusu proje ile ilgili olarak Korucuk Köyü Muhtarı Halit Şimşek ile Ovabaşı Köyü Muhtarı Gani İmdat ve Mersin Etraf ve Tabiat Derneği (MERÇED) ise yargıya gitti. “ÇED Gerekli Değildir” kararına karşı Mersin Yönetim Mahkemesi’nde kararın iptali ve yürütmeyi durdurma talebiyle açılan dava sürerken, geçtiğimiz ay yapılan eksper keşfi öncesi, çevreciler ve mahalle sakinleri de bölgede aksiyon yaptı. Kelam konusu mermer ocağı projesine reaksiyon gösteren ve “Muzuma, zeytinime, yeşilime dokunma” ve “Mermer ocağı kurdurtmam, yeşilime toz kondurtmam” dövizlerini taşıyan mahalle sakinleri ile etraf aktivistleri, mermer rantçılarının, evvel muz cenneti Anıtlı’ya daha sonra ise tabiat olağanüstüsü Korucuk Köyü’ne göz diktiği vurguladı. Köylüler, mermer ocağı projesine karşı sonuna kadar direneceklerini de belirtti.
‘VİCDANA SIĞAN BİR DURUM DEĞİL’
Bahis ile ilgili Gazete Duvar’a konuşan davanın avukatı Şeyda Afyoncu, bölgenin kelam konusu mermer ocağı projesine uygun olmadığının altını çizerek, Korucuk Köyü’nün, bozulmamış doğasıyla, tertemiz havasıyla, su kaynaklarıyla ve arkeolojik yapıtlarıyla çok özel bir yerleşim bölgesi olduğunu söyledi. “Köyün tam ortasındaki büyük kaya oluşumunun üstünden yalnızca kışın akan uçan bir şelale bile var. Tam bir tabiat mükemmeli köy” diyen Afyoncu, halkın geçimini topraktan ve tarımdan sağladığını söz etti.
Afyoncu, “Muz, çilek, zeytin, avokado başta olmak üzere bir çok meyve ve zerzevat yetiştiriyorlar. Son yıllarda bakım maliyetleri çok yükselmiş olsa da hayvancılıkla da uğraşıyor halk ve bu işi epey dürüst yapıyorlar. Köydeki üreticilerden margarin karıştırılmamış ayran kokulu saf tereyağı ve yepyeni ekşiliğinde çökelek yahut tabiatta gezen tavuk yumurtası satın almanız mümkün. Anlayacağınız doğasıyla, insanıyla, tarihiyle kıymetinin korunması gereken bir köy. Masa başında oturup, yalnızca önünüze getirilen palavra yanlış bilgiler içeren ÇED raporunu temel alarak, köyün tüm bu hoşluklarının, ziraî zenginliklerinin ve en kıymetlisi halkın hayat alanının yok edilmesi, vicdana sığan bir durum değil” dedi.
.
’31 BİN TONDAN DAHA FAZLA ATIK ÇIKABİLİR’
Ormanlık alan yakınlarında yapılması planlanan projede yılda 31 bin tondan daha fazla atık çıkabileceğini de belirten Afyoncu, “Blok mermer üretimi sırasında yaklaşık olarak yarı yarıya atık ve plakalar kesilirken de en az yüzde 15-50 oranında toz atık oluşmaktadır. Korucuk Köyü’ndeki ruhsat alanı yerleşim bölgesine çok yakın olan dik bir doruktaki ormanlık yerde yer almaktadır. Zirvenin epey dik olması nedeniyle hafriyat sırasında çıkacak pasa ölçüsü da yüksek tonajlı olacaktır. ÇED raporunda, başlangıçtaki hafriyat sırasında çıkacak pasa ölçüsü hakkında bir açıklama bulunmamaktadır. Bana nazaran yılda 31 bin ton atık çıkacağı bilgisi de gerçekçi değildir. Bu sayının çok daha fazla olması kuvvetle muhtemeldir” diye konuştu.
Her ne kadar ÇED raporunda atıkların uygun bir alana boşaltılacağı söylense de bölgenin coğrafik şartları ve civardaki ormanlık alanlara giden yol olmaması nedeniyle bu argümanın doğruluk hissesinin olmadığını söyleyen Afyoncu, sulu kesim yapılacağı ve toz atık oluşmayacağı tez edilse de 4×4 araçlarla bile çıkması epey sıkıntı zirvedeki ruhsat alanına su taşımalarının mümkün olmadığını vurguladı.
.
ARKEOLOJİK KALINTILAR FOTOĞRAFLANDI
Korucuk Köyü’nde ise daha evvelce ruhsat alanına çıkan yol olmadığı için arkeolojik kalıntı olup olmadığını tespit edilemediğini fakat Anamur Orman İşletme Müdürü mermer ocağı işletecek şahısla bir kontrat yapıp kelamda orman yolu açtırdıktan sonra alanda arkeolojik kalıntılar ve kemikler olduğunu fark edip fotoğrafladıklarını söyleyen Afyoncu, ayrıyeten ruhsat alanı içerisindeki arkeolojik kalıntıların inceleme yapan eksperler tarafından da fotoğraflandığına dikkat çekti. Yeniden ruhsat alanı yakınlarında bulunan ve Doğal SİT alanı olan Köşekbükü Astım Mağarası’nın mermere ulaşmak için gerçekleştirilecek patlamalardan ziyan görebileceğini tabir eden Afyoncu, mermer ocağı açılması halinde, Korucuk ve Ovabaşı köylerinin tarımı biteceğini ve su kaynaklarının ziyan göreceğini söyledi.
ÇED raporunda geçen ve mermer kullanımının turizme olan katkısına yönelik övgüler yer alan kısma de değinen Afyoncu, “Davayı açmadan evvel ÇED raporunu okurken otellerde mermer kullanımının turizme olan katkılarının anlatıldığı kısmı görünce, gözlerime inanamayıp birkaç kere okudum. Böylesine kolay bir yaklaşımla yazılan raporu nasıl olumladılar da ÇED gerekli değildir kararı verdiler, anlamak mümkün değil. Anladığım kadarıyla, tüm ÇED raporlarında olduğu üzere kopyala yapıştır sistemiyle hazırlanan bu raporu da okumadan karar vermişler” diye konuştu.
ÇED’İN BILAKIS KUŞAĞI TÜKENMEKTE OLAN HAYVANLAR MEVCUT
Bölgedeki flora ve faunanın çeşitliliğine ve ehemmiyetine de dikkat çeken Afyoncu, “Sahanın devlet ormanı olduğu belirtildikten sonra içinde korunmaya kıymet flora ve faunanın olmadığını tez etmek ne akla, ne bilime sığar. Ormanlık alanlar, içinde kesinlikle flora ve fauna barındırır ve onlara habitat yaratır. Bu habitatın içinde korunmaya bedel ya da kuşağı tükenmekte olan bitki ve hayvanların yaşamadığını argüman etmek lakin kalemini rantın hizmetine sunmuş ÇED raporu yazıcılarına mahsus bir durum olsa gerek. Ki etraf ve tabiat gönüllüsü arkadaşlarımızın bölgede yaptığı seyahatlerde, arı orkidesi üzere endemik çeşitler dahil birçok orkidenin, aykırı lale üzere özel bitki cinslerinin olduğu gözlenmiştir. Çekilen fotoğraflar duruşmaya de sunulmuştur. Ayrıyeten mermer arama ruhsatı verilen ormanlık alanda oklu kirpi üzere jenerasyonu tükenme tehlikesi altındaki çeşit dahil, birçok hayvan ve kuş çeşidi de yaşamaktadır. Kaldı ki ormandaki ağaçların da başlı başına korunması gerekir ki su kaynakları beslenebilsin ve ömür döngüsü sürebilsin. Ayrıyeten ÇED raporunda bahsedilmese de ruhsat alanında müdafaa altındaki delice zeytinlikler de mevcuttur” dedi.
.
BİR KİŞİNİN KAZANACAĞI PARA UĞRUNA…
Köy halkının mermer ocağı projesine karşı çıktığını ve gerekli hukuksal teşebbüslerde de bulunduğunu söyleyen Afyoncu, yurttaşların sırf bir kişinin kazanacağı para uğruna sağılığının, tarımının ve hayat alanlarının mermer tozuyla yok edilmesini, bozulmasını, kirletilmesini istemediğini vurguladı. Proje sahibine de davette bulunan Afyoncu, son olarak şunları söyledi: “Orman katliamına neden olacağı, su kaynaklarını etkileyeceği için ağır bir biçimde muz üretimi yapan Anamur halkının da karşı çıktığı bir projedir. Bilindiği üzere mermer ocağı faaliyeti hayli geniş bir alandaki su kaynaklarını, akarsulara karışan mermer tozu ile denizdeki balığın üremesini dahi olumsuz biçimde etkilemektedir. Anamur halkı bunun şuurundadır. Umarım ki, mermer ocağı açmak isteyen teşebbüsçü de bunu en kısa vakitte anlar ve bizatihi vazgeçerek, insanı, arkeolojik kalıntıları, bitkisi, doğal yapıları ve hayvanı ile korunmaya paha şeylerin ve omurların olmadığı öbür bir yere yönelir.” (DUVAR)
Gazete Duvar
