ANKARA– Korona virüsü salgınıyla çabada umut kapısı olan Covid–19 aşılaması, aşı tedarikinde yaşanan kahır nedeniyle neredeyse durdu. Daha evvelki açıklamalarda Sinovac aşısıyla ilgili olarak haziran ayını işaret eden ve “nüfusun 50 milyonluk kısmının aşısının” tamamlanacağını söyleyen Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca, 11 Mart’ta yaptığı son açıklamada sonbaharı işaret etti, “Nüfusumuzun 50 milyonluk kısmının aşısını sonbahardan evvel yaparsak salgın üzerimizde ağır bir baskı olmaktan çıkacak” dedi.

BİRİNCİ BIONTECH AŞILARI GELDİ: BİRİNCİ ETAP 5 BİN 800

Aşı gayesinin üç ay ertelenmesinin yanı sıra Bakan Koca, BioNTech/Pfizer aşısıyla ilgili olarak da 25 Şubat’ta yaptığı açıklamada, “4,5 milyon doz mart sonu olmak üzere kontrat yapıldı. BioNTech ile ilgili birinci etapta gelebilecek aşı ölçüsü 800 bin olacak” dese de şu ana kadar 5 bin 800 doz BioNTech aşısının geldiğini açıkladı.

Bilhassa Sinovac aşısının tedarikinde yaşanan gecikmenin münasebeti ve Türkiye’nin bu noktada nasıl bir adım atacağı şimdi bilinmezken, uzmanlar bu süreçte tek çıkar yolun toplumsal önlemlerin gevşetilmeden maske, ara ve hijyen kurallarına riayet edilmesi gerektiği görüşünde. Öteki yandan aşı üretimi yapan firmaların patentlerini kaldırması da teklifler ortasında yer alıyor.

TTB: ‘ŞİRKETLER AŞI ÜRETİMİNE YETİŞEMİYOR’

Türk Tabipleri Birliği (TTB) Merkez Kurulu Lideri Şebnem Korur Fincancı, aşı tedarikinde yaşanan aksamanın nedenleri ortasında şirketlerin aşı üretimine yetişememesini gösteriyor. Pandemi üzere harikulâde periyotlarda ülkelerin tek başlarına kurtulma imkânlarının bulunmadığına dikkat çeken Fincancı, “Bir ülkenin toplumsal bağışıklığı sağlamış olması pandemiden kurtulduğu manasına gelmiyor. Toplumsal hareketliliğin bu kadar yaygın olduğu şartlarda biz daha fazla mutasyonla karşılaşacağız. Münasebetiyle salgının devam ettiği ülkeler bizleri de etkileyecek. Fikrî Mülkiyet Hakları ve patent üzerinden yalnızca patente sahip olan şirket aşı üretimi yapabiliyor. Hasebiyle tek bir şirket üzerinden aşı üretimi yapıldığında dünyanın ihtiyacına cevap verebilme imkanı yok” dedi.

‘AŞI FİRMALARI PATENTLERİ KALDIRMALI, TÜM DÜNYA KENDİ ÜLKESİNDE AŞI ÜRETMELİ’

Fincancı, bu süreçte gerçek olan formülün aşı üretimi yapan şirketlerin patentlerini kaldırması olduğunu söyleyerek şöyle devam etti:

“Aşı üretimi yapan şirketler tarafından patent kaldırılırsa her ülke, kendi ülkesinde aşıyı üretebilecek ve hasebiyle süratli bir aşı üretimi sağlanabilecek. Bu kapsamda yanlışsız olan prosedür tıpkı anda tüm dünyada süratle toplum bağışıklığın sağlanması gerekiyor. O yüzden aşı patentlerine dikkat çektim ve bunu sağlamadığımız her yerde eksik kalacağız. Şu an tüm dünya halklarının şirketlerin patentlerinin iptal edilmesine yönelik ses çıkarması gerekiyor. Aşı formülleri ülkelere verilerek süratli bir aşılama yapılması lazım. Bu durumda da Refik Saydam Aşı Merkezi yine faaliyete geçirilerek aşı üretimi buradan sağlanmalı.”

‘TÜRKİYE’DE TOPLUMUN YALNIZCA YÜZDE 5’İ AŞILANDI’

Sıhhat Bakanlığı Covid–19 bilgilendirme platformunda yer alan datalara nazaran; Türkiye’de şu ana kadar birinci ve ikinci doz aşı olanların sayısı 12 milyon 428 bin 848 olarak kayıtlara geçti. Birinci doz olanların sayısı 7 milyon 991 bin 425, ikinci doz aşı olanların sayısı da 4 milyon 437 bin 423. Fincancı, bu ölçünün da çok yetersiz olduğunu kaydetti.

Toplumsal bağışıklığın sağlanması için en az 60 milyon kişinin süratle aşılanması gerektiğini lakin şu ana kadar bu türlü bir aşılamanın kelam konusu olmadığını belirten Fincancı, “Aşılama programı kapsamında şu ana kadar toplumun yalnızca yüzde 5’i ikinci doz aşısını alabildi. Sinovac aşısı için birinci doz koruyuculuk oranı çok düşük. İkinci doz aşı için de müddet uzadıkça antikor oranları düşebilir ve buna bağlı olarak koruyuculuk oranları da azalabilir. Bu noktada toplumun önlemlere uyması çok değerli. Salgın hâlâ devam ediyor ve tehlike geçmedi” tabirlerine yer verdi.

‘AŞIDA BİRİNCİ DOZU OLAN ŞAHISLARDA VİRÜS MUTASYONA DAHA ÇABUK UĞRAYABİLİR’

Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Kolu Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat Akova da aşı tedarikinde yaşanan aksamanın beraberinde birçok tehlikeyi de getirdiğini vurgulayarak,

“Toplumun bir kısmını bağışık hale getirip bir kısmını müdafaasız bırakırsanız, müdafaasız kalan kümede enfeksiyon olma riskini de bir ölçü artırmış oluyorsunuz. Bir öteki tehlike de artık tek dozu alıp ikinci dozu alamayanlarda enfeksiyon gelişebilir ve onlarda virüs mutasyona daha çabuk uğrayabilir. Bu kapsamda da yeni varyant virüsler Türkiye’de süratle yayılabilir. Tüm bunların üzerine de yine açılma gerçekleşti. Kabalıkların tekrar ortaya çıkmış olması hadise sayılarında süratli bir yükselişe neden olacak üzere görünüyor. O yüzden toplumsal önlemlerin daha çok değer kazandığı bir süreçten geçiyoruz. Öte yandan toplum ileti vermesi gereken bireyler siyasi parti kongrelerinde ve cenaze merasimlerinde uzunluk gösterirken, topluma önlemlere uyun demesi de ayrıyeten bir çelişki olarak da karşımızda duruyor” halinde konuştu.

‘HASTANEYE YATIŞ ORANLARI 10 GÜN İÇİNDE ORTAYA ÇIKAR’

Akova, günlük olay sayılarının kısa müddette 30 binli sayılara ulaşabileceğine de dikkat çekerek şöyle uyardı:

“Şu an 16 binlerde olan hadise sayıları kısa müddette 30 binlere ulaşabilir. Birebir vakitte hadise sayıları artsa da hastaneye yatış oranları azalıyor diye bir algı da oluşuyor. Hadise sayılarındaki artışla hastanelere yatış oranları eş vakitli gerçekleşmiyor. Covid-19’a yakalananların bir hafta on gün içinde hastalığı ağır seyredip seyretmeyeceği belirli oluyor. O yüzden hastaneye yatış sayıları 10 gün sonra ortaya çıkmaya başlayacak. O yüzden bireylerin önlemlere devam etmesi, kalabalık yerlerden uzak durması hayati ehemmiyet taşıyor.”

‘İKİ DOZ AŞI OLANA KARANTİNA YOK ANLAYIŞI İHTİYATSIZLIK’

Sıhhat Bakanlığı korona virüsü Bilim Konseyi tarafından hazırlanan ‘Temaslı Takibi, Salgın İdaresi, Konutta Hasta İzlenimi ve Filyasyon Rehberi’ de güncellendi. Buna nazaran iki doz aşı olup aşının üzerinden 14 gün geçen bireyler, temaslı olsa da karantinaya alınmayacak. Akova, bu durumun da çok yanlış bir yaklaşım olduğunu söyledi. Kişi aşılanmış olsa dahi bulaştırma riskinin devam ettiğini belirten Akova, şunları söyledi:

“Aşı ağır hastalıktan koruyor fakat hastalığı yine alma ve bulaştırma açısından koruyuculuğu düşük. Mutant virüsleri nispeten daha kolay bulaşıyor. Hasebiyle aşılanmış bir kişi bağışıklık kazansa bile hala bu virüslerle enfekte olabilir ve etrafa bulaştırabilir. O nedenle bu karar bana nazaran ihtiyatsızlık üzere geliyor.”

Gazete Duvar