Ankara Fransız Kültür Merkezi’nce, 20 Ekim 1921’de Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Hükümeti ile Fransa ortasında imzalanan Ankara Antlaşması’nın 100’üncü yılı kapsamında açılan ‘Ankara Anlaşması’ standında, Mustafa Kemal Atatürk’ün Fransız Kurul Lideri Aristide Briand’a antlaşmanın imzalanması nedeniyle yazdığı Fransızca mektup yer aldı.
Çankaya Belediyesi Çağdaş Sanatlar Merkezi’ndeki stanttaki Ankara Antlaşması’nın imzalandığı 1921’den 1926 yılına kadar olan antlaşmaya ait yazı ve fotoğraflar yer aldı. Mustafa Kemal Atatürk’ün, antlaşmanın imzalanması nedeniyle Fransız Kurul Lideri Aristide Briand’a o devir yazdığı Fransızca mektup, stantta en dikkat çeken yapıtlardan oldu.
‘TARİHE IŞIK TUTUYOR’
Ankara Fransız Kültür Merkezi Müdürü Sophie Gauthier, standın ehemmiyetine dikkat çekti. Fauthier, “Sergide görülen tüm fotoğraflar ve yazılar Ankara Antlaşması’nın imzalandığı yıl olan 1921 yılından 1926 yılına kadar olan konteks yani muahedenin imzalandığı bağlam, müzakereler ve sonuçlarıyla ilgili büsbütün. Bu standın oluşmasında çok az bilinen, Türk ve Fransız diplomatik arşivlerinden aldığımız dokümanlar ve fotoğraflar kullanıldı. Ayrıyeten kamu, özel vakıf ve koleksiyonerler bize kendi arşivlerini, kendi koleksiyonlarını ödünç verdiler. Onlara da teşekkür ediyoruz. Ankaralılar için çok kıymetli bir stant. Zira 1921’den 1926’ya kadar da kentin tarihine ışık tutuyor” dedi.
ATATÜRK’ÜN MEKTUBU
Ankara Fransız Kültür Merkezi Müdürü Sophie Gauthier, stanttaki en değerli yapıtlardan birisinin Atatürk’ün yazdığı mektup olduğunu söyledi.
Gauthier, “O periyotta Mustafa Kemal Atatürk, Fransız Kurul Lideri Aristide Briand’a muahedenin imzalanması hasebiyle tebriklerini iletmek için 23 Aralık 2921’de Fransızca bir mektup göndermiştir. Mektubun bir örneği şu anda standımızda bulunuyor. Yanında da Mustafa Kemal Atatürk ve Aristide Briand’ın fotoğrafları var. Bu çok az bilinen evraklardan biriydi ve birinci sefer Ankara’da sergileniyor” dedi.
“Mektup vaktinde Fransa’ya gönderildiği için Fransız diplomatik arşivlerinde bulunuyordu” diyen Gauthier, “Onu talep ettik. Ve mektubun bir versiyonunu bize gönderdiler. Biz de bunu standımızda değerlendirdik. Mustafa Kemal Atatürk mektupta muahedenin imzalanmasından ötürü duyduğu memnuniyeti tabir ediyor ve bunun Türk toplumundaki yansımalarını yazıyor” diye konuştu.
Gauthier, Atatürk’ün mektubunda, mutabakatın imzalanmasının Ankara’da genel bir sevinç ile karşılandığının altını çizdiğini ve ‘TBMM, bilhassa, bu dostluk nişanesinin taşıdığı yüksek kıymeti takdirle ve gerçek kapsamının şuurunda olarak, bu evraka en büyük ümitlerini bağlar ve bu muahedenin iki ülke ortasındaki münasebetlerde son derece memnun bir tesire sahip olacağından kuşku etmez’ tabirlerini kullandığını söyledi.
‘BARIŞIN KURULMASINA YARDIMCI OLABİLİRSEK MEMNUNLUK DUYACAĞIZ’
Gauthier, “Mustafa Kemal Paşa, Doğu’daki istikrarsızlığa Sevr Antlaşmasının yol açtığını hatırlatır ve bu muahedenin ‘doğumundan itibaren kararsız olmaktan kurtulamayacak kadar büyük bir haksızlık teşkil ettiğini’ söyler. TBMM Lideri, mektubuna şu barış iletisiyle son verir; ‘Şayet Fransız Hükumeti ile mutabakat halinde, ilerlemeye ve genel mutluluğa en büyük hizmeti yaparak, barışın ve halklar ortasındaki anlayışın tekrar kurulmasına yardımcı olabilirsek, memnunluk duyacağız'” kelamlarını aktardı. (DHA)
Gazete Duvar
