Korona virüsü pandemisi sonucunda dünya çapında milyonlarca kişi meskenden çalışmak zorunda kalırken, Avrupa’da ‘işten kopma’ hakkı için çeşitli kampanyalar başlatıldı. Bir dizi kuruluş, çalışanların mesai sınırlaması olmadan ileti ve e-postalara cevap vermek zorunda kalmaması ve mesai saatleri dışında ‘işin fişini çekme’ hakkına yasal yerde sahip olabilmesi için hükümetlere lobi yapıyor.
AVRUPA PARLAMENTOSU EZİCİ ÇOĞUNLUKLA KABUL ETTİ
Bu teşebbüslerin en somut yansıması, Avrupa Parlamentosu’nda geçtiğimiz ay ezici çoğunlukla kabul edilen tasarıda görüldü. Tasarıda Avrupa Komitesi’ne, dijital ortam üzerinden çalışan bireylerin mesai saatleri dışında işle irtibatının kopmasına müsaade veren ve bunun patron tarafından cezalandırılmasını engelleyen bir yasa davetinde bulunuluyordu. Tasarı, bağlayıcı olmamakla birlikte, 472 ‘evet’, 126 ‘hayır’ ve 83 çekimser oyla kabul edildi.
‘AVRUPALI ÇALIŞANLAR İÇİN BÜYÜK BİR ZAFER’
Tasarıyı öneren Maltalı sosyalist siyasetçi Alex Agius Saliba, “Bu, Avrupalı personeller için büyük bir zafer. Alınan sonuç, çalışanların ruhsal ve fizikî sıhhati ile özel hayatının korunmasının önünü açıyor. Umarım dünya çapında bir emsal teşkil eder” dedi. Avrupa Komitesi’nin istihdam ve toplumsal haklardan sorumlu üyesi Nicolas Schmit de, lehte verilen oyların bu bahiste ‘gerçek telaşlar bulunduğunu’ gösterdiğini söyledi.
‘TEMBEL GÖRÜNMEMEK’ VE KOVULMA TELAŞI
Son devirde yapılan araştırmalar, konuttan çalışma nedeniyle birçok ülkede mesai saatlerinin uzadığını, çalışanların ‘tembel görünmemek’ ve işten kovulmamak ismine bu duruma karşı çıkamadığını ve birçok kişinin eskiye kıyasla daha çok çalıştığını ortaya koydu.
Avrupa Birliği’ne bağlı Eurofound’un gerçekleştirdiği bir araştırmaya nazaran, 2019’da yüzde 5 olan konuttan çalışma oranı geçtiğimiz ilkbaharda yüzde 40’a yaklaştı. Temmuz ayına gelindiğindeyse, büsbütün meskenden yahut yarı vakitli olarak meskenden çalışanların oranı yüzde 48’e yükseldi. Belçika, Lüksemburg, Fransa, İspanya, Danimarka, Portekiz, İrlanda, Kıbrıs Cumhuriyeti ve İtalya’da çalışanların yarısının ofise gitmediği tespit edildi.
HER GÜN 48.5 DAKİKA DAHA FAZLA MESAİ
Lakin konuttan çalışmanın yolda vakit kaybetmemek üzere artıları olsa da, ‘Zoom yorgunluğu’nun çok ötesine geçen eksileri de saptandı. Harvard Üniversitesi’nin bir araştırmasında, birçok kişinin hem daha ağır hem de daha uzun saatler çalıştığı tespit edildi. Araştırmada, 16 büyük kentte 3.1 milyon kişinin e-posta ve toplantıları tahlil edildi; uzaktan çalışanların her gün 48.5 dakika daha fazla mesai yaptığı görüldü.
BOŞ VAKİTLERDE ÇALIŞMA ORANI ARTTI
Eurofound’un bilgilerine göreyse, uzaktan çalışanların ofisten çalışanlara kıyasla, AB’nin haftada 48 saatlik yasal çalışma hududunu iki kat daha fazla aştığı görüldü. Buna nazaran, uzaktan çalışanların neredeyse yüzde 30’u her hafta boş vakitlerinde birden fazla kere çalışmak zorunda kaldı. Birebir oran, ofise gidenler ortasında yüzde 5 olarak ölçüldü. İngiltere, Avusturya, Kanada ve ABD’de yapılan ortak bir başka araştırmaysa, bu ülkelerdeki çalışanların artık bilgisayar başında her gün iki saat daha fazla saat geçirdiğini saptadı.
University College London’da (UCL) bir iş-özel hayat istikrarı uzmanı olan Profesör Anna Cox, birçok patronun çalışanları dijital olarak takip ettiğini belirterek, “Çalışanlar bu nedenle her dakika izlendiklerini düşünüyor. Her an telefona cevap vermeleri gerektiği üzere bir beklenti olduğunu hissediyorlar. Bu durum bilhassa, yüksek statülü müdür olmayan pozisyondakileri etkiliyor” dedi.
BİLHASSA BAYANLARI ZORLUYOR
İş-özel hayat istikrarı ortasında açık bir hududun kaybolmasının, bilhassa bayanları olumsuz etkilediği belirtiliyor. Uzaktan çalışmaya yasal düzenleme getirilmesi için kampanya yürüten kuruluşlar, birçok araştırmaya nazaran meskenden çalışanlar ortasında anksiyete, depresyon, uyku bozukluğu ve çok yorgunluk görüldüğüne, bu durumun kısmen mesai saatleri sonrasında e-posta denetim etmek, dijital aygıtları kapatmamak ve iletilere cevap vermekten kaynaklandığını vurguluyor. Bu temelde, çalışma maddelerinin yeni gerçeklikle uygun biçimde değiştirilmesi talep ediliyor.
‘KORKUTARAK YÖNETMEYE ÇOK FAZLA ŞAHİT OLUYORUZ’
38 Avrupa ülkesinde 45 milyon işçiyi temsil eden Avrupa Ticaret Sendikaları Konfederasyonu genel sekreter yardımcısı Esther Lynch, The Guardian gazetesine demecinde taleplerini şöyle anlattı: “Korkutarak yönetmeye çok sık şahit oluyoruz. Patronların, çalışanlarının kopma hakkını garanti etmesi için açık bir yükümlülük olmalı.”
Avrupa Birliği’nin 2003’te kabul edilen çalışma saatleri direktifleri, günlük ve haftalık çalışma saatlerini belirliyor. AB’nin toplumsal haklar prensiplerinden biri de, iş-özel hayat istikrarı. Fakat şu an, dijital ortamda çalışan bireylerin ‘işin fişin çekme’ hakkını garanti eden bir yasa bulunmuyor. (DIŞ HABERLER)
Gazete Duvar
