Avusturya Komünist Partisi (KPÖ), ülkenin ikinci büyük kenti Graz’da sürpriz bir zafer kazandı. Oy oranını neredeyse yüzde 9 arttıran parti yüzde 29.1 ile birinci oldu. Anketleri yanıltan bu sonucu komünist parti coşkuyla karşıladı.
Avusturya’nın güneyindeki Graz kentinde lokal seçimler düzenlendi. Avusturya’nın liderliğini yapan Sebastian Kurz’un partisi ÖVP’nin (Halk Partisi) oyu yüzde 25.8’de kalırken KPÖ, oylarını yüzde 9’a yakın bir oranda arttırarak seçimleri kazandı. Halk Partisi’nin kenti 18 yıldır yöneten Belediye Lideri Siegfried Nagl ise misyonundan istifa ettiğini duyurdu.
Biz de bu oy artışındaki nedenleri, yarattığı tesirleri ve siyaset anlayışını KPÖ’nün Belediye Meclis Üyesi olarak vazife yapacak olan Max Zirngast ile konuştuk. Bir devir Türkiye’de yaşayan, ODTÜ’de okuyan ve akabinde tutuklanan gazeteci ve araştırmacı Zirngast ile komünist bir belediye anlayışının sonlarını konuştuk, kendisi bize partisini zafere taşıyan nedenleri anlattı. Kutlamalar sırasında Sturm Graz taraftarlarının maç çıkışı kendilerine katılıp ‘Enternasyonal Marşını söylediğini’ aktardı.
‘DİĞER PARTİLER DE KAPALI GİZLİ SEVİNDİ’
Avusturya’nın en büyük ikinci kentinde büyük bir zafer kazandınız. Pek çok yayın seçim sonuçlarını ‘sürpriz’ olarak gördü. Siz de bunu bir ‘sürpriz’ olarak kıymetlendiriyor musunuz? Siz aldığınız oyu ve yüzde 9 üzere büyük bir oy artışını neye bağlıyorsunuz?
Toplamda 18 sene belediye başkanlığı yapmış ÖVP’den Siegfried Nagl artık halk tarafından istenmedi. Yaygın bir kesimde ‘artık yeter’ hissi vardı. Bilhassa de hem her yerde inşaatı desteklemesi, inşaat/gayrimenkul şirketlerine alan açması hem de kibirli oluşu tesirli oldu. O partide herkes bir kibre boğulmuştu -hâlâ da öyledir muhtemelen. O yüzden onların uğradığı şok, halkın büyük bir kısmını sevindirdi. Herkes açıktan sevinmedi ancak saklı zımnî sevinenler var, diğer partilerde eminim.
Bir sürpriz midir? Evet bir sürprizdir, böylesi bir artışı kimse beklemiyordu. Son seçimde ÖFP’nin 37-38 oy oranı vardı, bizim de oyumuz yüzde 20 civarındaydı. Yani bu 18’lik farkı azaltmak bile bizim için muvaffakiyet olacaktı. Kapatıp geçmemizi kimse beklemedi. En optimist kestirimler bizi yüzde 25, ÖFP’nın yüzde 30-32 civarında gösteriyordu. Birinci olmamız beklemediğimiz bir sonuç.
KENDİ GAZETELERİ BİLE KABA ANTİ-KOMÜNİZMİ ABARTILI BULDU
Lakin seçimden çabucak evvelki hafta halkın bize verdiği reaksiyondan yaklaşmakta olan zaferi biraz anladık. Karamsar kalmaya çalıştık zira tamam alanda iyi bir reaksiyon alıyorsun ancak bu beşerler nitekim gidip sana oy verebilir mi, kendi tabanını ne kadar seferber edebilir… Seçime günler kalan fark ettik ki iktidardaki ÖVP çok kaba bir anti-komünizm ile hareket etmeye başladı. O denli kaba ki sağ gazetelere bile fazla geldi, argo olacak fakat ‘kafayı mı yediniz’ üzere yorumlara, köşe yazılarına rastladık.
Abartmayacağım, KPÖ burada halkçı bir siyaset yürütüyor, bunu 30 yıldır yapıyor. Neyi temsil ettiğini herkes biliyor. Siz on ‘Kuzey Kore’ deyince, ‘Sokakları yakacaklar’ deyince halkı ikna edemezsiniz, tersine daha reaksiyonlu olur beşerler. Siz otuz sene halkın büyük bir kesiti için yokken KPÖ daima vardı ve halkın yanında durdu. Artık gidip karalıyorsanız karşıt teper. Bence bizi sevmeyen, ÖVP’ye yakın olan gazetecilerin kimileri da bunu gördü. Onlar bile çaresiz kaldı. Tüm bu anti komünist kampanyanın nedenini de Pazar günü anladık. Şuanda bizi de güç bir süreç bekliyor.
‘BAŞTA HERKES ANTİ-KOMÜNİSTTİ’
Bu sıkıntı sürece gelelim o halde. Kazandığınız belediye zaferi parti ve ülke için nasıl bir mana söz ediyor? KPÖ’nün gençliği ‘Graz artık komünist ellerde!’ diye bir paylaşım yaptı. Kentin komünist ellerde olması sizce ne demek?
Alışılmış ki herkes için büyük bir mana söz ediyor. Sonuçta yalnızca Avusturya için değil Avrupa için de o denli. Bu kadar büyük bir kentin, ülkenin ikinci büyük kentinin komünist bir parti tarafından kazanılması -daha doğrusu komünist bir partinin birinci çıkması, sonuçta hâlâ belediye lideri kim olacak bilmiyoruz bakacağız daha- şaşırtan bir sonuç. Büyük bir sarsıntı yarattı daha da yaratacaktır. Ne egemenlerin ne de bizim bunu tam manasıyla anladığını düşünmüyorum. Zira hakikaten de beklenmedik bir sonuç. Graz’da çalışan komünist arkadaşlar olarak bütün dünyadan bir sürü bildiri aldık ve bu da bir tesir yarattı.
‘Komünist eller’ derken şöyle bir şey var, burada nitekim 30-40 yıldır halkçı bir siyaset yürütülüyor. Doğal ki ‘halk’ derken bir çok insan başta anti-komünistti, partiyi tanımıyordu. Adım adım ilerledik… Hiçbir vakit yoldan sapmadan, eğilip bükülmeden, halkın inancını kazandık ve bu sonucu bu türlü elde edebildi.
Lakin bu sonuç bilhassa eski belediye liderinin harika kibirli siyasetine karşı bir yanıttır. O yüzden Graz kazandı diyelim. O ‘el’ kent lobisi olmayan, sesi olmayan insanların elidir, kent de onların elindedir. Aslında o denli olması, halkın elinde olması gerekiyor. Biz de bunun aracı olabiliriz en fazla. Yani bence pozisyonumuzu güçlendirmek için yürütmemiz gereken siyaset budur. Hiçbir biçimde değişmememiz, birebir kalıp yolumuza devam etmemiz gerekiyor. Lakin elbet ki yeni bir durum oluştu ve bizim de bu duruma ayak uydurmamız gerekir.
‘OLAĞANÜSTÜ YARATICILIK GEREKECEK’
Komünist bir belediyecilik anlayışının sonları sizce nelerdir? Bir belediyeye sahip olmak sizce personel sınıfının mevzilerinizi genişletmeye nasıl katkı sağlayabilir?
Komünist bir belediyeciliğin sonlarını biz de göreceğiz diye düşünüyorum. Elbette hudutları vardır. Fevkalâde bir yaratıcılık gerekecektir. Burjuvazi, hükümranlar, sermayenin bize karşı nasıl mevzileneceğini şimdi tam bilmiyoruz. Mesela nerede bütçe kısıtlaması yapabilirler, nerede bizim yapmak istediğimiz projeleri engellerler? Bunları onlar düşünüyordur, bizim de düşünmemiz gerekecektir. Burada değerli olan sahiden değişmememiz. Şayet biz değişmiyorsak, biz bu yoldan idaremizle ilerliyorsak başarılı olabiliriz. Tahminen bizi satın almaya çalışacaklardır. Bunu da reddetmemiz lazım. Ancak varsayım edilebilir ki orada burada istenmeyen ittifaklara girmemiz gerekecektir, yapmak istemediğimiz birtakım muahedeleri yapmamız gerekecektir. İşte bunu nasıl yönteceğimizi göreceğiz. Başarımız da buraya bağlı.
Ana amacımız olduğumuz mevzilerde halka, personel sınıfına güçlendirmek; sermayeyi güçsüzleştirmektir. Ne kadar meta sirkülasyonundan çıkarılmış alanları yaratabilirsek -ister barınmada ister sıhhatte, spor ve kültür alanlarında olsun, ister parklarda olsun- o kadar başarılı olabiliriz. Doğal ki biz burada komünizm ilan edemeyiz, bir kentte komünizm mümkün değildir. Lakin biz sermayeyi geriletebiliriz. Bunun kritik olduğunu düşünüyoruz. Bilhassa barınmada, yeşil alan konusunda fakat birebir vakitte da sahiden toplumsal siyaset bahislerinde bunu başarabileceğimize inanıyorum. Önümüzde nasıl pürüzler olacağını göreceğiz. Ancak bunun mümkün olacağını düşünüyorum.
Halkın iştiraki çok değerli, bu yeni bir şey değil. KPÖ Graz’da bir sürü başarıyı bu türlü elde edebildi. Halka sorarak, imza toplayarak, egemenlere baskı uygulayarak; lakin halkın takviyesi ile bunu başarabildi. Bunu daha da güçlendirmemiz gerektiğini düşündü. Geniş iştirakçi bir şey yaratmamız gerekiyor. Halkı özneleştiren, siyasetin öznesi haline getirecek bir siyaset yürütürsek başarılı olabiliriz.
OYLARIMIZI GÖÇMEN VE PERSONEL MAHALLELERDEN ALDIK
Avrupa’da komünist hareketin yer yer parlamento ve seçim sonlarına sıkışıp kaldığını görüyoruz. İspanya’da PCE, merkez sol koalisyona dahil oldu, kayda paha bir tesiri de olmadı. Her ne kadar farklı bir örnek olsa da Almanya’da mahallî koalisyonlara açık olan Die Linke’nin önemli bir hezimet aldığını görüyoruz. Sizce Avrupalı komünist partiler nasıl bir parlamenterizm imtihanı veriyor, Avusturya özelindeki yorumlarınız nelerdir?
Otuz yıldır aslında komünist parti Graz’da en ekili muhalefet partisi. Mevcut lokal idare sistemi hasebiyle da kimi alanlardan sorumlu. Kimi vakit barınmadan sorumlu, son periyotta ise trafik, sıhhat ve bakımdan sorumlu olduğu için hem kısmen yöneterek hem muhalefet ederek kendini var edebildi ve hiçbir vakit yalnızca belediye meclisinde ya da siyasi kurumlarda hareket ederek bu sonucu elde etmedi. Her vakit halkla birlikte çalışarak bunu gerçekleştirdi. Bizim için siyaset her alanda olur elbette.
Bölgesel sonuçlara bakacağız fakat bilhassa fakirlerin, göçmenlerin, çalışanların yaşadığı bölgelerde çok yüksek oy topladığımız şimdiden muhakkak oldu. Bunun sebepleri vardır ve bu sebepler mecliste yürüttüğümüz siyaset değil. Açık konuşalım belediye meclisi toplantılarında konuşulanlar ve alınan kararlar halkın büyük bir kesitini ilgilendirmiyor. Lakin her gün halkın gündelik hayatında faal olduğumuz için biz bu oyu alabildik. Büyük gazeteler de artık bizi yazmak zorunda kaldılar, bilhassa son devirde ancak büsbütün bir inkar kampanyası vardı, görece az olsa da hâlâ var. Sonuçta gündelik hayatta halk bizi görüyor, diğer siyaseti, partileri görmüyor.
Seçime birkaç hafta kala bütün burjuva siyasetçiler dernekleri gezmeye başlıyorlar. Tırnak içerisinde söylemek gerekirse ‘halka karışmaya’ çalışıyorlar. E biz bunu her vakit ve doğalında yapıyoruz. Bilhassa Türkiyeli göçmen dernekleriyle görüştüğümüzde şunu söylediler bize “Belediye lideri 18 yıldır bu misyondadır, 20 küsür yıldır da kent hükümetinde -daha evvel de maliyeden sorumluydu- bizim derneklerimizse 30 yıldır buradadır. Bir kez gelmedi yanımıza. Seçime birkaç hafta kala bir halk toplantısı rica etti, geldi ve konuştu. Neden bu türlü yaptı, zira durumun artık uyguna gitmediğini fark etti.”
BOSNALI İMAM ‘OYUMUZ KOMÜNİSTLERE’ DEDİ
Fakat o dernekleri birçok vakit KPÖ görünür kılmaya çalıştı, komünistler bu derneklerle her vakit irtibat halinde. Ve halk salak değil, bence bu da komünist partinin bir farkı: Halkı aptal yerine koymuyoruz. Beşerler her vakit halk için çalıştığımızı biliyor. Bir örnek daha vereyim, sanırım çoğunlukla Bosnalıların gittiği bir Cami var. Burada pek de solcu, halkçı bir imam var. Bizi aradı ve dedi ki “Biliyor musunuz, bu seçim kampanyasında bizi arayıp görüşme talep etmeyen tek parti sizsiniz. Ancak biliyoruz ki oylarımız, zira siz her vakit buradasınız. Onlarsa seçimden evvel gelip propagandasını yapmak istiyor. Biz bunu kabul ederiz, gelirler anlatırlar. Fakat oylarımız size zira biliyoruz ki seçimden sonra da kapınız açıktır, bir telefon açmamız kafidir. Siz de her vakit yanımızda olacaksınız.”
‘BÜTÜN AVRUPA’YA UMUT OLDU’
Son olarak biraz ferdî bir soru, seçim akşamını anlatabilir misiniz? Ne de olsun ‘sürpriz’ bir sonuçtan bahsediyoruz. Neler yaşadınız, nasıl takip ettiniz, sonuçlara reaksiyonlarınız nelerdi, neler hissettiniz?
Çoğumuz üzere ben de sandık görevlisiydim. Münasebetiyle birinci sonuçlar geldiğinde saati ve gündemi takip edemedim. Biz hala oy sayıyorduk küçük bir karışıklık oldu, sayımı tekrarlamamız gerekti. Ben iyi bir sonuç alacağımızı düşünüyordum zira benim vazifeli olduğum sandıklarda çıkan oylarda biz birinci çıktık. Burası Graz’ın kent merkezinde yer alan bir sandıktı ve daha öncesinde birinci parti değildik. Sandık birinci açıldığında başta korktum fazla oy çıkmadığı için fakat kısa müddette durum aksine döndü, meczup üzere gibi artmaya başladı oylarımız. Dedim tamam iyi bir sonuç alacağız. Ancak hâlâ kazanacağımızı falan düşünmüyordum. Saate de telefona da bakmadım.
Bir anda sessize almış olduğum telefonum gittikçe daha fazla titremeye başladı. Yeniden bakmadım. Sonra tıpkı sandıkta Yeşiller’den misyonlu biri dedi ki “Siz kazandınız”, bense çok ciddiye almadım açıkçası, ‘ilk tahminlerdir’ diye düşündüm. Sonra ÖVP’lilere baktım yüzleri düşmüş! Dedim “kesin bir durum var” o anda baktım telefona ve öndeydik.
‘YOLDAN GEÇENLER YUMRUKLARINI KALDIRDI’
Sayımdan çıktıktan sonra bisikletle süratli bir formda partiye geçtim, yolda kaç bisikletli solladım hatırlamıyorum. En süratli halde partiye geçmek istedim. Yolda 2-3 kişi benim görünce yumruğunu havaya kaldırdı. Bu Türkiye için çok özel bir durum olmayabilir lakin bilhassa Orta Avrupa için şaşırtan bir şey. Ondan sonra doğal ki kutlamalarımızı yaptık geceye kadar. Çok harikulâde bir şey, tarihi bir gündü elbette: Bize bir fırsat doğdu. Bu türlü bir fırsat bizim yaşadığımız vakitlerde bir defa karşınıza çıkar. Artık onu iyi değerlendirip bir şeyler çıkartmamız lazım, bizi çok iş bekliyor. Bütün Avrupa’ya bir umut vermiş olduk. Viyana’dan dostlar bizimleydi esasen. Hem seçim kampanyasında hem son günlerde bize yardımcı oldular. Onlar da inanılmaz motive oldular. Zira Avusturya’da komünist parti çok güçlü değil, Graz özel bir yere sahip. Ancak olağan ki herkese moral verdi.
STRUM GRAZ TARAFTARLARI MAÇ ÇIKIŞI ENTERNASYONAL SÖYLEYEREK KUTLADI
Son olarak geceye dair en hoş anılardan bir tanesi kendi adıma şuydu: Graz’ın futbol grubu Sturm Graz, Viyana’da Rapid Wien ile karşılaştı ve 3-0 kazandı. Ve oradaki taraftar kümesinden arkadaşlar maçın akabinde otobüslerle döndü, bir birçok da bizim partiye geldi. Hatta ben ayrılırken onlar hâlâ kutlamaya devam ettiler. Evet, bizim taraftar kümelerinin kimileri solcu, elbette bize oy verir. Lakin direkt partiye bağlı bir şey değil sonuçta. Halkın kümeleridir. Maçtan sonra otobüslerin park ettiği yerde Enternasyonal Marşı’nı söylediler.
Tüm bunlar bize halktaki rahatlama halini gösterdi. Natürel ki anti komünist insan çok, bizi karalayan, ‘bu nedir’ diyen çok. Lakin bir o kadar da sonuca sevinen bizi destekleyen, bizi bilen insan var. En kıymetlisi değişmememizdir, pis işlere bulaşmamamızdır. Zati biz bunları yapmıyoruz, burada bütün makamlara seçilen arkadaşlarımız maaşlarının büyük kısmını partiye veriyor, kendi cebine koymuyor. Bunu sürdüreceğimize dair hiçbir kuşkum yok.
‘İNTİKAM’ HALKI GÜÇLENDİRMEK OLACAK
Irkçı, faşizan kelamda ‘özgürlükçü’ parti FPÖ, onun birinci sıra adayı birinci verdiği demeçte şunu dedi: “Bu sonuç Graz’ı bütün dünyada komik duruma düşürüyor. Bir kelam var ‘seçmen her vakit haklıdır’ diye. Bugün bu kelamdan çok emin değilim.” Bu bize bir ikram, sağcıların kibrini bir daha gösteriyor. Dün istifa eden ve böylelikle ‘eski’ diyebileceğimiz belediye lideri ‘koruyucu elimi üzerinizden çekeceğim’ demek istiyor. Onların siyasi anlayışı budur, bu yüzden kaybettiler. Kaybetmelerine karşın anlayışlarını değiştirmiyorlar. Biz mütevazi kalacağız. Bu çok değerli. Parti olarak intikam kelam konusu olamasa da ferdî olarak intikamımızı ucuz bir formda almayacağımızı söyleyebilirim, halkı güçlendirerek alacağız. Bu türlü yol göstereceğiz.
Gazete Duvar
