Amit Chaudhuri
Yaşadığım ve bir vakitler solun kalesi olan Batı Bengal eyaletindeki meclis seçimlerine giden aylarda, yakında Bharatiya Janata partisinin (BJP) idaresi altına gireceğine dair gerçek bir ihtimalin mevcut olduğunu fark etmeye başladım. Bunun farkına varmamı sıradan personel sınıfından Bengalilerle konuşmak sağladı. Bizim için çalışmaya gelen 30’lu yaşlarının sonlarındaki bir adam olan K, kısaca fakat kesin bir halde BJP’ye oy vereceğini söyledi. Nedeni mi? “Zaman vakit iktidardaki partileri göndermeniz gerekiyor. Bu, onlar için iyi olur.” O da ‘Kerala modeli’ne başvuruyordu; Kerala’da yaşayan seçmenler periyodik olarak iki ana parti ortasında değişim yaparak ikisinden birini iktidara getiriyor. Tüm eyaletlerdeki seçmenler, hatta tüm ülke, oy verecekleri tesirli bir muhalefete sahip olsalardı, muhtemelen Kerala’nın yaptığını yaparlardı.
BEŞERLER NEDEN SAĞCILARA OY VERİYOR?
Teoride bildiğim şeyleri, K’den birinci elden öğrenmiştim: “İktidar karşıtlığı” terimi, insanların çok uzun müddetten beridir iktidarda olan partilere karşı hissetmeye başladıkları, tabanda biriken öfkeyi açıklayamıyor. Bengal üzere bir eyalette hissedilen öfke, partinin önde gelen bireylerini o kadar da fazla hedeflemiyor; bu, daha fazla mahallî iltimas ve derebeylik siyasetlerinin tahammül edilemez tabiatına karşı duyulan bir yansıdan ibaret.
Batı Bengal’de gittiğiniz her yerde, her santimetrenin, yani bir kaldırımın, çay ocağının, dükkânların, yol kenarı “kulüplerinin” (önem taşıyan politik, toplumsal ve spor kurumlarının) ve hatta bayram kutlamalarının siyasallaştığı bir alanda bulunuyorsunuz. İktidardaki kural tanımazlık, ülkeyi zorbalık yoluyla yöneten mutlak güce sahip düşük düzeyli vazifeliler aracılığıyla kendini gösteriyor. K ve konuştuğum başka beşerler, bu insanlara bir ders verme vaktinin geldiğini düşündüler. Onlara nazaran, önde gelen Hindu milliyetçisi partiye verilen oylar, tapınaklar ve İslam ile ilgili değildi.
Bu sohbetler -ve bunlardan birkaç tane yaptım- bugünlerde tanınan olan maskesiz mitinglerden; destekçileri tarafından Başbakan’ın ‘didi’si (ablası) olarak bilinen Batı Bengal Başbakanı Mamata Banerjee’ye yöneltilen alaylardan; Mamata Banerjee’nin bir arbede sırasında yaralandıktan sonra tekerlekli sandalyede kampanya yürütmesi ve son olarak Sitalkuchi’deki silahlı hücumlardan evvel gerçekleşti. Uttar Pradesh eyaletinin başbakanı Yogi Adityanath’ın olası seçmenlerine Hindu kimliğinin ne kadar sağlam olduğunu vurgulayarak ve tekrar tekrar Jai Shri Ram’ı (“Tanrı Rama’nın zaferi”) zikrederek uzunluk göstermesi ve nihayetinde İçişleri Bakanı Amit Shah’ın yaptığı ziyaretler, pek de iyi gitmiş üzere görünmüyor. Mamata’ya karşı bir meydan okuma ve koltuğunu elinden alacak kümenin moral bozucu bir zafer gösterisi kelam konusuydu. Bu esnada, uzun süren, basamaklı seçimlerin birinci kısmı devam ediyordu.
MODİ ÜLKEYİ HARABEYE ÇEVİRDİĞİ İÇİN KAYBETTİ
Öteki yandan, global salgın, düşünülemeyecek kadar şoke edici bir dönüş yapıyordu. Bu durumun ortasında, K, 22 Nisan’da Nabadwip’te oy kullanmak için meskenine döndü. Eşim ve ben 26 Nisan günü oy kullanacaktık. Bu, insanların, bir cümbüş problemi olarak din ve siyasetin bedelleri, Kumbh Mela’daki [Hindistan’daki en büyük dini şenliklerden biri] kalabalıklar ve Narendra Modi’nin katıldığı Mann Ki Baat isimli radyo gösterisindeki telaffuzları hakkında gibisi görülmemiş bir kavrayışa ulaştığı bir vakit dilimiydi: Oksijensizlikten kıvranan hastalar Delhi’de ölmekteydi (ve hâlâ da öyleler) ve cansız vücutları sokaklarda oluşturulan derme çatma krematoryumlarda yakılıyordu. Ve beşerler Modi’nin yeni bir yüzünü tanıyorlardı: İçi boş, neredeyse yok üzere bir adam… – Geçerliliği olan enkarnasyonlar* açısından (hatip, kapitalist bir yönetici ya da diktatör) bir icat ve destekçilerinin hayal gücünün bir eseri idi.
20-26 Nisan ortasındaki periyotta, BJP’nin Bengal’i kazanmasının güç olacağını fark ettim. Bu umut değil, bir histi. Son üç günde gerçekleşen seçimde, değerli sayıda parlamento sandalyesi kelam konusuydu; yarıdan az olsa da yüzdelik bağlamda büyük bir oranı temsil ediyordu. BJP’nin makus performans sergileyeceği doğrultusundaki fikrim, salgının yarattığı tesirle ilişkiliydi. İştiraki etkileyecek olan sırf Covid’in tesiri değildi. Veyahut merkezi hükümetin yaşanan krize karşı umursamaz davranması ve krizi umutsuz derecede makûs yönetmesi de değildi. Bu hükümet daha evvel de fecî kusurlar yapmıştı lakin sağcı bir partide asla ‘başarısızlık’ kelam konusu değildir; yanlış yaptığı her şey güce dönüştürülür. Şeytanlaştırma ve başka hasar verici müdahaleleri ve Trump’ın yaptığı yanılgıları ve onun ahlaki gidişatını nasıl da beslediklerini bir düşünün. Çok sağın gündemi var olan tertibi yıkmak ve kendi şartları doğrultusunda tekrar kurmaktır; iyi ve berbat siyaset ortasında hiçbir ayrım yapmaz.
Şeytanlaştırma felaketinin bilakis global salgının yaptığı şey, BJP’nin başarısı için gereken sarhoşluk haline bir son verdi. Bu sarhoşluk, resen gerçekleşenler de dahil olmak üzere neredeyse her felaketin bir yakıt misyonu gördüğü öfkeli, çılgınca bir güçlenme hissiyle büyür. Pekala bu uyuşturucu nasıl yapılır? Mezhep paranoyası ile özgür piyasa söylemi ortasında bir yakınlaşma olması kafidir. Modi iktidara geldiğinden beri, yedi yıldır dorukta olan şey işte buydu.
GERÇEKLER KENDİNİ DAYATIR
Ne var ki, gerçekliğin soğuk müdahalesi sonucunda, en azından kısaca ‘fantezi düşkünü’ olmayı bırakıyoruz. Mezhepçiliğin zerk ettiği uyuşturucudan uyanan bir dimağa şaşırtan gelebilecek şeyler ortasında yalnızca BJP’nin idare alanındaki kifayetsizliği değil, tıpkı vakitte Bengal’deki aday tekliflerinin nasıl da utanç verici derecede zayıf olduğu da bulunuyordu. (Sol cenahta birtakım kusursuz genç adaylar mevcut olsa da liyakatlerini oya dönüştürecek örgütsel zekâya sahip olmamaları üzücüydü.) Sonuçta, sonuçlar bu külfetli durumu ortaya çıkardı: evvelki üç sandalyeyi göz önünde bulundurduğumuzda, kazandıkları 77 sandalye BJP için büyük bir ilerleme demek lakin daha evvelce alabilecekleri 200’den fazla sandalyenin yarısına bile sahip değiller ve bir vakitler sarsıntılar yaşayan Trinamool Kongresi partisinin kazandığı 213 sandalyeye kıyasla hayli azlar.
Yaygın bir rahatlama görülmüş olsa da Trinamool’ü destekleyen fanatikler seçim sonrasında şiddet olayları gerçekleştirdi. Trinamool ve solun dikkatli davranması gerekiyor; BJP’nin beş yıl içinde Batı Bengal’i kazanıp kazanmayacağına artık büyük oranda onlar karar verecekler.
Hindistan’da şu anda pek bir önder olmadığını, çoğunlukla siyasetçilerin bulunduğunu ve birtakım siyasetçilerin de başkalarından daha boş, daha korkak ve şoke edici derecede hissiz olduğunu ortaya çıkarmak, sarhoşluğu yok etmek için bu kadar çok mevtin yaşanmış olması çok trajik bir durum. Bu durumda BJP’nin uyuşturucusu tekrar devreye girebilir. Bununla birlikte, şayet tesiri kısa bir müddet içinde azalırsa, insan empatisinin dönüşü hafızamızda bir referans noktası olarak kalacak ve bu sefer birebir şeyler olmayacaktır.
*Enkarnasyon; bir fikri, niteliği vb. canlandırdığı kabul edilen insan yahut obje biçimindeki canlı örnek.
Makalenin özgünü The Guardian gazetesinde yayımlanmıştır. (Çeviren: Tarkan Tufan)
Gazete Duvar
