Cumhurbaşkanı Kararı ile Boğaziçi Üniversitesi’ne irtibat ve hukuk fakültesi kurulmasına dair tartışmalar sürüyor. Üniversite senatosunun bir talebi ya da teklifi olmadan alınan bu karar “tepeden inme” olduğu gerekçesiyle eleştiriliyor. 2018 yılında Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne geçildikten çabucak sonra değiştirilen 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’na nazaran Cumhurbaşkanı’nın üniversitenin teklifi ya da görüşü olmadan fakülte açma ve fakülte kapatma yetkisi bulunuyor. Kanun değişikliğinden evvel ise bir üniversiteye yeni kısım ya da fakülte kurulması için bir süreç izleniyordu. Üniversite idaresi bir teklif hazırlıyor ve bu teklifi YÖK’ün görüşünü almak üzere Ankara’ya gönderiyordu.

Boğaziçi Üniversitesi’nin idaresinde bulunmuş deneyimli isimlerden Prof. Dr. İlhan Or’un verdiği bilgiye nazaran de Boğaziçi’nde bir fakülte ya da kısım kurulmadan evvel alınması gereken uzun bir yol vardı. 2006-2018 yılları ortasında senatoda fen bilimleri enstitüsü müdürü olarak misyon yapan ve 2012-2018 yılları ortasında ise üniversitenin idare konseyinde bulunan Or, yeni bir fakülte kurma sürecinde atılan adımları şöyle anlatıyor:

“Öncelikle üniversite içerisinden bir teklif yapılması gerekiyor. Akabinde teklif, bir fikir olarak senatoda görüşülüyor. Fikrin ilgi uyandırması halinde bir kurul kuruluyor. Kurulda yer alan akademisyenler mevzuyu etraflıca araştırıp kıymetlendiriyor ve öbür akademisyenlerden görüş alıyor. İlgili üniteye dair tüm hazırlıkların tamamlandığı en az 6 ay devam bu süreçten sonra teklif yine senatoya gidiyor ve bir oylama yapılıyor. Teklif, senatoda oy çokluğuyla kabul edilirse evvelden YÖK’e şu anda ise Cumhurbaşkanlığı’na müracaat yapılıyor.”

“Şu anda olay büsbütün aksine dönmüş durumda, evvel kanun çıkıyor sonra fakülte kuruluyor” diyen Or, yeni kurulacak olan hukuk ve irtibat fakülteleri için tıpkı sürecin harfiyen uygulanması gerektiğini belirtiyor.

Senatoda vazife yaptığı sırada Boğaziçi Üniversitesi Batı Lisanları ve Edebiyatları kısmının Batı Lisanları ve Lisan Bilim olarak ikiye ayrıldığını tabir eden Or, o periyodu şöyle anlatıyor:

“Bir kısmın ikiye bölünmesi bile önemli bir süreç aldı. Aslında bir fakülte kurulmasına nazaran daha kolaydı, zira çok önemli bir öğrenci ya da öğretim üyesi artışı olmuyordu. Tıpkı kısımdaki hocaların bir kısmı Batı Dilleri’ne gitti bir kısmı Lisan Bilimi’ne gitti lakin buna karşın oldukça uzun sürdü. Zira bir kısım ikiye ayrıldığında bile fakülte içi istikrarları ve fakültenin tartısını değiştireceği için süreç ince elendi. Burada ise iki fakülte kurulmasından bahsediyoruz. Bu durum üniversite içerisindeki tüm istikrarları değiştirir.”

‘BİR TANE DE DEKAN ATARIZ İŞ BİTER DİYE BİR YAKLAŞIM OLMAZ’

Prof. Dr. İlhan Or

Prof. Dr. İlhan Or, Boğaziçililerin yeni fakülte kurulmasına değil bu fakültelerin kuruluş biçimine itiraz ettiklerini vurguluyor. Sürece dair birçok belirsizliğin var olduğunu söyleyen Or, dışarıdan dekan atanmasının Boğaziçi’nin kültürüne uygun olmadığını da belirtiyor.

“Ben ‘kesinlikle olmaz’ demiyorum hatta bir irtibat fakültesi değil ancak bir bağlantı enstitüsü kurulması Boğaziçi Üniversitesi’nin gündemindeydi. Uzun mühlet konuşuldu, lakin sonunda finansal nedenlerden ötürü olmadı. Yani bu olmayacak şey değil. Lakin bunun üniversite içerisinde uzun bir süreçte takip edilmesi, irdelenmesi lazım. Şu anda ‘Fakülteyi kurduk, kanunu çıkardık, bir tane de dekan atarız iş biter’ diye bir yaklaşım olmaz, mümkün değil.”

“Burada hem vakit verilmesi hem de bu sürecin üniversiteye bırakılması lazım. Zira temel olan dengelerin kurulmasıdır. İstikrar derken burada yalnızca politik istikrardan bahsetmiyorum. Boğaziçi’nin bir özelliği her kısım öbür kısımlardan ders alır. Ben sanayi mühendisliğindeyim lakin benim öğrencilerimin idari bilimler ve temel bilimler fakültesinden aldığı mecburi dersler vardır. Bunlar için bu fakültelerle konuşup bir planlama yapılır. Yani bütün bunların üniversite içerisinde konuşulması lazım, bunlar Ankara’dan gelemez.”

Öte yandan okula Melih Bulu’nun rektör olarak atanmasıyla başlayan tartışmanın, Boğaziçi Üniversitesi’nin kurum kültürünü korumakla yakından ilgili olduğunu belirten Or, “Kurumsal kültürümüzü kaybetmek istemiyoruz. O çok uzun yıllarda kazanılmış bir şeydir, onun hem üniversitemize hem de öğrencilerimize büyük yararı olduğunu düşünüyoruz” diyor.

‘BOĞAZİÇİ’NDE DEKAN ATAMALARI İÇİN FAKÜLTELERDEN FİKİR ALINIR’

Kurulan yeni fakültelere dekanların dışarıdan atanması, dekanların kendi fakülteleri için akademik işçi talebinde bulunmasıyla bir kadrolaşmanın ortaya çıkabileceği ve Boğaziçi Üniversitesi’nin idare yapısının büsbütün değiştirilebileceği bedellendiriliyor. Prof. Dr. Or, Boğaziçi’nde dekan atamalarının fakültelerden fikir alma geleneği doğrultusunda yapıldığını söz ediyor ve üniversite idaresindeki bireylerin bağımsız hareket edebilmesi için bu uygulamanın hayati olduğunu savunuyor.

“Boğaziçi Üniversitesi’nin büsbütün kanunlar çerçevesinde kendine has bir kadro gelenekleri var. Bizde senatoda ve üniversite idare şurasında üyeler rektörden büsbütün bağımsızdır. Kararlar oy çokluğuyla verilir. Rektör olağan ki kararları kendi istikametinde etkilemek ister fakat bir noktaya kadar tesirler. Sonunda oylamaya takılır. Dışarıdan bu çok garip görülebilir, fakat aslında bu bir güç istikrarı. Rektörün de kelam hakkı var, senatonun da, üniversite idare heyetinin da. Ortada bir istikrar kuruluyor. Bu istikrardaki kıymetli bir öge da, senato ve idare konseyi üyelerinin vicdanları ile konuşabilmesi için rektörden bağımsız olmalarıdır. Bu da dekanların ve yüksekokul müdürlerinin yalnızca atamayla değil ilgili üniteden fikir alınarak yapılmasıyla olabilir ki bu Boğaziçi’nde daima böyledir.”

“Kanuna nazaran rektör dekan adayı belirler ve seçer. Lakin bunun Boğaziçi’nde uygulanışı şöyledir: Rektör ilgili fakülteye sorar. ‘Seçim, geldi teklifiniz nedir?’ der. İlgili fakülte de kapalı oylamayla seçim yapar ve rektöre üç aday önerir ve rektör bunlardan birini seçer. Bu türlü olunca hem fakültenin tercihleri işin içine girmiş oluyor hem de o dekan kendi fakültesi, yüksekokulu tarafından seçildi ise senatoda daha rahat konuşuyor ve fakültesini daha rahat temsil ediyor. Lakin rektörün yaptığı bir atama kelam konusu olursa bu bağımsızlığı kazanmak zordur.”

Tüm bunların yasal bir yerde lakin Boğaziçi’ne özel uygulamalar olarak gerçekleştiğini belirten Or, “Şimdi dışarıdan gelen, üniversiteyi hiç tanımayan bir rektör bunlardan alınır, bunlar ona aykırı gelebilir” diye konuşuyor.

Gazete Duvar