Halkların Demokratik Partisi (HDP) Eş Genel Lideri Pervin Buldan, gazeteci Çiğdem Anad’ın “Bizim Hikayemiz” programına konuk oldu. HDP’nin bayan siyasetlerinin konuşulduğu program, eş başkanlık sisteminin HDP tabanı tarafından benimsenip benimsenmediği sorusuyla başladı. Buldan, uygulanmaya başlandığı birinci devirlerde eş başkanlık sistemiyle ilgili sıkıntılar yaşandığını lakin bunların vakitle aşıldığını belirtti. Buldan’ın açıklamalarından satır başları şöyle:
ERKEKLER KENDİLERİNİ DAHA ÇOK BELEDİYE LİDERİ OLARAK GÖRÜR: Zorluk yaşamıyor muyuz? Yaşıyoruz. Birçok vilayet ve ilçede erkek arkadaşlar kendilerini daha çok belediye lideri olarak görürler. Yanındaki eş lidere bir encümen muamelesi yaparlar. Mesela makam aracı kullanımında daha çok erkekler kullanır, bayan eş liderler kullanmaz. Bunun zorluklarını kendi tabanımızda bu manasıyla yaşıyoruz. Yoksa oy verme konusunda seçme ve seçilme konusunda rastgele bir tereddüt yok. Bir de bizim bayan meclisimiz var. Bayan meclisimiz yaşanan meseleleri yerinde inceler, görüşür. Bayanların beyanını temel alır, nerede badire yaşanıyorsa buna kesinlikle müdahale edilir. Erkek arkadaşımıza da tek başına belediye lideri olmadığı, bayan arkadaşımızla birlikte bu misyonu üstlendiği çok net bir biçimde aktarılır ve buna nazaran de çalışma usulü belirlemesi gerektiği belirtilir.
SİYASET YAPMAK İÇİN EŞLERİNDEN MÜSAADE ALMAKTA ZORLANAN BAYANLAR VAR: Bayanın emeğinin, vücudunun sömürüldüğü ve bayanın sahiden ikinci sınıf bir varlık olarak muamele gördüğü bir coğrafyada yaşıyoruz, ki en fazla Kürt coğrafyasında bunu yaşayabiliyoruz. Feodal aile yapısı, aşiret yapısı buna bir mani. 5 bin yıllık erkek hâkim zihniyetin hala bizim bölgemizde de var olduğunu biliyoruz ve bununla çaba etmenin yol ve usullerini arıyoruz. Siyaset yapmak için eşlerinden ya da erkek çocuğundan müsaade almakta zorlanan bayanlarımız var. Bu zihniyetin hala aşılamadığını elbette söylemek lazım. Bunun için de vermiş olduğunuz çabayı daha fazla büyütmemiz gerekiyor. Bilhassa Kürt bayan hareketinin bu manada çok kıymetli çalışmaları var lakin bu kâfi değil. Bütün bayan örgütlerinin, bütün bayan hareketlerinin bu manada ortak bir tabanda buluşma kaidelerinin ve şartlarının oluşturulması gerektiğini düşünüyorum.
ÇIPLAK ARAMA YENİ DEĞİL, GEÇMİŞİ VAR: Çıplak arama, yalnızca bir cezaeviyle sonlu kalan bir sıkıntı değil. Bilhassa bayanların, çocukların -ki çok sayıda çocuk da cezaevinde biliyorsunuz, anneleriyle birlikte giren çocuklar da var- buna maruz kaldığını gösteriyor. Bayanlar yalnızca cezaevine girip çıkarken değil, hastaneye götürülüp getirilirken; görüşe çıkarken, görüşten içeriye girerken bu cins problemlerle çokça karşı karşıya geliyorlar. Biz bu manada çok sayıda mektup alıyoruz, aileler aracılığıyla bilgiler iletiliyor. Milletvekili arkadaşımız Gergerlioğlu’nun gündeme getirmesi ile birlikte Türkiye’nin gündemine oturdu. Onun öncesinde de bayan milletvekili arkadaşlarımızın Adalet Bakanlığı’na çıplak arama ile ilgili verdikleri soru önergeleri var. Yeniden bu mevzuda bir araştırma kurulu kurulması için genel şurada önerge verdiler lakin bunlar AKP’nin oylarıyla reddedilen önergeler. HDP bu hususta siyaseten birinci kez bu türlü bir şey yapmıyor, daha öncesi de var, geçmişi de var. Bu husus bütün cezaevlerinde yaşanan en büyük ihlallerden bir adedidir. Bir insan hakları ihlalidir çıplak arama, bir cürümdür.
KOĞUŞLARA KAMERA YERLEŞTİRİLİYOR: İnsan hakları ihlalleri, yalnızca çıplak aramayla hudut kalan bir sorun değil. Bugün bayanların kaldığı koğuşlara kameraların yerleştirilmesi problemi var örneğin. Banyolara, kaldıkları hücrelere, odalarına kameralar yerleştirilen bayanlar var. Yeniden odalarına gece yarısı baskın düzenlenerek malzemelerine el konulan arkadaşlarımız var. Biz bunun en son örneğini Kandıra Cezaevi’nde gördük. Kandıra, Türkiye toplumunun yakından tanıdığı Gültan Kışanak, Sebahat Tuncel üzere birçok arkadaşımızın kaldığı bir cezaevi. Gece odalarına baskınlar yapıldı. Not tuttukları defterlerine kadar birçok malzemelerine el konuldu. Bütün bunlar başlı başına Türkiye cezaevlerinde yaşanan insan hakları ihlallerinin göstergesi ve çıplak arama da bunların en başında geliyor sahiden. İvedilikle çözülmesi gereken bir sorundur. Biz parti olarak bunu kabul etmiyoruz, sonuna kadar takipçisi olacağız.
BENİM ÜZERE OLAN BAYANLAR ASLA HAYATTAN KOPMASIN: Ülke çok ağır bedeller ödüyor. Son devirlerdeki çatışmalar ve bu çatışmalardan kaynaklı göçler, tutuklamalar bütün bunların en büyük mağduru elbette bayanlar. Faili meçhul cinayetler, yargısız infazlar, kayıplar, sürgünler buna eklenebilir. Paramparça olmuş hayatlardan bahsediyoruz. Bayanların bilhassa Kürt bayanlarının bu manada çok büyük bedeller ödediğini söylemek isterim. Ben kendimi de örnek verebilirim. Çok büyük, ağır bir bedel ödedim. Eşim öldürüldü. İki çocuğumla birlikte hayatta kalma çabası verdim. Siyasete atıldım, tahminen biraz öncü rolü üstlendim ki benim üzere olan beşerler, benim üzere olan bayanlar asla ömürden kopmasınlar ve hayatı bir çaba alanına çevirsinler… Zira öldürülen, kaybedilen, cezaevine ya da sürgüne gönderilen insanların geride kalan yakınlarının yaşama bağlanması nitekim çok kıymetli bir bahis. Bu manada bir gayret yerini yaratmak kıymetli. Ben bu gayretin içerisinde olmasaydım bugün hayatta olur muydum bilmiyorum, hakikaten bazen düşünüyorum. “İki çocukla birlikte bu çabanın içerisinde olmasaydım ne yapardım?” şu an bile düşününce bu sorunun yanıtını bulamıyorum. Hayatta kalmanın gayret etmenin tabanını oluşturabilirsen bu bedeli biraz daha az ödeyebiliyorsun. Bu yara kapanmayacak bir yara elbette lakin daha az kanamasına vesile olabiliyorsun. O yüzden bilhassa Kürt bayanları başta olmak üzere bütün bayanlara şu çağrıyı yapmak isterim. Bu hayat acımasız bir hayat, evet bunu biliyoruz. Hele hele Türkiye’de bayan olmak, Türkiye’de siyaset yapmak, uğraş etmek çok çok güç fakat bu çabayı verirken elbette çocuklarımızın geleceğini düşünen bir yerden, Türkiye toplumunun geleceğini düşünen bir yerden bakmak zorundayız.
HDP İLE BAYANLARIN HAYATI YÜZDE 80-90 DEĞİŞTİ: HDP bugün siyasi arenada olmamış olsaydı, inanın bayanların şu andaki durumunun çok daha makûs olduğunu görürdük. HDP’nin siyasi arenada var olmasıyla birlikte bayanların hayatı yüzde 80-90 değişti diyebilirim. Bayanları siyasetin içine çeken, bayana güç veren, karar düzeneklerinde bayanın olması gerektiğini söyleyen, bayanlara istihdam alanı açan bir partiyiz biz. HDP, bakış açısıyla bayanlara ulaşma alanı buldu ve yarattı. Bu manada bayanlar kendisini büyük bir değişim ve dönüşüm içinde gördü. Yoksa mevcut iktidarın bayanı meskene hapseden, onu bir aile yapısı içerisinde pahalandıran, bir anneden ibaret gören anlayışının hala devam ettiğini görüyoruz. Bayan dediğiniz şey bir nesnedir onlara nazaran gerektiği yerde kullanılması gereken bir metadır. Gerektiği yerde konutunda kalması gereken bir “hizmetçidir” eşine bakma zaruriliği vardır. Biz bayana bu türlü yaklaşmıyoruz. Biz bayanla erkeği birebir kaideler ve şartlar altında ömrün her alanında eşit varlıklar olarak görüyoruz ve bunun önüne çıkan bütün pürüzleri kaldırmaya çalışıyoruz.
Gazete Duvar
