DİYARBAKIR – Diyarbakır Barosu, Edirne’de tutuklu bulunan HDP eski Eş Genel Lideri Selahattin Demirtaş hakkında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) verdiği kararın uygulanması için Avrupa Kurulu Bakanlar Komitesi’ne başvurdu.
Baro’dan müracaatla ilgili yapılan yazılı açıklamada “Üyemiz Selahattin Demirtaş hakkında, AİHM’nin ihlal ve derhal tahliyesine ait kararının iç hukukta uygulanmasına yönelik; Avrupa kurulu Bakanlar Komitesi’ne rule 9.2 kapsamında Diyarbakır Barosu ismine müracaat yapıldı” denildi ve dilekçenin tam metni yayınlandı.
Diyarbakır Barosu’nun müracaat dilekçesinin özeti şöyle:
Özet
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi tarafından 22 Aralık 2020 tarihli Selahattin Demirtaş/Türkiye (No.2) kararında Avrupa İnsan Hakları Kontratı husus 10 (düşünce ve söz özgürlüğü), unsur 5/1 ve husus 5/3 (özgürlük ve güvenlik hakkı), unsur 18 (haklara getirilecek kısıtlamaların sınırlanması) ile birlikte husus 5 ve Ek Protokol husus 3’ün (serbest seçim hakkı) ihlal edildiği sonucuna varmıştır.
Mahkeme, Demirtaş’ın tutukluluğunun “çoğulculuğu bastırmak ve demokratik toplum kavramının özünde yer alan siyasi tartışma özgürlüğünü sınırlamak tarafında örtülü bir emel izlediğine” ve kişisel tedbirler alınarak Türkiye Hükümeti’nin “Demirtaş’ın derhal salıverilmesi için gerekli tüm önlemleri almasına” karar vermiştir.
Karar kapsamında, Selahattin Demirtaş’ın tutukluluğunun devam ettirilmesinin ihlalleri sürdüreceğini ve Türkiye’nin Mukavelenin 46/1. hususu uyarınca Mahkeme’nin kararına uyma yükümlülüğünü ihlal edeceğini belirtmiştir. (Paragraf 442).
Türkiye Hükümeti bu bildirimin yapıldığı tarihe kadar AİHM kararında yer alan kişisel tedbirleri uygulamamıştır. Eski milletvekili ve muhalif Halkların Demokratik Partisi’nin (HDP) eski Eş Genel Lideri Selahattin Demirtaş, hala Edirne F Tipi Cezaevi’nde tutulmaktadır.
Diyarbakır Barosu’nun bu bildirimi, 22 Aralık 2020 tarihli AİHM Büyük Daire kararından sonra, Demirtaş hakkında düzenlenen 30 Aralık 2020 tarihli yeni iddianamede dahil olmak üzere, gerek bu yargılama gerekse birebir suçlamalarla devam etmekte olan dava süreçlerine ait türel gelişmelere ait bilgilendirmeyi kapsamaktadır.
Ankara 19 ve 22. Ağır Ceza Mahkemelerince, AİHM kararı göz arkası ederek Demirtaş’ın tutukluluğunun sürdürülmesine karar verilmiştir. Bu bahiste, Ankara 22. Ağır Ceza Mahkemesi, 30 Aralık 2020 tarihinde Demirtaş ve başka 107 sanık hakkında Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından düzenlenen 3.500 sayfalık iddianameyi kabul etmiştir. Ankara 19. Ağır Ceza Mahkemesince, 22. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan dava ile türel ve fiili irtibat bulunduğu gerekçesiyle birleştirme kararı verilmiştir.
İddianamede 6-8 Ekim 2014 tarihleri ortasında gerçekleşen olaylar sonucunda Türkiye genelinde 32 vilayette 37 kişinin vefatıyla sonuçlanan protestoların sorumlusunun HDP Eş Genel Liderleri ve MYK üyelerinin olduğu belirtilmiş, ayrıyeten devletin birliğini ve ülkenin bütünlüğünü bozma, öldürme, hırsızlık ve mala ziyan verme de dahil olmak üzere 30 farklı kabahatle itham edilmiş, Demirtaş’ın kendisine ve partisine ilişkin siyasi görüşleri toplumsal medyada ve halka açık konuşmalarında paylaşmak yolu ile bu kabahatleri işlediğini öne sürülmüştür.
Diyarbakır Barosu, Demirtaş’ın devam eden tutukluluğunun temelini oluşturan Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’nın yeni iddianamesinin, Büyük Daire’nin Demirtaş’ın tutukluluğu için yetersiz destekler olarak gördüğü birebir olaylara ve datalara dayandığını gözlemlemektedir. Büyük Daire kararında buna ait, “başvuranın 6-8 Ekim 2014 periyodunu ilgilendiren ‘eylem ve olayların’ yeni bir türel vasıflandırmasına bağlı olarak [20 Eylül 2019’da] tutuklandığını, bu hareket ve olayların birebir vakitte, müracaatta ileri sürülen ve 2 Eylül 2019 tarihinde sona eren özgürlükten mahrum bırakılma halinin desteklerinin bir kısmını oluşturduğunu” tespit etmiştir. (Paragraf 441) Bu nedenle Mahkeme, Demirtaş’ın 4 Kasım 2016’dan başlayıp 2 Eylül 2019’a kadar süren tutukluluğu ile 20 Eylül 2019’da başlayarak hala devam eden tutukluluğu ortasında bir devamlılık tespit etmiş ve 20 Eylül tarihli tutuklama kararını “tutukluğa geri döndürülme” (return to pre-trial detention) olarak tanımlamıştır.
Yeni iddianamede, Demirtaş aleyhine kanıt olarak Ankara 19. Ağır Ceza Mahkemesi’nde devam eden davada da kanıt gösterilen tıpkı toplumsal medya paylaşımlarına dayanılmaktadır. Lakin Büyük Daire tarafından bu kanıtların şiddet daveti olarak yorumlanamayacağı tespit edilmiştir. (Paragraf 327).
Diyarbakır Barosu, Büyük Daire kararının Demirtaş’ın devam eden tutukluluğunu büsbütün kapsadığını ve haklarının ihlal edilmeye devam edildiğini belirtmektedir.
Gazete Duvar
