Otomotiv piyasasında Türk lirasındaki tarihi paha kayıpları sonrası gelen önemli artırımlardan sonra artık de al sat yaparak kâr etmek isteyenler yüzünden kimi araçların karaborsaya düşmesi gündemde. Kurdaki yükselişi fırsat bilen kimi kişisel ve kurumsal satıcılar, piyasadaki sıfır araçları kullanmamak üzere satın alıp ellerinde pahalanmasını bekledikten sonra sıfırından daha değerli bir formda ikinci elden satıyor.

Kâr etme mantığıyla alıp, kullanmadan satanlar nedeniyle piyasada kimi sıfır araç modellerin bulunamaması üzere sıkıntılar yaşanıyor.

‘300-450 BİN TL ÜZERİNDEKİ ARAÇLAR PİYASADA BULUNMUYOR’

Sözcü’den Gamze Bal’a konuşan Otomobilim.com Pazarlama Yöneticisi Dr. Naim Çetintürk, sıfır araç almak isteyen bir vatandaşın yetkili bayiye gittiğinde istediği model aracın sıfırını bulamazken, tıpkı modelin hiç kullanılmamış, sıfır km, hatta poşeti üzerinde olan bir görseliyle ilan sitelerinde ikinci elden satıldığını anlattı. Lakin bindirilmiş fiyatlarla…

Bu durumun bilhassa 300 bin TL ila 450 bin TL’nin üzerindeki araçların bulunabilirliğini etkilediğini söyleyen Çetintürk, “Bu fiyat aralığındaki araçlar çok süratli tükeniyor ve piyasada bulunamıyor” dedi.

‘BİLİYORLAR Kİ ÜSTÜNE KATARAK SATABİLECEKLER’

Dr. Çetintürk, “Piyasadaki araçları alabilen bireyler ya da kurumlardan stoklamaya çalışanlar var. İktisattaki gidişata bakarak ‘bugün satarsam ziyan ederim’ fikriyle satışlarını beklemeye alıyorlar. Bu nedenle kapatılan, geri çekilen ilanların oranı son bir ayda yüzde 35 arttı. Biliyorlar ki aldıkları aracı ilerleyen günlerde 20 bin-40 bin TL daha fazla bir fiyattan satabilecekler” diye konuştu.

Çetintürk, “Hatta mesleği araba alım satımıyla hiç alakası olmayan bir birey bile sıfır aracı satın alıp, hiç kullanmayıp, sonrasında aldığı fiyattan çok daha yükseğe kaldırımda satıyor” diye konuştu.

Bu durumdan çok rahatsız olan galerilerin olduğunun altını da çizen Çetintürk, “Bütün galerilerin bu biçimde davrandığını söylemek haksızlık olur. Bundan rahatsızlık duyan pek çok galeri var” tabirlerine yer verdi.

‘DÜNYADA ÖRNEĞİ YOK: İKİNCİ EL SIFIRINDAN PAHALI’

Toyota Sonkar Genel Müdürü Aykan Ceylan ise, “Bazı beşerler araçları toplayıp, yüksek fiyattan satıyorlar. Bu da dünyada hiçbir ülkede olmayan durumu Türkiye’de mümkün kıldı. Birebir model ikinci el, sıfırından daha değerli. Bunun dünyada örneği yok” dedi.

Yıl içinde memur kesitine yaptıkları 34 adet satıştan 12 adedinin yine satıldığını söyleyen Ceylan, şöyle devam etti: “İkinci elde olağandışı fiyatların önüne geçmek, yani alıp tekrar satanların önüne geçmek için bayiler olarak itina gösteriyoruz. Ancak buna karşın kurdaki yükselişi fırsat görerek bu işe yeltenenler var.

Bir araç bir bayinin elinde kaç gün kalıyor, görülebilir. Biz dört aydır sıfır stokla çalışıyoruz. Filolara otomobil satarken ‘6 ay satamazsınız’ kontratları imzalatıyoruz. Çabucak dışarıya satamıyorlar. “Devlet de daha büyük çapta bir adım atıp, bunun önüne geçmeli.”

SATIN ALINDIĞI YIL İKİNCİ ELE DÜŞME ORANI ARTTI

Otomobilim.com’dan Dr. Çetintürk’ün verdiği dikkat alımlı bilgilerden biri ise, sıfır bir arabanın satın alındıktan sonra şimdi bir yılını doldurmadan ikinci ele düşme oranındaki artışlar…

“Yaptığımız araştırmalara nazaran, sıfır bir aracın bir yılını doldurmadan ikinci ele düşme oranı 2018’de yüzde 11, 2019’da yüzde 10 iken 2020’de yüzde 25’e çıktı. 2021’de ise bu oran yüzde 27’ler civarında” diyen Çetintürk, “Araçlar alınıyor lakin kullanılmadan satılıyor. Zira kullanmak değil maksat, bir emtia üzere kıymetlenmesini beklemek” değerlendirmesinde bulundu.

ÜRETİMDEKİ DARBOĞAZ DA TESİRLİ

Piyasada araç bulunmamasıyla sonuçlanan bu olumsuzluğun yurt içindeki tetikleyicisi döviz kurundaki sert artışlar oldu lakin çip ve magnezyum krizi de global otomotiv üretimini bir darboğaza soktuğu için araba arzında kasvetler yaşanıyor.

Çetintürk, buna ait şu değerlendirmeyi yaptı: “Araç bulunamamasıyla ilgili yaşanan çok önemli bir çip krizi sorunu var. Buna magnezyum ve kauçuktaki krizler de eklendi. Aracın kapılarının pek çok kesiminde kauçuk kullanılıyor.

Üretimin olağana dönmesi, araç arzının istenen düzeyler gelmesi, yurt içinde de döviz kurunun olağanlaşması lazım. Yurt içinde yapılacak en kıymetli adımlardan biri de alım satımla ilgili yapılacak regülasyon olacaktır. Lakin tüm bunlarla piyasanın da olağanlaşması sağlanabilir diye düşünüyorum.”

Gazete Duvar