Aksaray’da, Selçuklu Sultanı Alaeddin Keykubad’ın babası I. Gıyaseddin Keyhüsrev tarafından 1221-1236 yıllarında yapılan cami yanındaki minarenin neden eğik olduğu istikametinde Konya Vakıflar Bölge Müdürlüğü tarafından çalışma başlatıldı. Çalışmayı yürüten Jeoloji Yüksek Mühendisi Nurcan Özdemir, eğikliğin 3,11 derece olduğunu belirterek, ”Mimar bu mescide eğik bir minare mi yaptı yahut yerden ötürü mı bu minare eğildiğinin çalışmalarına başladık. Kapsamlı yer etap çalışmaları yapıyoruz. Yerin 20 ile 30 metre derinliğinde birkaç yerde çalışma başlattık. Her 1,5 metrede denemeler yaparak numuneler alacağız. Bu numuneleri laboratuvarlara göndereceğiz” dedi.
Kent merkezinde I. Gıyaseddin Keyhüsrev tarafından caminin yanına Horasan harcıyla kırmızı tuğladan yapılan minare, o devir mescide de ismini vermiş ve ibadethane ‘Kızılminare Camii’ olarak anılmış. Başlatılan araştırma, cami ve minarenin tarihi olmasından ötürü Konya Vakıflar Bölge Müdürlüğü tarafından gerçekleştiriliyor.
‘EĞRİ YAPILMIŞ’
Minarenin Selçuklu Sultanı Alaeddin Keykubad periyodunda, babası Gıyaseddin Keyhüsrev tarafından 1220-1237’de yapıldığının rivayet edildiğini belirten Vilayet Müftüsü Hasan Hüseyin Güller, “Ancak yapıta ilişkin kitabe günümüze kadar ulaşmış değildir. Cami değişik vakitlerde pek çok defa tadilat görmüş ve şu an tadilat işleri Konya Vakıflar Bölge Müdürlüğü tarafından yürütülmektedir. Minarenin yapılıştan mı yoksa daha sonradan mı eğrildiği konusu daima merak ve tartışma konusu olmuştur. Lakin yaygın olan kanaat şudur ki minare birinci yapılışta eğri olarak yapılmış zira yanı başında bulunan ırmağın aksi istikametine yapılmış. Muhtemel bir toprak kayması ve olumsuz tesirlerden etkilenmemesi için 1973 yılında da çelik halatlarla bağlanmak suretiyle rastgele bir tehlikenin ortaya çıkması önlenmiştir” diye konuştu.
Güller, minarenin de Selçuklular periyodunda inşa edildiğini belirterek, ”Anadolu Selçuklu Devleti’nin Aksaray’da inşa ettiği en değerli yapıtlardan biri olan eğri minarenin yaklaşık 800 yıllık tarihi bir geçmişi vardır. Minare 36 metre yükseklikte ve kırmızı tuğladan yapılmıştır. Birebir vakitte kızıl minare olarak da anılmaktadır. Eğrilik oranı 3.11 olarak hesaplanmış, bu istikametiyle İtalya’da bulunan çok ünlü Pisa Kulesi’ne benzetilmesiyle de çok dikkat çekmektedir. Eğri minare yerli ve yabancı turistlerin kesinlikle uğradığı yerlerden birisidir” dedi.
‘İLK SEFER BU TÜRLÜ ÇALIŞMA YAPILIYOR’
Her 1,5 metre derinlikte numuneler alınacağını kaydeden Jeoloji Yüksek Mühendisi Nurcan Özdemir de ”Yerin 20 ile 30 metre derinliğinde birkaç yerde çalışma başlattık. Her 1,5 metrede denemeler yaparak numuneler alacağız. Bu numuneleri laboratuvarlara göndereceğiz. Bunun yanında taban yapısı ayrıntılı bir formda inceleyeceğiz. Yıllardır Aksaray’da ‘eğri minare’ diye konuşuluyordu ve birinci kere bu türlü ayrıntılı bir çalışma yapılıyor. Yer çalışmaları sonrası jeoradar formülüyle temelini ortaya çıkaracağız. Temeli ne kadar gidiyor. Enini ve uzunluğunu minarenin olduğu yerde rastgele bir boşluk var mı, diye araştırıyoruz sonra eğreti çalışmalarını 48 kanallı cihazımızla yerin altına elektrik veriyoruz. Çok ayrıntılı bir çalışma sonucunda buranın taban yapısını ve taşıma sorunları var mı, minare neden eğri üzere soruların yanıtlarını ortaya çıkarmayı hedefliyoruz” diye konuştu. (DHA)
Gazete Duvar
