Türkiye’de müzik yapıtı sahiplerinin yani kelam müelliflerinin, bestekarların ve aranjörlerin telif haklarını korumak, hak ettikleri telifleri toplamak ve eser sahiplerine dağıtmak için kurulmuş olan iki müzik meslek birliği var: MSG ve MESAM. Bunlardan birincisi olan Türkiye Musiki Yapıtı Sahipleri Meslek Birliği MESAM, 1986 yılında kuruldu. Türkiye’deki birinci müzik meslek birliği de olan MESAM’da uzun müddettir sular durulmuyordu. Geçtiğimiz yıl Haziran ayında yapılan seçimle o cephedeki büyük kriz şimdilik atlatılmış, en azından rafa kalkmış üzere görünüyor. Lakin müzik meslek birliklerinde tartışmaların, uyuşmazlıkların ne vakit ortaya çıkacağı hiç muhakkak olmuyor; bu nedenle en geç bir sonraki Genel Konsey öncesinde yeni tartışmaların medyaya yansıyacağından kimsenin kuşkusu yok.
1999’da kurulan Musiki Yapıtı Sahipleri Kümesi Meslek Birliği MSG ise, aslında kuruluş niyetleri gereği (MSG’nin kuruluşunda yer alan sanatkarlar, MESAM’da o yıllarda yaşanan meselelerden ötürü bu yeni meslek birliğini hayata geçirmişti) daha sakin, işlerin daha yolunda gittiği bir meslek birliği olarak görülüyor. Olağan 2018’de yapılan ve Sezen Aksu’dan Mustafa Sandal’a, Garo Mafyan’dan Hakan Peker’e Türkiye’nin sevilen sanatkarlarının kameralara da yansıyan sert tartışmaları ile gündeme gelen Genel Şura, MSG’de de artık gizlenemeyecek uyuşmazlıkların yaşandığını göstermişti. O Genel Kurul’da yapılan seçimle, MSG’yi 13 yıl yöneten Garo Mafyan koltuğu yeni bir idareye yerini bırakmak zorunda kalmış, Candan Erçetin ve grubu MSG’nin yeni İdare Kurulu’nu oluşturmuştu.
O tartışmada Candan Erçetin’in yanında yer alan ve daha sonra da Erçetin idaresinde etkin olarak misyon alan Ferhat Göçer, 9 Mart’ta yapılan Olağan Genel Kurul’daki seçimle MSG’nin yeni İdare Şurası Lideri oldu.
Göçer seçilir seçilmez yayınladığı görüntüde MSG’de şeffaf bir idare anlayışını benimseyeceğinin altını çizdi. MSG’nin çalışmalarını, idarenin maksatlarını ve en değerlisi bu amaçlarla ilgili alınan yolları sistemli olarak üyelerle paylaşacağı kelamı veren Ferhat Göçer’in ajandasında birinci sırayı, MESAM ile ortak bir protokol imzalamak ve bu meslek birliğiyle MSG ortasındaki sıkıntıları çözmek alıyor. Göçer ayrıyeten eser sahiplerinin bilhassa “metaverse” ve “NFT” üzere gündemde olan yeni mecralardan nasıl telifler alabileceğine dair projelerin üzerinde duruyor.
MSG’nin çiçeği burnunda İdare Konseyi Lideri Ferhat Göçer, ofise girdiği haftanın ertesinde sorularımızı yanıtladı. Müzik yoğunluğu içerisinde bu türlü rolü üstlenmesinin sıkıntı olup olmadığını sorduğumuzda, “25 yıl boyunca hekimliği ve müzisyenliği birebir anda yürüten biri olarak bu misyonu de hakkıyla yürütebileceğime inanıyorum” diyen sanatçı ile MSG’de yeni periyotta hedeflediklerini konuştuk.
‘PANDEMİDE MESLEK BİRLİKLERİ OLARAK ELİMİZDEN GELENİ YAPTIK’
Bilhassa pandemi sürecinde daha görünür olan bir tenkit var: Türkiye’de müzik meslek birliklerinin, müzisyenlerin yaşadığı sıkıntılara kâfi cevaplar veremediği, bu mevzularda müzik işçilerinin gerisinde güçlü bir halde duramadığı… Siz hem uzun vakittir müzik meslek birliğinde faal misyon alan bir sanatçı hem de MSG’nin yeni İdare Şurası Lideri olarak bunu nasıl yorumluyorsunuz?
Buna katılmıyorum. Salgının başlangıcından itibaren, MSG, MESAM, MÜYORBİR ve POPSAV olarak toplumsal yardımlaşma çalışmaları ve hükümet nezdinde çalışmalar yaptık. Kendi öz kaynaklarımız, sponsor dayanakları ve hükümetin sağladığı kaynakların verimli ve adil olarak dağıtılmasını sağlayarak muhtaçlığı olan meslektaşlarımızın yanında olmaya uğraş ettik. Kâfi buluyor muyuz? Doğal ki hayır. Lakin yapılanları size kısaca anlatayım.
MSG olarak, Nisan 2020’de maddi zorluklar yaşayan üyelerimizi tespit etmek için bir çalışma başlattık. Tüm üyelerimize gönderdiğimiz ankete verilen karşılıkları baz alarak, çeşitli bağlantı ve bilgi tahlil metotlarını da kullanarak maddi zorluklar yaşayan üyelerimizi tespit ettik. Belirlediğimiz ve kriterlere uyan 741 üyemize, büsbütün MSG’nin iç dayanışması sonucu toplanan bedeli ilettik. Anketimizde, erzak paketi gereksinimi olduğunu belirten üyelerimizin yanı sıra, sokağa çıkma yasağı olan 20 yaş altı ve 65 yaş üstü üyelerimize Ramazan ayı içerisinde erzak paketi gönderdik. Ayrıyeten, maddi zorluk yaşadığını bildiren üyelerimizin bilgilerini çeşitli kurumların yardım imkânlarından faydalanmaları hedefiyle ilgili kamu ve sivil toplum kuruluşları ile paylaştık.
Kasım 2020’de MSG, MESAM, MÜYORBİR ve POPSAV iş birliğinde, TRAKSEV, Müzisyenler ve Sanatkarlar Federasyonu, Memleketler arası Sahne Sanatkarları Federasyonu, Türk Musiki Federasyonu, MÜZİK-SEN’in iştirakleri ve T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı idaresinde, salgın nedeniyle yaşanılan zorlukları hafifletmek hedefiyle takviye projesi başlatılmıştı. Bu süreçte tüm meslek birlikleri olarak yaptığımız görüşmeler sonrasında 3 ay boyunca yapılması planlanan takviyelerin uzatılarak 6 ay yapılmasını sağladık. Proje kapsamında, yaklaşık 35 bin meslektaşımız toplam 200 milyon TL’yi aşan takviyeden faydalandı.
Ayrıyeten MSG olarak, Haziran 2021’de toplumsal medyada ‘Müzik Sahnede Güzel’ çalışmamızla, yaz aylarında, salgın kaynaklı müzik yasaklarının kaldırılması için gündem yarattık. Bu bahiste binlerce müziksever ve müzisyen bize takviye oldu.
Hasebiyle bu süreçte Meslek Birlikleri olarak imkanlarımız dâhilinde elimizden geleni yaptık diye düşünüyorum.
MSG, öteki müzik meslek birlikleri üzere, esasen sanatkarların teliflerinin, hak edişlerinin sıhhat bir biçimde toplanması ve dağıtılması için kurulmuş bir birlik. Türkiye, alınan tüm yola ve verilen uğraşa karşın, hâlâ dünyadaki iyi örneklere yaklaşabilmiş değil bu hususta. Bunun temel nedeni nedir sizce?
Türkiye’de telif hakları şuuru şimdi oturmamış durumda. Bu hususta kamuoyunda, idari ünitelerde, hukuk alanında tüm paydaşların bilgilendirilmesi, farkındalığın oluşturulması ve sistemin gerçek bir biçimde işlemesini sağlamak için daha çok çalışmamız gerektiğini biliyoruz. Bizim yeni idare olarak, vazifelerimizden biri de “müzikte telif hakları” konusunda farkındalık yaratmak.
Devletimizin hem idari olarak hem bu bahisteki kanunların uygulaması konusunda sorumlulukları bulunuyor. Bizim de meslek birlikleri olarak birlikte hareket ederek, bu hakların takibinde, hak gayretinde güçlü bir duruş sergilememiz ve telif şuurunun gelişmesi için önemli kamusal çalışmalar yapmamız gerekiyor. MSG’nin yeni idaresi olarak, öteki meslek birlikleri ile iş birliği yaparak bu bahiste çalışmalar yürütmeyi planlıyoruz.
‘HEDEFİMİZ GELİRLERLERİ ARTTIRMAK’
Müzik meslek birliklerinin müzisyenler, sanatkarlar tarafından yönetilmesi de kimi vakit eleştiriliyor. Bu işin işletme mantığıyla profesyonellere bırakılması istikametinde teklifler de var. Bu husustaki fikirlerinizi de merak ediyorum.
Meslek birliklerinin müzisyen ve sanatkarlar tarafından yönetilmesinin avantajları da dezavantajları da var. Bu yapıların gerçek sahipleri tarafından sahiplenilmesi çok kıymetli bir avantaj. Fakat önemli bir uzmanlık, bilgi birikimi, eğitim ve kısmen profesyonel yöneticilik deneyimi gerektiren bir bahis olması ismine da idarenin işin ehli uzmanlara teslimi de değerli. İşte bu dengeyi sağlayabilirsek başarılı oluruz. Bizim eser sahipleri olarak emelimiz, meslek birliğimizi yönetmek değil, burayı yöneten profesyonel grupları yönlendirmek ve desteklemek.
MSG’nin ve idarenizin önümüzdeki periyotta öncelikli maksatları neler?
MSG Üst Konseyleri ismine gayelerimizi, 18 Mart 2022 tarihinde bir görüntü ile açıkladım. Bu görüntüyü tüm kamuya açık toplumsal medya platformlarında paylaştık, SMS ve e-posta ile üyelerimize ilettik ve web sitemizin ana sayfasına ekledik. Orada da şunları söz etmiştim: MSG-MESAM ortak lisanslama ve paylaşım protokolünü 2 ay içerisinde imzalayacağız. Ayrıyeten Telif Hakları Genel Müdürlüğü bünyesinde süregelen 2018-2019 yıllarına ait MSG-MESAM uyuşmazlıklarını, sulh yoluyla 4 ay içerisinde bitireceğiz. 6 ay içerisinde Memleketler arası Bestekar ve Kelam Muharrirleri Konfederasyonu CISAC üyeliğine geri dönülecek. (MSG ve MESAM’ın CISAK üyeliği, ortalarındaki protokolün kâfi bulunmaması nedeniyle süreksiz olarak askıya alınmıştı.) Meslek Birliğimizin milletlerarası prestijini tekrar kazandıracağız.
Ayrıyeten, lisanslama faaliyetlerimizi yürüten takımlarımızı çoğaltıp önümüzdeki 1 yıl içerisinde genel mahal lisanslama gelirlerini en az iki kat arttıracağız.
‘SAĞLIK SİGORTASI OLMAYAN ÜYE KALMAYACAK’
Gördüğümüz kadarıyla, bilhassa MESAM ile ortak çalışmaların artacağı bir devir planlıyorsunuz, hakikat mu?
Evet. Örneğin, MESAM ile ortak olarak yürüteceğimiz dijital lisanslama çalışmalarımız kapsamında mevcut ve yeni gelecek platformlarla daha iyi koşullarda lisanslama mukaveleleri imzalayacağız. Ayrıyeten yeni teknolojilerle hayatımıza giren mecraların da lisanslanması için çalışmalara başlayacağız. Ek olarak, MESAM ile ortak bilgi tabanı ve teknik ofis projesini hayata geçireceğiz. Kurulacak ortak data tabanı sayesinde ortaya çıkacak eser sahipliği çakışmaları ve bilhassa kanayan yaramız olan anonim yapıtların hak sahipliği problemini gidermek için MSG-MESAM Teknik Bilim Konseyleri’nin birlikte çalışacağı bir proje hazırlayarak hayata geçireceğiz.
Bunların yanı sıra Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı’nda sanatkarların emeklilik ve sıhhat teminatına ait olarak kurulması kelamını aldığımız toplumsal güvenlik çalıştayının takipçisi olacağız. Sıhhat sigortası olmayan üyelerimizin genel sıhhat sigortasına sahip olması için Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan bütçe kelamı aldık. Bunun için bir proje hazırlayıp bu kaynağı Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı’na direk olarak aktaracağız. Genel sıhhat sigortası olmayan üyemiz kalmayacak.
Özetle, maksadımız üyelerimizin haklarını yurt içi ve yurt dışında en iyi halde koruyarak gelirlerimizi arttırmak ve daima birlikte daha çok kazanmak.
Gece 12’de canlı müzik yasağı doğal olarak çok eleştiriliyor. Bu mevzuda resmî kurumlar, Bakanlık nezdinde teşebbüsleriniz oldu mu, olacak mı?
Bu hususla ilgili MSG-MESAM olarak ortak dileğimizi, Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan başta olmak üzere, Kültür ve Turizm Bakanımız Mehmet Nuri Ersoy, İçişleri Bakanı Sayın Süleyman Soylu ve Sıhhat Bakanı Sayın Fahrettin Koca’nın dayanaklarıyla bu yasakların sona ermesi için duyurduk. Ortak davetimizi toplumsal medyada 23 Mart tarihinde paylaştık. #saatlerimizigeriverin ile gündem yapmak üzere çalışıyoruz. Müzikseverlerin de takviyesiyle umudumuz, bahar gelirken bu yasağın en kısa müddette kaldırılması.
Gazete Duvar
