Robert Reich
Pazar günü penceremin dışında sarı bir hava hakimdi. Cumartesi günü gökyüzü turuncuydu. Hava Kalitesi Endeksi 200’ün üzerindeydi. Etraf Müdafaa Ajansı, bunu, ’24 saat boyunca maruz kalması durumunda herkesin daha önemli sıhhat meseleleri yaşayabileceğine ilişkin’ bir sıhhat uyarısı olarak tanımlıyor. Ne yazık ki, endeks birkaç gün boyunca 200’ün üzerinde seyretmişti.
Batı (ABD/ç.n.) yanıyor. Kaliforniya, Oregon ve Washington’daki orman yangınları konutları yakıyor, onlarca insanı öldürüyor, başka birçoğunu hasta ediyor, yüz binlerce insanın tahliyesine neden oluyor, tüm kasabaları yerle bir ediyor, milyonlarca dönümlük araziyi toz ediyor ve ABD’nin batı kıyılarının üçte birini kalın, keskin ve tehlikeli bir dumanla kaplıyor.
İNTİKAM ALIYOR
Buna rağmen, Lider neredeyse hiçbir şey yapmadı ve söylemedi. Bir ay evvel, Donald Trump, Oregon ve Kaliforniya’daki hayatları ‘isyancılara ve yağmacılara’ karşı korumak istiyordu. Portland caddelerine federal güçler gönderdi ve Oakland ve Los Angeles’ı da bu askerleri göndermekle tehdit etti.
Portland yangın tehlikesiyle karşı karşıya ve ayrıyeten Oakland ve Los Angeles’ta sıhhat ikazları devam ediyor. Trump pazartesi günü Kaliforniya’yı ziyaret etti lakin sırf birkaç kelam söyledi.
Bunun nedenlerinden biri: Bu eyaletler 2016’da aleyhinde oy kullandı ve Trump hâlâ kin besliyor.
Kaliforniya’nın acil durum fonu talebini reddetmeye çok yaklaştı.
Eski İç Güvenlik Bakanlığı Işçi Şefi Miles Taylor, “Kaliforniya eyaletindeki insanların onu desteklemeyecek kadar öfkeli olduğu için konutları yanan insanlara para vermeyi bırakmamızı söyledi” dedi.
TÜM ÇEVRESEL ÖNLEMLERI YOK ETTİ
Trump’ın sessizliğinin bir öbür açıklaması da orman yangınlarının insan kaynaklı iklim değişikliğiyle alakalı olması ve Trump’ın durumu daha da kötüleştirmek için insan kaynaklı mümkün olan tüm (kötü/ç.n.) şeyleri yapıyor olması.
Çok hava felaketleri Amerika genelinde süratle çoğalıyor. Geçtiğimiz çarşamba günü, Ulusal Oşinografi ve Atmosfer Yönetimi, en son iklim durumu raporunu yayınladı ve sırf ağustos ayında ABD’nin dört milyar dolarlık ziyana yol açan felaketlerle vurulduğunu tespit etti. Orman yangınlarına ek olarak, iki büyük kasırga ve inanılmaz bir Ortabatı kasırgası görüldü.
Bunlar, başkanlığının büyük bir kısmını elini uzattığı her büyük iklim ve etraf siyasetini tasfiye etmekle geçiren bir lider için rahatsızlık verici gerçekler.
Paris İklim Anlaşması’ndan çekilme kararıyla başlayarak, Trump, tarihteki en etraf tersi lider oldu.
İklim değişikliğinin bir ‘aldatmaca’ olduğunu söyledi. Ortada hiçbir delil yokken, yel değirmenlerinin kansere yol açabildiğini öne sürdü. O, güç santrallerinden, otomobillerden ve kamyonlardan salınarak gezegeni ısıtan karbondioksit üzerindeki Obama devri sınırlamalarını zayıflattı. Pak hava, su ve zehirli kimyasalları düzenleyen kuralları geri çekti. Petrol ve gaz sondajı için daha fazla kamu toprağını kullanıma açtı.
Bilhassa de Kaliforniya’yı gaye alarak, eyaletin federal hükümetin gerektirdiğinden daha katı otomobil (zehirli ve kirletici gaz/ç.n.) salım standartları belirleme yetkisini iptal etti.
Toplamdaysa, Trump idaresi yaklaşık 70 etraf yasa ve düzenlemesini bilakis çevirdi, yürürlükten kaldırdı ya da bir halde geri çekti. 30’dan fazla ek geri çekme süreci hâlâ devam ediyor.
HESAP SANDIKTA SORULUR MU?
Artık, seçim gününden yedi hafta evvel, ülkenin büyük bir kısmı ya alev ve dumanlardan ya da iklim değişikliğinin öbür tesirlerinden ötürü acı çekerken, Trump hiç çekinmeden kendi sicilini savunuyor ve Joe Biden’a saldırıyor.
Trump geçen ay Rose Garden’da yaptığı konuşmada, “Biden’ın ekonomik gündeminin özünü, Amerika’nın güç kaynaklarına çok sert solcu bir haçlı seferi oluşturuyor” dedi.
Tam olarak bu türlü değil. Biden, yenilenebilir güç altyapısı oluşturmak için büyük bir yeşil iş hayatı programına 2 trilyon dolar yatırım yapmayı önererek, iklim değişikliğiyle çabayı kampanyasının en kıymetli modülü haline getirse de, fikirleri tam manasıyla radikal değil. Para, gücün verimliliğini artırmak, 500 bin adet elektrikli araç şarj istasyonu inşa etmek ve rüzgâr, güneş ve başka teknolojilerden yenilenebilir güç üretimini çoğaltmak için kullanılacak.
Biden, Amerika’da 2035 yılına dek elektrik üretmek için fosil yakıtların kullanımına son vermek ve en geç 2050 yılına kadar sera gazı salımlarını sıfıra indirmek istiyor. Gayeleri çok mütevazı olabilir. Şu anda batıda meydana gelen şey şayet bir göstergeyse, 2050 çok geç olacak.
Öte yandan, Amerikalıların önünde açık bir seçenek var. Birkaç hafta içinde, Trump’ın dört yılı daha hak edip etmeyeceğine karar verildiğinde, iklim değişikliği de oy pusulasındaki yerini alacak.
Yapılacak seçim güç olmamalı. Tıpkı korona virüsü üzere, iklim değişikliğinin fecî sonuçları da -Trump’ın mutlak suistimaliyle birleştiğinde- kamu faydası hakkında daha da umursamaz olacağına dair kesin bir delil sunuyor.
Yazının orjinali Newsweek sitesinden alınmıştır. (Çeviren: Tarkan Tufan)
Gazete Duvar
