ANKARA – Sol sosyalist partilerin ‘üçüncü ittifak’ kapsamındaki görüşmeleri ve temasları devam ediyor. Emek Partisi, Sol Parti ve Türkiye Komünist Partisi’nin bir ortak davet açıklayabileceği belirtilirken Türkiye Emekçi Partisi de bu taraftaki açıklamalarını sürdürüyor.

Solda devam eden görüşmelerde siyasi partilerin kapısını çaldığı sol sosyalist örgütler ortasında yer alan Halkevleri’nin Genel Lideri Nebiye Merttürk’e nazaran solda birliğin sokakta sağlanması gerekiyor.

‘NE SEÇİM NE HÜKÜMET DEĞİŞİKLİĞİ YAPISAL KRİZİ ÇÖZEMEZ’

Seçim ittifakının seçimin gerçek şartlarının belirginleştiği bir ortamda tartışılabileceğini belirten Merttürk’e nazaran bugün seçim yapılacak mı yapılmayacak mı, hangi şartlarda yapılacak net değil. “Seçimden diğer siyasi çaba biçimi tanımam” ya da “Bütün yollar seçime çıkar” üzere bir yaklaşımı sol açısından ilerletici bulmadıklarını tabir eden Merttürk, “Eğer sol gerçek bir birlik ve hareket olmayı tartışıyorsa birtakım tahliller, inandırıcı şeyler sunmak zorunda” dedi.

Halkevleri Genel Lideri Merttürk’ün, solda ittifak, sokaktaki durum ve başlatacakları “Geçinemiyoruz” davetine ait sorularımıza karşılıkları şu formda:

Sol sosyalist siyasi partiler bir müddettir devam ettirdiği ittifak çalışmaları kapsamında Halkevleri’yle de görüşmeler gerçekleştirdi. Halkevleri bu ittifak çalışmalarında nerede duruyor? Görüşmeler nasıl geçiyor?

Çeşitli siyasi partiler ve kurumlarla görüşmelerimiz devam ediyor. Uzun müddettir bir ortaya gelinemediği için bu olumlu bir gelişme. Lakin öncelikle nasıl bir kriz ile karşı karşıya olduğumuzu anlatmak ve pozisyonumuzu buna bağlı olarak tanım etmek isterim. Türkiye’de yeni sömürgecilik sistemi, ekonomik altyapısı, politik üstyapısı ve ideolojik hegemonya destekleriyle bir yapısal kriz içinde. Bu sistem içerisinde oluşan idare alternatifleri de bu krizi aşma yeteneğine sahip değil. ABD emperyalizminin hakimiyet krizi, neoliberal yeni sömürge kapitalizminin krizi ve buna bağlı olarak kontrgerilla sisteminin derinleşen krizinden bahsedebiliriz. Bu krizlerin sistem içi bir tamir ya da onarım sürecine imkân tanımadığını düşünüyoruz. Ne seçim ne de salt hükümet değişikliği bu yapısal krizi çözemez. Karşımızda siyasi iktidar gayretinin farklı araçlarının devreye sokulacağı, çok boyutlu bir çatışma ve uğraş süreci var. Bu bizim isteğimizden bağımsız olarak objektif gerçeklik.

‘BİRLİĞİN SOKAKTA SAĞLANMASI GEREKİYOR’

Bu gerçekliği görmeyip tek tahlil adresi olarak sandığı gösteren ve temsil alanında çoğunluk sağlamaya odaklanan tahlil arayışları ise bir yandan bağrında güçlü direnme eğilimleri barındıran halkı pasifize ederken bir yandan da Erdoğan-Bahçeli koalisyonunun karşısındaki iktidar alternatifinin faşist bileşenini güçlendiriyor. Sermaye egemenliği ve kontrgerilla sistemiyle hesaplaşmayı, halkın iktidarını kurmayı önüne koymayan, sorunu salt hükümete indirgeyen bir muhalefet sorunun özünü koruyacak, krizi aşmak yerine önümüze yeni bir kriz idaresi koyacaktır. O yüzden biz diyoruz ki, solun birliğini tartışıyorsak, bizim anladığımız, solun sosyalistlerin sermaye ve kontrgerilla egemenliğini direkt karşısına alan bağımsız sınırı ve devrimci aksiyon birliğidir. En başından beri de bizimle görüşmeye gelen dostlarımızla bu çerçevede görüşüyoruz. Halkevleri olarak bu birliğin sokakta sağlanması gerektiğini, bu düzenle kaygısı olan ezilenlerin gerçek hareketi olarak örgütlenmesi gerektiğini düşünüyoruz.

‘BİRLİKTE UĞRAŞ ETMEYE HAZIRIZ’

Memleket yangın yeri, herkesin mutfağına ateş düşmüş durumda. Ekonomik kriz halkı çok güç durumda bırakıyor. Salt hükümeti değil sistemi de sorgulatan bir toplumsal kaynama, direnme ve isyan eğilimleri var. Solun birliğinden biz mesela buralara müdahale etmeyi, bu meselelere sistem aksisi tahliller üretmeyi ve sokakta birlikte çaba etmeyi anlıyoruz. Bu manada da herkesle görüşmeye, birlikte uğraş etmeye hazırız.

‘SOSYALİST YAPILARLA GÖRÜŞMELERİMİZ SÜRÜYOR’

Bu vakte dek hangi siyasi partilerle görüştünüz? Bu görüşmelerin başlıkları nasıl şekilleniyor?

Seçim ekseninde gelişen ittifak tartışmalarından evvel başladı görüşmeler. Sedat Peker’in itiraf ve ifşaatlarıyla kontrgerilla sisteminin tartışılmaya başlaması, sistemin çürümüşlüğünün gözler önüne serilmesi üzerine yan yana gelip “Yaşanabilir bir ülke için hatalılar ittifakı ile mücadeleye” diye davet yaptığımızda bu davetin altında EMEP, Halkevleri, HDP, Sol Parti, TÖP, TİP ve TKP olarak ortak imzamız vardı. Biz bu çeşit yan yana gelişleri, sistem aykırısı bir durumdan, daha geniş kesitleri de içerecek anonim çaba süreçleri örgütlemek için bir imkan olarak kıymetlendirmek, ilerletmek gerektiğini düşünüyoruz. Maalesef bu örnek ilerlemedi. Lakin tüm bu kurumlarla ve öteki sosyalist yapılarla da görüşmelerimiz sürüyor.

‘ÖNEMSEDĞİMİZ KISMI SEÇİMLE SONLU BİRLİKTELİK OLMAMASI’

Kendini ‘Üçüncü İttifak’ olarak duyuran fakat çeşitli biçimlerde itirazlar da lisana getirilen Sol Parti, EMEP ve TKP’yle görüşmelerimiz oldu. Öbür parti ve kurumlarla da görüşmelerimiz oluyor, olacak. Görüşmelerin ana gündemi şöyle. Memlekette bir yandan seçimler var, seçimlere dair de kelam söylemek değerli lakin herkesin vurgu yaptığı nokta gayenin seçim odaklı, seçimle sonlu bir birliktelik olmadığı. Bizim de önemsediğimiz kısmı burası. Seçim odaklı olmayan, halkın yakıcı meselelerine odaklanarak, sistemin krizine bugünden müdahale eden bir birliktelik değerli. Bu süreçte sosyalistlerin aldığı inisiyatiflerin ilerletici olması gerektiğini düşünüyoruz. Birlik problemini ele alırken, faşizme karşı gayretin gerektirdiği birlikten başka bir şeyi de tartışmıyoruz. Faşizme karşı çabayı de işçi halkın bağımsız çıkarlarını temel alan ve yalnızca bir hükümetin değil kontrgerilla sisteminin yıkılmasını önüne koyan bir siyasi iktidar çabası olarak tanımlıyoruz.

‘İKTİDARIN GİDECEĞİNİN GARANTİSİNİ KİM NEREDEN ALIYOR?’

Bugün “faşizme karşı mücadele” üzere birtakım temel kavramların ya hiç anılmadığı ya da çarpıtılarak kullanıldığı, bugünün gerçek toplumsal siyasal çatışmasının görmezden gelindiği bir ortam var. Örneğin AKP-MHP iktidarı gitmiş yerine Millet İttifakı gelmiş üzere bir hava içerisinde yapılan tartışmalara şahit oluyoruz. Mevcut iktidarın gideceğinin garantisini kim nereden alıyor? Sistemin krizine derman olmaktan, devleti onarmaktan kelam eden Millet İttifakı, sistem aksisi politik güçlerin yerine de mi çaba edecek? Biz AKP-MHP iktidarının gönderilmesi sürecinde halkı kendi bağımsız çıkarları doğrultusunda seferber eden bir çizgi izleyerek, nizam içi alternatiflere mahkumiyetten kurtulmak gerektiğini düşünüyoruz.

‘SEÇİM İTTİFAKI SEÇİMİN GERÇEK ŞARTLARI BELİRGİNLEŞTİĞİNDE TARTIŞILABİLİR’

“Hükümet değişikliği tahlil değil” dediniz. Solda seçim için ittifaka gereksinim var mı?

“Solda seçim ittifakına gerek var mı?” sorusu seçim gerçek gündem olduğunda tartışılabilir. Muhayyel bir seçim süreci, güya seçim yapılmış ve Millet İttifakı kazanmış da onarım yapılmış üzere tartışılıyor. Seçim ittifakı seçimin gerçek şartları belirginleştiğinde tartışılabilir. Biz de bu durumda tavrımız ne ise ortaya koyarız. Bugün seçim yapılacak mı yapılmayacak mı, hangi şartlarda yapılacak, hiçbir şeyin net olmadığı bir süreçten geçiyoruz. Siyaset yapmanın savaş üzere, askeri ya da sivil darbeler üzere, kontrgerilla içi çatışmalar üzere, kitle hareketlenmeleri üzere, halk isyanları üzere öbür biçimleri de var ve bu ülke yakın vakitte hepsini de deneyim etti. “Seçimden diğer siyasi gayret biçimi tanımam” ya da “bütün yollar seçime çıkar” üzere bir yaklaşımı sol açısından ilerletici bulmuyoruz o nedenle solun birliğinin bu eksende tartışılmasını da hakikat bulmuyoruz.

‘KENDİ TAHLİLİNİ SUNAN BİR HAREKET YARATILMALI’

Belirsizlikler içerisinde bir süreçteyiz lakin bizler açısından net olan şey şu: Emekçi sınıfı ve toplumsal müttefiklerini, neoliberalizm ve faşizm karşısında kendi bağımsız çıkarları doğrultusunda harekete geçirerek, sosyalist bir program temelinde eşitlik, demokrasi ve barış için bir direnişte seferber etmemiz gerekiyor. Talep eden lakin birebir vakitte hak almayı ve hesaplaşmayı da muhayyel bir seçime sürecine ertelemeyen, kendi tahlilini sunan bir hareket yaratılması gerektiğini tartışıyoruz. Bu temelde kurulacak ittifakın siyasi çatışmanın her alanına, faşizme karşı uğraşın her uğrağına olduğu üzere seçimlere de söyleyecek, kelamı olacaktır elbette.

‘HDP’SİZ BİR UĞRAŞ SÜRECİ ÇOK MÜMKÜN DEĞİL’

Halkevleri’nin geçmişte HDP’yle temasları var. Bu süreçte HDP’yle ittifak kapsamında bir görüşme gerçekleştirdiniz mi?

HDP’yle daima olarak temasımız var. Hem yöneticiler seviyesinde hem de tabanda temaslarımız sıcak olarak devam ediyor. Son olarak HDP’nin tavır dokümanının akabinde bir daveti olmuş ve o vakit görüşmüştük. Oradaki sohbette arkadaşların vurgusu, bir direniş ve çaba birlikteliği üzerineydi. Bu ittifakı uğraş edenlerle birlikte kurulabilmesi noktasında tavır belirtmişlerdi. Biz de bu noktada her vakit yan yanayız. Bugün Kürt probleminin toplumsal demokratik tahlilinden bahsediyorsak, barışı savunuyorsak, bunu faşizme karşı gayretin ve devrimci bir siyasi iktidar çabasının gereği olarak sayıyorsak elbette ki HDP’siz bir çaba süreci çok mümkün değil. Sosyalistlerin elbette HDP ile kimi programatik farklılıkları var lakin kontrgerilla sistemine ve faşizme karşı uğraşın HDP’yle birlikte yürütülmesi gerektiğini düşünüyoruz. Bu noktada bir arada gayret ediyoruz. Temaslarımız da devam ediyor.

‘BAHSETTİĞİMİZ SEÇİM İTTİFAKI DEĞİL’

Sizin de görüştüğünüz TKP’nin Genel Sekreteri Kemal Okuyan, ‘HDP’siz bir ittifakın mümkün olabileceğini’ söyledi. Siz bunun aykırısını söylüyorsunuz.

Bizim bahsettiğimiz bir seçim ittifakı değil. HDP’siz bir şey mümkün değil derken, seçim ittifakı tartışılıyorsa da bizce mümkün değil lakin, daha geniş bir bağlamda faşizme karşı uğraşta faşizmin en çok saldırdığı, kontrgerillanın birliğini bu akın üzerine kurduğu, milyonlarca insanı temsil eden bir partinin, eş liderleri dahil binlerce tutsağı olan partinin içerisinde olmaması mümkün değil. Onlar olmadan ne Kürt halkının problemlerinin demokratik tahlilinin ne de barışın tesis edilmesinin mümkün olduğunu düşünüyoruz. “Faşizme karşı mücadele” diye bir kavramınız yoksa, Kürt sıkıntısının toplumsal demokratik tahlilinin emekçi sınıfının politik iktidar çabası açısından taşıdığı kıymeti ihmal ediyorsanız, HDP’nin ya da genel olarak Kürt hareketinin kusurlarından kelam edip farkınızı koyabilirsiniz. Bizim de farklılıklarımız ve tenkitlerimiz oluyor elbette lakin HDP’yi eleştirmek farklı HDP’den farklı durmak üzere bir ittifak siyaseti izlemek farklı.

‘FAŞİZMİN AMACINDA HDP VAR’

HDP’li arkadaşlarla sokakta yan yana gelebiliyoruz. Yalnızca Kürt halkının problemleri için verilen gayrette değil, bayan uğraşında, kent fakirleri gayretlerinde, yer yer personel mücadelelerinde… Bu ülkede yalnızca yoksulluk, hayat pahalılığı yok tıpkı vakitte bir savaş gerçeğiyle de yaşıyoruz. Bu savaşta faşizmin maksadında HDP var. Sistem içi kimi eğilimleri olsa da sistem aykırısı potansiyeli nedeniyle var. Bu partinin ve hareketin üzerinde yükseldiği bir ezilen sınıf gerçekliği var. Hasebiyle yan yana durmanın, omuz omuza durmanın kıymetli olduğunu düşünüyoruz.

‘AKP SEÇMENLERİ DE DAHİL EZİLENLER SİSTEMDEN RAHATSIZLAR’

“Solda birlik sokakta sağlanmalı” dediniz. Bu süreçte dolar krizi yaşandı ve sokakta bu durum protesto edildi. Muhalefet cephesinde sükûnet içerisinde olunması davetleri lisana getirildi. Buna dair neler söylersiniz?

Sokak direnişlerinin kendisi bugün, kendisini daima bir hareket olarak tabir edemeyebilir. Bunun şartları güç zira biliyoruz. Sistemin şiddeti ve bunun karşısında sosyalist hareketin üst üste almış olduğu ağır hezimetler nedeniyle, halka inanç veren bir ortam sağlanamadığı için halkın bu direnişlere iştirakinin o kadar kolay olmadığını biliyoruz. Lakin şunu da biliyoruz. Memlekette AKP seçmenleri de dahil olmak üzere ezilen kesitler mevcut sistemden rahatsızlar. Artık kimse bu sistem içinde geleceğine dair bir umut barındırmıyor.

‘KUR İSYANI OLARAK SOKAĞA TAŞAN ŞEY, YENİ BİR DALGANIN BİRİNCİ ADIMLARIYDI’

Herkesin bir yandan nefes almaya gereksinimi var. AKP ve MHP iktidarının gönderilmesine muhtaçlığı var lakin tahlilin bununla hudutlu olmadığının farkında. Hasebiyle biz bu yüzden de işçi halkın bağımsız bir politik güç olarak örgütlenmesi gerektiğini tartışıyoruz. Klasik çaba metotlarımız karşısında sistem önlemler geliştirmiş olabilir. Sokak direnişlerinin sürekliliği olmayabilir. Daima kitlesel isyanlar biçiminde yaşanmayabilir ancak şunu da görüyoruz. Kur isyanı olarak sokağa taşan şey, yeni bir dalganın şimdi birinci adımlarıydı. Bu yalnızca sosyalistlerin gönlünden geçen değil on milyonların içinde beslediği, tabandan gelen gerçek bir hareket. Kolay lakin sistem sorgulamasını da içinde barındıran yansılar. Millet İttifakı bileşenlerinin sükûnet davetleri da kendileri açısından manalı. Onlar sistemin sorgulanmasını değil onarılmasını istiyor, halkın sokağa çıkarak özne olmasını değil kendi belirledikleri sonlar içerisinde sistem içi bir alternatifin pasif destekçileri olmasını istiyor. Sosyalistlere tam da burada vazife düşüyor. Halkın içindeki bu sistem aykırısı direniş eğilimlerini bir sosyalist program çerçevesinde seferber edebilmeli, bağımsız örgütlü bir güce dönüştürebilmeliyiz. Halkevleri olarak bunu yapmaya çalışıyoruz. Bizim de bir davetimiz olacak gelecek günlerde.

‘GEÇİNEMİYORUZ’ ÇAĞRISI’

Nasıl bir davet?

Halkın yaşadığı bu meseleler, sistem zıddı reaksiyon ve değişim isteği karşısında günün siyasal sorusuna bir direniş hareketi ile karşılık verebileceğimizi düşünüyoruz. Direniş hareketinden kastımız, ezilen toplumsal kısımlar içinde filizlenen direniş eğilimlerinin çoğaltılması, bunların bir programa, aksiyon çizgisine ve örgüt yapısına kavuşturularak sürekliliğinin sağlanması. O çok tartıştığımız birliğin de bu tabanda sağlanması. Her yerde kesimli direnişler var ancak birebir sorunun farklı yansımaları karşısında kesimli çabalar olarak hayata geçiyor. Bizim bir siyasi iktidar çabası doğrultusunda bu direnişlerin birliğini sağlamamız gerekir. Şu kademede halkın ‘Geçinemiyoruz’ çığlığını bir politik itiraza dönüştürerek birinci adımları atalım diyoruz. Bu sistemden mustarip olan ve bu sisteme karşı harekete geçmek isteyen kısımları bir direniş hareketi etrafında uğraş etmeye, tüm sol ve sosyalist güçleri de bu uğraş yerinde birlikte hareket etmeye çağırıyoruz.

‘SOL GERÇEK BİR BİRLİK TARTIŞIYORSA, İNANDIRICI ŞEYLER SUNMAK ZORUNDA’

Sokakta hareketlerinize devam ediyorsunuz. Sokağın, sahanın gündemi ne? Siz bu sesi nasıl görüyorsunuz?

Sokakta geçim kederi var, yoksulluk ve eşitsizlik var, buna karşı gelişen bir resen şuur ve kabaran öfke var, bayan düşmanlığına karşı bayanların bastırılamayan öfkesi var, gençliğin geleceksizleştirmeye karşı ümitsizlikle karışık öfkesi var, atipik personel hareketleri var, ekoloji direnişleri var, kesimli da olsa daima gelişen direnişler var. Bu bizler açısından gözümüzü nereye çevireceğimizi gösteren büyük bir imkân. Ne var ki bunlar büyük ölçüde örgütsüz. Sosyalistlerin bu kesitlerle, bu direnişlerle bağı yok değil lakin çok zayıf.

Bu şartlarda bir iktidar alternatifi olarak sahne alan Millet İttifakı sokakta da farklı bir fonksiyon görüyor. Örneğin CHP’nin sağla ittifak siyaseti ile birlikte İYİ Parti’ye çok fazla alan açılıyor. Tabandan yanlışsız muazzam bir alan açıldığını söyleyebiliriz. Evvelce giremediği sol mahallelere bugün İYİ Partililer çok rahatça giriyor. İş bulamayan gençlerin İYİ Partili olmamasına karşın işe girebilmek için İYİ Parti’ye üye olduklarına şahit oluyoruz. Bunlar solcu gençler… Şayet sol gerçek bir birlik ve hareket olmayı tartışıyorsa birtakım tahliller, inandırıcı şeyler sunmak zorunda. Bu olmadığında karşılığı maalesef bahsettiğim durum oluyor. Münasebetiyle bugün halkın sistem içi alternatiflere mahkûm olmadığını göstermek, halkın iktidarının kurulacağı sosyalizmin de gerçek bir alternatif olarak gösterilmesi üzere bir vazife bizi çağırıyor diye düşünüyoruz. Güç tartışmasının ya da seçim tartışmasının dışında daha temel bir yaklaşım sıkıntısı olarak söylüyorum.

‘BÜTÜN MÜMKÜNLERİN KIYISINDA OLDUĞUMUZ BİR ZAMANDAYIZ’

Kendimizi yeni kurulacak muhayyel iktidarın muhalefeti olarak değil, bugünden devrimci, sosyalist bir alternatifin, halk iktidarının unsurlarıyla kurmaktan kelam ediyorum. Bütün mümkünlerin kıyısında olduğumuz bir zamandayız. Biz hangi mümkünü seçersek ona gerçek ilerleyecek bir gayret çizgisine sahip oluruz. Tarihte de bu türlü olmuştur. Sistemin krizinin derinleştiği süreçlerde emekçi sınıfının önünde iki ihtimal vardır; ya o iktidar sizi ezer, tüm haklarınızı elinizden alır. Ya da personel sınıfı kendini, çabasını o denli bir ortaya koyar ki o iktidarı alaşağı da edebilir, birebir vakitte geçmiş kazanımları ilerletebilir. Tarih bu türlü yazılır. Sistem krizde mi? Krizde. Devrimci özne var mı? Var. O halde savlı bir biçimde devrimci siyaseti örgütlemeye girişmeliyiz. Sosyalist hareketin öznel meseleleri temel referans olamaz. O problemler da devrimci gayret içinde çözülür. Bu özgüvenle hareket etmeliyiz. Halkın direniş hareketini yaratmak derken de bunu kast ediyoruz. Eşit ve özgür bir dünyayı kurabilmek ismine bu özgüvene sahip olmalı, buna aday olmalıyız.

Gazete Duvar