Halkların Demokratik Partisi (HDP) Merkez Yürütme Heyeti (MYK), 12 Eylül askeri darbesinin 40’ıncı yıl dönümüne dair yazılı açıklama yayımladı. Darbenin üzerinden 40 yıl geçmesine karşın tesirlerinin hissedildiği belirtilen açıklamada, “Halk iradesinin gasp edildiği, demokrasi ve insan hakları normlarının rafa kaldırıldığı, ülke idaresinin cebir yoluyla ele geçirildiği bu darbe, 40 yıl geçmesine karşın tesiri ve sonuçları bugün de hissedilen büyük bir yıkım ortaya çıkardı” denildi.

12 Eylül askeri darbeden sonra yaşanan hak ihlallerine yer verilen açıklamada, “12 Eylül askeri darbesinden sonra kamuda çalışan 1 milyon 683 bin kişi fişlendi, DGM tarafından açılan 210 bin davada 230 bin kişi yargılandı, 7 bin kişi için idam cezası istendi, 517 şahsa idam cezası verildi. Yöneticilerin ‘emri’ ile haklarında idam cezası verilenlerden 50’si asıldı. 388 bin yurttaşa pasaport verilmedi, 30 bin kişi çalıştığı kurumlardan ihraç edildi, 14 bin kişi yurttaşlıktan çıkarıldı. 30 bin kişi mülteci olarak yurt dışına gitmek zorunda kaldı, 300 kişi kuşkulu bir biçimde, 171 kişinin ise azaptan öldüğü belgelendi. 23 bin 677 derneğin faaliyeti durduruldu, 3 bin 854 öğretmen, üniversitede vazifeli 120 öğretim üyesi ve 47 hâkimin işine son verildi” hatırlatması yapıldı.

‘BÜTÜN YETKİLER TEK ADAMDA TOPLANDI’

Açıklamanın devamında şunlara yer verildi: “12 Eylül askeri darbesi sonucunda ortaya çıkan bu tablo ve oluşan büyük insani maliyet, bugün de hakim kılınmaya çalışılan siyasi ve toplumsal atmosferi anlamak açısından elzemdir. Temel hak ve özgürlüklerin gasp edilerek, otoriter ve hukuk tanımaz bir idarenin hakim kılınması ve bütün yetkilerin ‘tek adam’da toplanması açısından, 12 Eylül darbesinin bugün daha katmerli bir biçimde devam ettirildiğini göstermektedir. Yalnızca yüzbinlerce gözaltı, azap, tutuklama, sürgün, idam, faili meçhul ve yargısız infazlardan ibaret olmayan bu darbe, tıpkı vakitte Kürt halkının, Alevilerin, bayanların, işçilerin maruz kaldığı adaletsizliğin, hukuk dışı uygulamaların devamlılığı; personel haklarının gaspı, sendikasızlaştırma, sömürü, örgütlenme, toplantı ve şov hakkının gaspı, niyet, söz, haber alma ve bağlantı özgürlüklerinin çiğnenmesinin yarattığı tahribatı göstermesi açısından da bugünkü AKP-MHP idaresinin aynasıdır.

Anayasa’nın hiçe sayılarak cunta maddelerinin hakim kılındığı 12 Eylül zihniyetini 40’ıncı yılında tekrar irdelemek, hem Cumhuriyet’in kuruluşundan bugüne kadar kendini tekrarlayan darbe mekaniğini hem de AKP-MHP iktidarının nasıl 12 Eylül aklının sürdürücüsü, uygulayıcısı ve bakiyesi olduğunu anlamak açısından değerlidir. Cunta generallerinin hayalini kurduğu lakin hayata geçiremediği bütün hukuk dışı, demokrasi dışı uygulamalar bugün daha katmerli bir biçimde AKP-MHP eliyle hayata geçirilmektedir. Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi, askeri darbenin, faşizm ve diktatöryal heveslerin rejimine dönüşerek, Kürt halkı başta olmak üzere Türkiye toplumuna, Alevilere, ötekilere bayanlara ve işçilere dayatılmaktadır. Bu açıdan AKP-MHP iktidarı 12 Eylül’ün ruhunu ve aklını devam ettirmektedir.

DARBECİ ZİHNİYETLE IŞTIRAK

2002 yılında iktidara geldikten sonra 12 Eylül darbesini gerçekleştiren generaller ve darbeye iştirak etmiş herkesten hesap soracağını tez eden AKP iktidarı, bunu yapmadığı üzere, 1980 darbe Anayasasını ve kurumlarını kendi siyasi ajandası ve gayeleri doğrultusunda değiştirdi. Kendi iktidarını darbe Anayasasından ve kurumlarından aldığı güçle sürdüren AKP iktidarı, bugün devletin dehlizlerindeki karanlık yapılarla ittifak yaparak, bu darbeci zihniyeti derinleştirmektedir. Belediyelerimizin kayyım eliyle gasp edilmesi, milletvekillerimizin haksız bir formda cezaevlerinde rehin tutulması, hukukun, demokrasinin ve insan haklarının rafa kaldırılması, yasama, yürütme ve yargı yetkisinin tek şahısta toplanması, darbeci anlayışın devamlılığı ve darbeci zihniyetle kurulan paydaşlığın bariz göstergesidir. 12 Eylül yalnızca bir darbenin ismi değil, birebir vakitte dün ve bugünkü otoriter idare anlayışının da ismidir.

‘DARBE MAHKUM EDİLDİ’

12 Eylül darbesinin 40’ıncı yıldönümünde darbeci zihniyeti lanetliyor, hayatını kaybeden yurttaşlarımızı hürmetle anıyoruz. 12 Eylül darbesi, insanlığın ve toplumun vicdanında mahkum edilmiş bir darbedir. Darbelere, faşist rejimlere, tek adam idaresine karşı verdiğimiz uğraş dün olduğu üzere, bugün ve yarın da devam edecektir. 12 Eylül darbesi başta olmak üzere, ülkedeki darbe mekaniğine karşı durmanın yolu, ülkede yaşayan farklı lisan, kültür, kimlik ve inançların varlığını anayasal teminat altına almak, demokratik, özgürlükçü, ekolojik ve toplumsal bir Anayasa yapmaktır.” (MA)

Gazete Duvar