İnsan Hakları Derneği (İHD) Diyarbakır Şubesi Bayan Komitesi, 2021 yılının birinci 10 ayında bölgede yaşanan bayan cinayetleri ve bayana yönelik şiddetle ilgili hazırladığı raporu şube binasında düzenlediği basın toplantısıyla açıkladı. Açıklamaya İHD Eş Genel Lideri Yardımcısı Rehşan Bataray Saman da katıldı.
Hazırladıkları raporla ilgili konuşan İHD Diyarbakır Şubesi Bayan Komitesi üyesi Derya Yıldırım, bayana düşmanlık siyasetlerinin tarih boyunca devam ettiğini hatırlatarak, erkek iktidarların bu siyasetleri farklı formlarda sürdüğünü lisana getirdi. Ortadoğu’da sürdürülen savaşların bayanlar üzerinde önemli tesirlerinin olduğunun Yıldırım, şunları söyledi: “Ortadoğu’da bayanlar ve çocuklar; savaşların en çok ezileni ve acı çekenidirler. Suriye’de yaşanan savaşta da deneyim edildiği üzere bayanlar, LGBTİ+’lar ve çocuklar ayrımcılığa maruz bırakılmakta, kaçırılma, cinsel istismar, fuhuşa zorlanma yahut azap üzere birçok kabahatin mağduru olmaktadırlar. Yeniden savaş sebebiyle göçmek zorunda bırakılan, farklı ülkelerde mülteci statüsünde bulunan birçok bayan ve çocuk ırkçı ayrımcı ataklara maruz kalmaktadır. Yalnızca öteki ülkelerde değil Türkiye’de de emsal birçok siyaset yürütülmektedir. Bilhassa Hakkâri, Şırnak, Dersim üzere kolluk kuvvetlerinin sayıca fazla olduğu bölge vilayetlerinde yürütülen, kamuoyuna yansıyan ve kamu otoritelerinin de birçok vakit sessiz kaldığı, aktif idari ve yargısal soruşturmalar yürütmediği durumlar sonucunda fuhuş zorlanma, unsur bağımlılığı, bayanlara yönelik birçok hak ihlali de yaygınlaşmaktadır.”
BAYAN UĞRAŞINA ENGELLEME
Bölge vilayetlerinde bulunan asker ve polislerin bayanlara karşı işlediği hatalarda iktidarın cezasızlık siyasetleri nedeniyle failleri cesaretlendirdiğini belirten Yıldırım, “Uygulanan cezasızlık siyaseti kolluk kuvvetlerinin artık alenen hata işlenmesi gerçeğini karşımıza çıkararak, cezasızlık siyasetinin en acı sonucunu yaşatmaktadır. Bilançoda da görüldüğü üzere toplumsal alanda gerçekleşen şiddet sonucu yaralanmaların birden fazla cinsel şiddet, taciz ve tecavüz sonucu gerçekleşmiştir. Bayana yönelik şiddetle gayret eden bayan hak savunucularının yargısal tacize (gözaltı, tutuklama vb.) maruz bırakılmaları bayan gayretini engellemeye yöneliktir” dedi.
Salgın süreciyle bir arada bayana yönelik şiddet datalarının arttığını da kelamlarına ekleyen Yıldırım, bu durumun çıkartılan infaz yasası ile birlikte bayana şiddet uygulayan erkeklerin özgür kalmasıyla ortaya çıktığını aktardı. Yıldırım, yeniden salgın nedeniyle sığınma meskenlerinin işlevsizleştiğini, bu durumdan kaynaklı da bayanların başvuracağı, sığınacağı bir alan bırakılmamasından ötürü da mesken içi şiddet hadiselerini da beraberinde getirdiğini kaydetti.
KONTRAT FESHEDİLDİ, 10 BAYAN KATLEDİLDİ
AK Parti iktidarının İstanbul Sözleşmesi’nden çekilmesinin de bu periyoda denk geldiğini hatırlatan Yıldırım, İstanbul Sözleşmesi’nin bayanlar için kıymetini şu sözlerle aktardı: “2014 yılından bu yana pratikte uygulama sıkıntıları yaşansa da İstanbul Kontratı bayanlar için daima bir umut yarattı. Bayan hareketi güç kazandı ve bayanlar taleplerini daha yüksek sesle lisana getirmeye başladılar. Eril iktidar bundan sebeple olsa gerek ‘kutsal aile’, ‘makbul kadınlık’, ‘sözde namus’ üzerine tartışmalar başlattı. Ve hakikaten tek bir kişinin imzası ile bayanların varlığı maksat alınarak, bayanların emek ve uğraşı yok sayılarak 19 Mart 2021 günü mukaveleyi feshetti. İstanbul Mukavelesi’nin feshedildiği 19 Mart 2021 tarihinden sonra Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgesinde aile içi şiddet sonucu 10 bayan, toplumsal alanda uğradığı şiddet sonucu ise 6 bayan hayatını yitirmiştir. Tekrar İstanbul Mukavelesi’nin feshedilmesi sonrası birçok bayan kuşkulu bir halde hayatını yitirmiştir. Onlarca bayan ise yaralanmıştır. Bu göstermektedir ki İstanbul Mukavelesi’nin kaldırılması bayanı daha fazla gaye haline getirmiş, erkeğe ise bayana karşı ne yaparsa yapsın sonucun cezasızlık olacağını düşündüren bir güç vermiştir. Gerçekten bayana yönelik şiddet sonucu açılan davaların çabucak hepsinde İstanbul Mukavelesi’nin görmezden gelinerek verilen beraat kararları, isimli para cezaları, kararın açıklanmasının geri bırakılması vs. üzere göstermelik kararlar şiddet yanlısı erkeğin şiddet uygulasa dahi ceza almayacağı istikametindeki kanısını takviyeler niteliktedir.”
Yıldırım’ın akabinde İHD Diyarbakır Şube Lider Yardımcısı Ezgi Sıla Demir, 10 aylık bilançoyu okudu. Demir, şu bilgileri verdi: “Son 10 aylık periyotta tespit edebildiğimiz kadarıyla 19 bayan intihar ederek hayatını yitirmiş, 7 bayan ise intihar teşebbüsünde bulunmuştur. Yeniden aile içi ve toplumsal alanda gerçekleşen erkek şiddeti sonucu, Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgesinde 30 bayan katledilmiş, 37 bayan ise kuşkulu bir biçimde meyyit olarak bulunmuştur.”
Gazete Duvar
