Tarih 11 Mayıs 2011. İstanbul Mukavelesi, Avrupa Kurulu tarafından imzaya açıldı. Türkiye kontrata birinci imza koyan ülkeydi. Toplantının yapıldığı İstanbul, mukaveleye de ismini verdi. 1 Ağustos 2014’te yürürlüğe giren kontrata ‘muhafazakâr’ların karşı çıkışları evvel kimi yürüyüşlerle başladı. Mukavelenin “aile yapısını dinamitlediğini’ sav eden birtakım kümeler 6284 sayılı Ailenin Korunması ve Bayana Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun’un da kaldırılmasını talep ediyordu.
Bilhassa AKİT, Ulusal Gazete ve Saadet Partisi etrafları kontrattan çıkılması talebini daima gündemde tuttu. Lakin asıl tartışma 2020 yılının Mayıs ayında Diyanet İşleri Lideri Ali Erbaş’ın eşcinselleri gaye alan kelamları ve buna karşı Ankara Barosu’nun yayınladığı bildiriyle başladı.
‘NEYE OY VERDİĞİMİZİ BİLMEDEN EL KALDIRDIK’
AK Partili Mehmet Metiner de İstanbul Mukavelesi’nin kabulü için evet verdiğinden ötürü çok pişman olduğunu belirtti. “Yanlış yaptık” diyen Metiner, milletvekillerinin neye oy verdiğini bilmeden el kaldırdığını söyledi.
‘YIL 2020 NEYİ TARTIŞIYORUZ’
Lakin AK Parti içinde de tartışma sürdü. TBMM Bayan Erkek Fırsat Eşitliği Komitesi Lideri AK Partili Canan Kalsın, İstanbul Sözleşmesi’yle ilgili, “Ben 1-2 husus üzerinden yanlış algı yaratılmasını hakikat bulmuyorum. Orada muhafazakar bayanlar da, göçmen bayanlar da, dini inanışlarla alakalı müdafaa unsurları de var. Körün fili tanımı üzere birkaç unsurun bağlamından kopartılarak anlatılmasının yanlış ve hesaplı olduğunu düşünüyorum” dedi.
KURTULMUŞ: İMZALANMASI YANLIŞTI
Tartışmalar sürerken, AK Partili Numan Kurtulmuş, İstanbul Mukavelesi’nin imzalanmasının çok yanlış olduğu söz etti ve birçok AK Partilinin de bu görüşte olduğunu söyledi. Kurtulmuş, “Sözleşme iptal edilir mi” sorusuna “Halkımızda büyük beklenti var, bigane kalamayız” dedi ve mukaveleden çıkılacağına dair sinyaller verdi.
ERDOĞAN: HALK İSTERSE KALDIRILIR
Akabinde 14 Temmuz 2020’de yapılan AK Parti MYK toplantısında İstanbul Mukavelesi ele alındı. Toplantıya katılan pek çok üyenin mukaveleden çıkılması istikametinde görüş bildirdiği belirtilirken Cumhurbaşanı Erdoğan’ın da kontratın tek taraflı feshi ya da tartışmalı unsurlara çekince konulmasının sonuçları üzerinde çalışma yapılması talimatı verdiği belirtildi. Erdoğan’ın toplantıda “Çalışıp, gözden geçirin. Halk istiyorsa kaldırın. Halkın talebi kaldırılması istikametindeyse, buna nazaran bir karar verilsin. Halk ne derse o olur” dediği öne sürüldü.
KADEM KONTRATA TAKVİYE VERDİ
1 Ağustos 2020’de Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın kızı Sümeyye Erdoğan Bayraktar’ın da idaresinde olduğu KADEM mukaveleye sahip çıktı. Fakat, kontrattaki “Cinsel yönelim temeline dayanarak ayrımcılık yapılamayacak” biçiminde öngörülen maddeyi, “Neslin devamlılığı açısından tehdit olarak görüyoruz” kelamlarıyla reddetti.
Bilhassa hükümet yanlısı medyadaki kimi isimler ile Ulusal Gazete ve TV5 etrafları mukaveleyi gündemde tutmayı sürdürdü.
BAHÇELİ UYARDI
Ardndan MHP başkanı Bahçeli, bayan cinayetlerinin önlenmesi için 6284 sayılı Ailenin Korunması ve Bayana Şiddetin Önlenmesine Dair Kanunun eksiksiz ve tam olarak uygulanması gerektiğini söyledi. Bahçeli, İstanbul Kontratı için ise “Bu kontrata muhtaçlık olup olmadığını, ne getirip ne götüreceğini objektif kriterler çerçevesinde ele almalıyız. Bayan cinayetini engelleyemezsek hepimiz toplumsal maliyeti yüksek bir çığın altında kalırız” tabirini kullandı.
6 Ağustos’ta TBMM Lideri Şentop, “Kadına şiddet konusunda Türkiye çok adım attı. İstanbul Mukavelesi’nin de buna katkısının olduğunu düşünüyorum. Bu manada kontrattan çıkmayı mecburî kılan bir durum olduğu kanaatinde değilim” dedi.
İlerleyen günlerde İstanbul Sözleşmesi’yle ilgili çalışmaların devam ettiğini söyleyen AK Parti Sözcüsü Ömer Çelik ise “Bütün bayan örgütlerinin görüşlerine açığız. Hoş bir yaklaşımla ortaya koyulan bütün görüşleri değerlendiriyoruz” dedi.
ERDOĞAN’LA GÖRÜŞEN ASİLTÜRK: MUHAKKAK KALKACAK
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ziyaret ettiği SAADET Partisi Yüksek İstişare Heyeti Lideri Oğuzhan Asiltürk de 27 Ocak 2021’de katıldığı bir TV programında İstanbul Mukavelesi’nin kaldırılacağını söyledi. Asiltürk, “AK Parti’den yetkililer geldi ve ‘Bu mukaveleyi biz de Cumhurbaşkanı da katiyen kaldırmak istiyor. Lütfen bizi destekleyin’ dediler. Ben de biliyorum sayın Cumhurbaşkanının tabir ettiğini, mutlaka kalkacak” diye konuştu.
Son günlerde tekrar Saadet Partisi’nden İstanbul Mukavelesi’ni maksat alan açıklamalar geldi. Kontratın kabul edilmesinden sonra bayana şiddet hadiselerinin 10 kat arttığını öne süren SAADET önderi Temel Karamollaoğlu, “Aileyi muhafazadan bayana şiddeti önleyemezsiniz” dedi. Karamollaoğlu “Türkiye’de bayanı öne çıkaracağız diye aileyi yok saymanın yolları aranıyor. Evlenme yaşı çıkmış 28’e. Allah akıl fikir versin” tabirlerini kullandı.
BAYANLAR SAHİP ÇIKTI
Bu süreçte İstanbul Mukavelesi, bayan hareketlerinin de en kıymetli talebi oldu. Mukaveleyi savunmak için sokağa çıkan bayanların bir çok hareketine polis saldırdı, onlarca bayan gözaltına alındı. Lakin bayanlar kontrata sahup çıkmaktan vazgeçmedi. (HABER MERKEZİ)
Gazete Duvar
