ANKARA – İstanbul Mukavelesi olarak bilinen Bayana Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Savaşa Dair Avrupa Kurulu Kontratı imzalanmasından 9 yıl sonra “Aile kurumuna zarar veriyor”, “eşcinselliği özendiriyor” üzere çeşitli savlarla tartışma açıldı. AK Parti de mevzuyu MYK gündemine taşıdı, mukaveleyle ilgili “rahatsızlıkları” giderecek bir adım atılması kararı alındı.
AK Parti kaynaklarına nazaran ahdin 80. hususu fesih imkanı veriyor. Türkiye’nin, “Taraflardan rastgele biri, Avrupa Kurulu Umum Sekreteri’ne yapacağı bir bildirimle, rastgele bir devir bu mukaveleyi feshedebilir” hususuna dayanarak koyduğu imzayı geri çekebileceği tabir ediliyor. Lakin AK Parti’deki formül arayışında öncelik imza çekilmesi değil. Ismi İstanbul olan ahit için Türkiye’nin çekince ve itirazlarını ortaya koyan bir adım atılmasının daha sahih olacağı konuşuluyor. Bu noktada akde şerh konulması ya da itirazları içeren niyet beyanı bildiriminde bulunulabileceği belirtiliyor.
4. HUSUSA ŞERH DÜŞÜLEMİYOR
Akde nazaran şerh konulması mümkün gelgelelim bunun imza aşamasında yapılması gerekiyor. Türkiye ise ne birinci imza sürecinde ne de Meclis’teki onay sürecinde akde şerh koymadı. Kontrata şerh konulmasıyla ilgili bir öbür değerli nokta ise şerh konulacak hususların sonlu olması. AK Parti’nin tartıştığı “toplumsal cinsiyet” ve “cinsel yönelim” sözlerinin geçtiği 4. husus şerh konulacak unsurlar arasında taraf almıyor. Bu nedenle yasal olarak şerh imkanı olsa dahi, “Taraflar bu akit kararlarının, bilhassa de mağdurların haklarını himayeye yönelik önlemlerin, cinsiyet, toplumsal cinsiyet, ırk, renk, lisan, diyanet, siyasi yahut gayrı çeşit görüş, ulusal yahut toplumsal köken, bir ulusal azınlıkla temaslı olma, mülk, doğum, cinsî yönelim, toplumsal cinsiyet kimliği, sıhhat durumu, engellilik, uygar hal, göçmen yahut mülteci statüsü yahut sair bir statü üzere, rastgele bir temele dayalı olarak ayrımcılık yapılmaksızın uygulanmasını temin edeceklerdir” unsuruna şerh düşemiyor.
NİYET MEKTUBU SEÇENEĞİ ÖNE ÇIKIYOR
AK Parti’ye nazaran bu durumda Türkiye’nin mukaveleyle ilgili itirazlarını içeren bir “niyet mektubu” gönderilebilir. Bunun Avrupa Kurulu Sekreterliği’ne gönderilebileceği ya da mukaveleyi izlemek ve tatbikini denetlemek gayesiyle oluşturulan GREVIO aracılığıyla iletilebileceği tabir ediliyor.
‘SÖZLEŞMEYLE İLGİLİ ADIM ATILMAZSA TÜRKİYE RAHATLAMAYACAK’
AK Parti’de, “İstanbul Mukavelesi tartışılmaz, tavrı akıllıca değil. Yalnızca siyah ve beyaz yok. Gri sahalar da var. Neden tartışılmasın. Bu mevzu ile ilgili bir adım atılması kural. Mukaveleyle ilgili bir değişiklik yapılmadan Türkiye rahatlamayacak. Şerh mümkün değilse niyet mektubu ile problemli bulduğumuz hususlar iletilebilir. İmza çeken devletler de var. Onlar da inceleniyor” görüşü lisana getiriliyor.
Gazete Duvar
