Husus 1 – Kontratın Amaçları
1- Bu mukavelenin niyetleri şunlardır:
a. bayanları her türlü şiddete karşı korumak ve bayana karşı şiddeti ve aile içi şiddeti önlemek, kovuşturmak ve ortadan kaldırmak;
b. bayana karşı her türlü ayrımcılığın ortadan kaldırılmasına katkıda bulunmak ve bayanları güçlendirmek de dahil olmak üzere, bayanlarla erkekler ortasında değerli ölçüde eşitliği yaygınlaştırmak;
c. bayana karşı şiddet ve aile içi şiddetin tüm mağdurlarının korunması ve bunlara yardım edilmesi için kapsamlı bir çerçeve, siyaset ve önlemler tasarlamak;
d. bayana karşı şiddeti ve aile içi şiddeti ortadan kaldırma hedefiyle milletlerarası işbirliğini yaygınlaştırmak;
e. Bayana karşı şiddet ve aile içi şiddetin ortadan kaldırılması için bütüncül bir yaklaşımın benimsenmesi niyetiyle kuruluşların ve kolluk kuvvetleri ünitelerinin birbiriyle tesirli bir biçimde işbirliği yapmalarına dayanak ve yardım sağlamak.
2- Tarafların kelam konusu Mukavelenin kararlarını tesirli bir biçimde uygulamalarını sağlama emeliyle bu Kontratta spesifik bir izleme düzeneği oluşturulmuştur.
Husus 2 – Kontratın Kapsamı
1- Bu Kontrat, aile içi şiddet de dahil olmak üzere, bayanları orantısız bir biçimde etkileyen, bayana karşı her türlü şiddet için geçerli olacaktır.
2- Taraflar bu Mukaveleyi tüm aile içi şiddet mağdurları için uygulamaya teşvik edilir. Taraflar bu Kontratın kararlarının uygulanmasında toplumsal cinsiyete dayalı şiddetin bayan mağdurlarına özel olarak dikkat göstereceklerdir.
3- Bu Mukavele, barış vaktinde ve silahlı çatışma durumlarında geçerli olacaktır.
Unsur 3 – Tanımlar
Bu Mukavele niyetleriyle:
a. “kadına karşı şiddetten”, bayanlara karşı bir insan hakları ihlali ve ayrımcılık anlaşılacak ve bu terim, ister kamu ister özel ömürde meydana gelsinler, kelam konusu hareketlerde bulunma tehdidi, zorlama yahut özgürlüğün rastgele bir biçimde kısıtlanması da dahil olmak üzere, bayanlara fizikî, cinsel, ruhsal yahut ekonomik ziyan ve acı verilmesi sonucunu doğuracak toplumsal cinsiyete dayalı tüm şiddet aksiyonları olarak anlaşılacaktır;
b. “aile içi şiddet”, aksiyonu gerçekleştiren, mağdurla birebir ikametgahı paylaşmakta olsun yahut olmasın yahut daha evvel paylaşmış olsun yahut olmasın, aile içinde yahut aile ünitesinde yahut mevcut yahut daha evvelki eşler yahut birlikte yaşayan bireyler ortasında meydana gelen fizikî, cinsel, ruhsal yahut ekonomik şiddet aksiyonları olarak anlaşılacaktır;
c. “toplumsal cinsiyet”, rastgele bir toplumun, bayanlar ve erkekler için uygun olduğunu düşündüğü toplumsal manada oluşturulmuş roller, davranışlar, faaliyetler ve özellikler olarak anlaşılacaktır;
d. “kadınlara karşı toplumsal cinsiyete dayalı şiddet”, bir bayana karşı, bayan olduğu için yöneltilen yahut bayanları orantısız bir biçimde etkileyen şiddet olarak anlaşılacaktır;
e. “mağdur”, a ve b fıkralarında belirtilen davranışlara maruz kalan rastgele bir şahıs olarak anlaşılacaktır;
f. “kadın” terimi, 18 yaşından küçük kızları da kapsayacaktır.
Unsur 4 – Temel haklar, eşitlik ve ayrımcılık yapılmaması
1- Taraflar herkesin, bilhassa de bayanların, gerek kamu gerekse özel alanda şiddete maruz kalmaksızın yaşama hakkını yaygınlaştırmak ve korumak için gerekli olan yasal ve öbür önlemleri alacaklardır.
2- Taraflar, bayanlara karşı her türlü ayrımcılığı kınayacak ve ayrımcılığı önlemek üzere, bilhassa aşağıdakiler dahil olmak üzere, gerekli yasal ve öteki önlemleri alacaklardır:
– ulusal anayasalarında yahut ilgili başka mevzuata bayan erkek eşitliği prensibini dahil edecek ve bu unsurun uygulamada gerçekleştirilmesini temin edeceklerdir;
– yerine nazaran, yaptırımların uygulanması yolu da dahil olmak üzere, bayanlara karşı ayrımcılığı yasaklayacaklardır;
– bayanlara karşı ayrımcılık yapan yasa ve uygulamaları yürürlükten kaldıracaklardır.
3- Taraflar bu Mukavele kararlarının, bilhassa de mağdurların haklarını müdafaaya yönelik önlemlerin, cinsiyet, toplumsal cinsiyet, ırk, renk, lisan, din, siyasi yahut öteki çeşit görüş, ulusal yahut toplumsal köken, bir ulusal azınlıkla temaslı olma, mülk, doğum, cinsel yönelim, toplumsal cinsiyet kimliği, sıhhat durumu, engellilik, uygar hal, göçmen yahut mülteci statüsü yahut öteki bir statü üzere, rastgele bir temele dayalı olarak ayrımcılık yapılmaksızın uygulanmasını temin edeceklerdir.
4- Bayanların toplumsal cinsiyete dayalı şiddete karşı korunması için gerekli olan özel önlemler, bu Kontrat kararlarınca ayrımcılık olarak sayılmayacaktır.
Husus 5 – Devletin yükümlülükleri ve titizlikle yapması gereken inceleme ve araştırmalar
1- Taraflar bayanlara karşı rastgele bir şiddet hareketine girişmekten imtina edecek ve devlet yetkililerinin, vazifelilerinin, organlarının, kurumlarının ve Devlet ismine hareket eden öbür aktörlerin bu yükümlülüğe uygun bir biçimde hareket etmelerini temin edeceklerdir.
2- Taraflar, devlet dışı aktörlerce gerçekleştirilen ve bu Mukavelenin kapsamı dahilindeki şiddet hareketlerinin önlenmesi, soruşturulması, cezalandırılması, ve bu hareketler nedeniyle tazminat verilmesi konusunda azami dikkat ve ihtimamın sarfedilmesi için gerekli yasal ve öteki önlemleri alacaklardır.
Unsur 6 – Toplumsal cinsiyet konusunda hassasiyet gerektiren siyasetler
Taraflar bu Mukavelenin uygulanmasına ve mukavele kararlarının tesirlerinin kıymetlendirilmesine bir toplumsal cinsiyet bakış açısı katacak ve bayanlarla erkekler ortasında eşitliğe ve bayanların güçlendirilmesine ait siyasetlerini yaygınlaştıracak ve tesirli bir biçimde uygulayacaklardır.
KISIM II – BÜTÜNCÜL SIYASETLER VE BILGI TOPLAMA
Unsur 7 – Kapsamlı ve koordineli siyasetler
1- Taraflar bu Kontrat kapsamındaki her türlü şiddetin önlenmesi ve bu çeşit şiddet aksiyonlarıyla çaba edilmesine yönelik ilgili tüm önlemleri içeren Devlet çapında tesirli, kapsamlı ve birbiriyle koordineli siyasetlerin benimsenip uygulanmasını mümkün kılacak, gerekli yasal ve öteki önlemleri alacak ve bayana karşı şiddete karşı bütüncül bir mukabelede bulunulmasını temin edeceklerdir.
2- Taraflar ilgili tüm ünite, kurum ve kuruluşlar ortasında tesirli bir işbirliği sağlanmak suretiyle, ve 1. fıkrada yer alan siyasetlerle, mağdurun haklarının, alınan tüm önlemlerin merkezinde yer almasını temin edeceklerdir.
3- Bu fıkra uyarınca alınacak önlemlere, yerine nazaran, hükümet kuruluşları, ulusal, bölgesel ve mahallî parlamentolar ve idareler, ulusal insan hakları kurumları ve sivil toplum kuruluşları üzere, ilgili tüm aktörler müdahil olacaktır.
Unsur 8 – Finansal kaynaklar
Taraflar, devlet dışı aktörler ve sivil toplum tarafından gerçekleştirilenler de dahil olmak üzere, bu Kontratın kapsadığı her türlü şiddet aksiyonunu önlemeye ve bunlarla uğraşa yönelik bütüncül siyasetlerin, önlemlerin ve programların kâfi bir biçimde uygulanması için uygun finansal kaynakları ve insan kaynaklarını tahsis edeceklerdir.
Husus 9 – Sivil Toplum Kuruluşları ve sivil toplum
Taraflar bayanlara karşı şiddet uygulanmasıyla çabada etkin bir rol oynayan sivil toplum kuruluşlarının çalışmalarını her seviyede takdir ve teşvik edecek ve destekleyecek ve bu kuruluşlarla tesirli bir işbirliği gerçekleştirecektir.
Husus 10 – Uyum kurumu
1- Taraflar bu Mukavele kapsamındaki her türlü şiddeti tedbire ve bunlarla gayrete yönelik siyaset ve önlemlerin uyumu, uygulanması, izlenmesi ve değerlendirmesinden sorumlu bir yahut birden fazla kurumu belirleyecek yahut kuracaktır.
Bu kurumlar Husus 11’de belirtildiği üzere bilgilerin toplanmasını koordine edecek, dataları tahlil edecek ve sonuçlarının dağıtımını sağlayacaktır.
2- Taraflar bu fıkra uyarınca belirlenen yahut oluşturulan kurumların Kısım VIII uyarınca alınan önlemlerin genel mahiyeti hakkında bilgilendirilmelerini sağlayacaktır.
3- Taraflar bu fıkra uyarınca belirlenen yahut oluşturulan kurumların, başka tarafların bünyesinde yer alan muadil kuruluşlarla direkt bağlantı kurma ve bağlantılar oluşturma yeteneğine sahip olmalarını sağlayacaklardır.
Husus 11 – Bilgi toplama ve araştırma
1- Taraflar bu Kontratın uygulanması gayesiyle aşağıdakileri yapacaklardır:
a. Bu Kontrat kapsamında kalan her türlü şiddet hadisesiyle ilgili birleştirilmemiş istatistiksel veriyi sistemli aralıklarla toplayacaklardır;
b. Bu Kontrat kapsamında kalan her türlü şiddet hadisesinin kökünde yatan nedenler ve bunların tesirleri, şiddet hadiseleri, ceza oranlarının yanı sıra, bu Kontratın uygulanması için alınan önlemlerin tesirliliğini incelemek üzere, bu hadiselerle ilgili araştırmaları destekleyeceklerdir.
2- Taraflar bu Mukavele kapsamında kalan her türlü şiddet vakasının yaygınlığını ve nasıl bir eğilim içinde olduğunu kıymetlendirmek üzere, nizamlı aralıklarla halk anketleri yapmaya uğraş edeceklerdir.
3- Taraflar memleketler arası işbirliğini harekete geçirmek ve bu alanda milletlerarası standartların yerleştirilmesini sağlamak üzere, bu fıkra uyarınca toplanan bilgileri bu Mukavelenin Unsur 66’sında belirtilen uzmanlar kümesine vereceklerdir.
4- Taraflar bu fıkra uyarınca toplanan bilgilerin kamuoyunun erişimine açık olmasını sağlayacaklardır.
KISIM III – TEDBIRE
Unsur 12 – Genel yükümlülükler
1- Taraflar bayanların daha aşağı seviyede olduğu niyetine yahut bayanların ve erkeklerin toplumsal olarak klişeleşmiş rollerine dayalı ön yargıların, törelerin, geleneklerin ve öbür uygulamaların kökünün kazınması emeliyle bayanların ve erkeklerin toplumsal ve kültürel davranış kalıplarının değiştirilmesine yardımcı olacak önlemleri alacaklardır.
2- Taraflar rastgele bir gerçek yahut hükmi şahsiyetin bu Kontratın kapsamında kalan her türlü şiddet hareketini önleyecek gerekli yasal ve öteki önlemleri alacaklardır.
3- Bu kısım uyarınca alınan tüm önlemlerle, muhakkak koşullar nedeniyle hassas pozisyona gelmiş insanların muhtaçlıkları göz önüne alınacak ve karşılanmaya çalışılacak ve tüm önlemlerin merkezinde mağdurların insan hakları yer alacaktır.
4- Taraflar bilhassa gençler ve erkekler olmak üzere, toplumun tüm bireylerinin bu Kontrat kapsamındaki her türlü şiddet hadisesinin önlenmesine faal bir biçimde katkıda bulunmasını teşvik etmeye yönelik gerekli önlemleri alacaktır.
5- Taraflar kültür, töre, din, gelenek yahut kelamda “namus” üzere kavramların bu Kontrat kapsamındaki rastgele bir şiddet aksiyonuna münasebet olarak kullanılmamasını temin edeceklerdir.
6- Taraflar bayanların güçlendirilmesine yönelik program ve faaliyetlerin yaygınlaştırılması için gerekli önlemleri alacaklardır.
Unsur 13 – Farkındalığın arttırılması
1- Taraflar bu Kontrat kapsamındaki her türlü şiddet hareketinin ortaya farklı hallerde çıkışı ve bu aksiyonların çocuklar üzerindeki tesiri ve bu şiddet aksiyonlarının önlenmesi muhtaçlığı konusunda halk ortasındaki farkındalığın ve anlayışın arttırılması için, yerine nazaran ulusal insan hakları kuruluşları ve eşit haklar kuruluşları, sivil toplum kuruluşları ve bilhassa de bayan örgütleriyle işbirliği de dahil olmak üzere, nizamlı olarak ve her seviyede farkındalık arttırıcı kampanya ve programları yaygınlaştıracak yahut uygulayacaktır.
2- Taraflar bu Mukavele kapsamındaki şiddet aksiyonlarını önlemeye yönelik mevcut önlemler konusundaki bilgilerin halk ortasında en geniş bir halde dağıtımını sağlayacaklardır.
Unsur 14 – Eğitim
1- Taraflar, yerine nazaran, tüm eğitim düzeylerinde resmi müfredata, bayan erkek eşitliği, toplumsal klişelerden arındırılmış toplumsal cinsiyet rolleri, karşılıklı hürmet, şahsî bağlantılarda çatışmaların şiddete başvurmadan tahlile kavuşturulması, bayanlara karşı toplumsal cinsiyete dayalı şiddet ve kişilik bütünlüğüne hürmet üzere bahislerin, öğrencilerin vakit içinde değişen öğrenme kapasitelerine uyarlanmış bir biçimde dahil edilmesi için gerekli önlemleri alacaklardır.
2- Taraflar 1. fıkrada belirtilen unsurları yaygın eğitimin yanı sıra, spor, kültür ve cümbüş tesislerinde ve medyada yaygınlaştırılmasına yönelik gerekli önlemleri alacaklardır.
Unsur 15 – Profesyonel takımların eğitilmesi
1- Taraflar, bu Mukavele kapsamındaki her türlü şiddet hareketlerinin mağdurları yahut mağduriyete neden olanlar üzerinde çalışan ilgili profesyonel takımların, kelam konusu şiddet hadiselerinin önlenmesi ve tespit edilmesi, bayan erkek eşitliği, mağdurların muhtaçlıkları ve haklarının yanı sıra, ikincil mağduriyetin önlenmesi bahislerinde uygun bir formda eğitimini sağlayacak yahut bu eğitimi güçlendireceklerdir.
2- Taraflar 1. fıkrada kelamı edilen eğitimin, bu Kontrat kapsamındaki şiddet hadisesi hadiselerinin çeşitli kurumlara sevkedildiklerinde kapsamlı ve uygun bir biçimde ilgilenilmelerini mümkün kılmak üzere, birden fazla kurum ve kuruluş ortasında koordineli işbirliği konusunda eğitimi de içermesini teşvik edeceklerdir.
Husus 16 – Önleyici müdahale ve tedavi programları
1- Taraflar ileride meydana gelecek şiddet hadiselerini tedbire ve şiddete dayalı davranış kalıplarını değiştirme maksadıyla, aile içi şiddet teşebbüsünde bulunanlar için, şahsî bağlarda şiddete başvurmayan davranışlar benimsemeyi öğretmeye yönelik eğitim programları oluşturulmasını yahut desteklenmesini mümkün kılacak gerekli yasal yahut başka önlemleri
alacaklardır.
2- Taraflar bilhassa cinsel cürüm işleyenlerin yine cürüm işlemelerini önlemeye yönelik eğitim programları oluşturulmasını yahut desteklenmesini mümkün kılacak gerekli yasal yahut başka önlemleri alacaklardır.
3- Taraflar 1. ve 2. fıkrada belirtilen önlemleri alırken, mağdurların insan haklarının emniyetinin ve desteklenmesinin en önemli tasa olmasını ve yerine nazaran bu programların mağdurlara yönelik özel dayanak hizmetleriyle yakın uyum içinde oluşturulup uygulanmasını temin edeceklerdir.
Unsur 17 – Özel bölüm ve medyanın iştiraki
1- Taraflar, özel kesimi, bilgi ve bağlantı teknolojisi kesimini ve medyayı, bu kesimlerin tabir özgürlüğüne ve bağımsızlığına gerekli saygıyı göstererek, bayana yönelik şiddeti önlemeye ve bayan onuruna saygıyı arttırmaya yönelik siyasetlerin oluşturulmasına ve uygulanmasına ve bu bahislerde kılavuzların oluşturulmasına ve kendi kendini düzenleyici standartların belirlenmesine katılmaya teşvik edecektir.
2- Taraflar özel dal aktörleriyle işbirliği içinde, çocuklar, anne babalar ve eğitimciler ortasında, ziyanlı olabilecek, cinsel ve şiddet içeren aşağılayıcı içeriklere erişim sağlayan bilgi ve bağlantı ortamıyla nasıl baş edileceğine yönelik maharetler geliştirip yaygınlaştıracaktır.
KISIM IV – MUHAFAZA VE DESTEK
Unsur 18 – Genel yükümlülükler
1- Taraflar tüm mağdurları daha öteki şiddet aksiyonlarına karşı korumak için gerekli yasal ve başka önlemleri alacaklardır.
2- Taraflar, iç hukukları uyarınca, bu Kontratın 20 ve 22’nci hususlarında belirtilen genel ve uzman takviye hizmetlerine sevk de dahil olmak üzere, mağdurları ve şahitleri bu Mukavelenin kapsadığı her türlü şiddet aksiyonuna karşı korur ve desteklerken; yargı üniteleri, savcılar, kolluk kuvvetleri, mahallî ve bölgesel idareler dahil, ilgili tüm devlet kurumlarının yanı sıra, sivil toplum kuruluşları ve ilgili öbür kurum ve kuruluşlarla tesirli bir işbirliği için uygun sistemlerin mevcudiyetini temin etmek üzere, gerekli yasal ve öteki önlemleri alacaklardır.
3- Taraflar bu kısım uyarınca alınan önlemlerin:
– bayanlara karşı şiddetin ve aile içi şiddetin toplumsal cinsiyet boyutlu bir anlayışa dayalı olmasını ve mağdurun insan haklarına ve emniyetine odaklanmasını,
– mağdurlar, mağduriyete neden olanlar ve çocuklar ortasındaki bağlantıları ve bu ögelerin daha geniş toplumsal ortamını da göz önüne alan bütüncül bir yaklaşıma dayalı olmasını,
– ikincil mağduriyetten kaçınılmasını amaçlamasını,
– Şiddetin bayan mağdurlarının güçlendirilmesini ve ekonomik bağımsızlığını amaçlamasını,
– yerine nazaran çeşitli muhafaza ve takviye sistemlerinin birebir binalarda bulunmasına imkan sağlamasını,
– Çocuk mağdurlar dahil, hassas pozisyondaki insanların spesifik gereksinimlerine dönük olmasını ve bu imkanların mağdurlara sağlanmasını temin edeceklerdir.
4- Kelam konusu hizmetler, mağdurun şikayette bulunarak dava açmasından yahut mağduriyete neden olanlar hakkında söz vermesinden bağımsız olarak sağlanacaktır.
5- Taraflar milletlerarası hukuk uyarınca konsolosluk müdafaasına yahut öteki cins müdafaaya yahut takviyeye hakkı olan vatandaşlarına ve başka mağdurlara bu cins hizmetleri sağlamak üzere uygun önlemleri alacaklardır.
Husus 19 – Bilgi
Taraflar mağdurların mevcut takviye hizmetleri ve yasal önlemler konusunda anlayabildikleri bir lisanda kâfi ve vaktinde bilgi almalarını sağlayacak gerekli yasal yahut başka önlemleri alacaklardır.
Unsur 20 – Genel takviye hizmetleri
1- Taraflar mağdurların şiddet aksiyonu sonrasında iyileşmelerini kolaylaştıracak hizmetlere erişimini sağlayacak gerekli yasal yahut öbür önlemleri alacaklardır. Bu önlemlere gerektiğinde, yasal ve ruhsal danışmanlık hizmetleri, finansal yardım, konut sağlama, eğitim, öğretim ve iş bulma yardımı da dahil olacaktır.
2- Taraflar mağdurların sıhhat hizmetlerine ve toplumsal hizmetlere erişim sağlamalarını ve kelam konusu servislerin kâfi kaynağı olmasını ve hizmeti sağlayacak profesyonel takımların mağdurlara yardımcı olacak ve onları uygun hizmet ünitelerine sevk edecek biçimde eğitilmelerini temin edecek yasal ve başka önlemleri alacaklardır.
Unsur 21 – Bireysel/toplu şikayetlerde sağlanacak yardım
Taraflar mağdurların ilgili bölgesel ve memleketler arası bireysel/toplu şikayet sistemleriyle ilgili bilgi sahibi olmalarını ve kelam konusu sistemlere erişimini temin edeceklerdir. Taraflar mağdurlara, bu çeşit şikayetlerde bulundukları sırada hassas ve bilgileye dayalı bir yardım sağlanmasını destekleyecek ve yaygınlaştıracaklardır.
Husus 22 – Uzman takviye hizmetleri
1- Taraflar bu Kontrat kapsamındaki şiddet aksiyonlarına maruz kalmış mağdurlara, kâfi bir coğrafik dağılım çerçevesinde, derhal, kısa ve uzun periyotlu uzman takviye hizmetleri sağlanması ve bu tarafta gerekli düzenlemelerin yapılması için gerekli yasal ve öbür önlemleri alacaklardır.
2- Taraflar tüm şiddet mağduru bayanlara ve çocuklarına uzmanlık gerektiren bayan dayanak hizmetlerini sağlayacak ve bu istikamette gerekli düzenlemeleri yapacaklardır.
Unsur 23 – Barınaklar
Taraflar mağdurlara, ve bilhassa bayan ve çocuklara, kalacak inançlı yer sağlamak üzere uygun, kâfi sayıda kolay kolay erişilebilir barınaklar oluşturmak ve mağdurların yardımına proaktif bir biçimde koşmak üzere gerekli yasal ve öteki önlemleri alacaklardır.
Unsur 24 – Telefon yardım sınırları
Taraflar bu Mukavele kapsamındaki her türlü şiddet vakasıyla ilgili olarak telefonla arayanlar için, kapalılığa bağlı kalarak yahut arayanların kimliklerinin açıklanmamasına gereken dikkati göstererek, ülke çapında 7 gün 24 saat temeline nazaran faaliyet gösteren fiyatsız telefon çizgilerinin oluşturulması için gerekli yasal yahut başka önlemleri alacaklardır.
Husus 25 – Cinsel şiddet mağdurlarına takviye
Taraflar mağdurlar için tıbbi ve isimli tıp muayenesi yapmak, travma takviyesi ve danışmanlık hizmetleri sağlamak üzere uygun, kâfi sayıda ve basitçe erişilebilen, ırza geçmeyle ilgili kriz merkezleri yahut cinsel şiddet sevk merkezleri oluşturmak üzere gerekli yasal yahut öteki önlemleri alacaklardır.
Unsur 26 – Çocuk şahitlerin korunması ve bunlara dayanak sağlanması
1- Taraflar mağdurlara muhafaza ve takviye hizmetleri sağlanırken, bu Mukavele kapsamındaki her türlü şiddet hadisesinin çocuk şahitlerinin haklarının ve gereksinimlerinin gerektiği üzere biçimde göz önüne alınması gayesiyle gerekli yasal yahut öbür önlemleri alacaklardır.
2- Bu husus uyarınca alınacak önlemlere bu Kontrat kapsamındaki her türlü şiddet hadisesinin çocuk şahitlerine, yaşlarına uygun psikososyal danışmanlık hizmeti dahil edilecek ve kelam konusu önlemlerle çocuğun menfaatlerine uygun olarak gereken ilgi gösterilecektir.
Unsur 27 – Haber verme
Taraflar bu Mukavele kapsamındaki şiddet hareketlerinin gerçekleştirilmesine şahit olan yahut bu çeşit aksiyonların gerçekleştirildiğine yahut müteakip şiddet hareketlerinin gerçekleştirilebileceğine dair makul münasebetleri olan şahısların bunu yetkili makamlara bildirmelerini teşvik etmeye yönelik gerekli önlemleri alacaklardır.
Husus 28 – Profesyonel takımların bildirimleri
Taraflar iç hukukun makul meslek sahiplerine getirdiği mahremiyet prensibinin, uygun şartlar altında, kelam konusu meslek erbabının bu Mukavele kapsamında yer alan önemli bir şiddet aksiyonunun gerçekleştirildiğine dair makul nedenleri olması halinde, bu türlü bir şiddet aksiyonunun gerçekleştirildiğini ve müteakip önemli şiddet aksiyonlarının gerçekleştirilebileceğini, yetkili kurum yahut makamlara bildirmesinin önünde mahzur teşkil etmemesini temin etmek üzere gerekli önlemleri alacaklardır.
KISIM V – TEMELE MÜTEALLİK HUKUK
Unsur 29 – Hukuk davaları ve hukuk yolları
1- Taraflar mağdurun saldırgana karşı kâfi türel yollara başvurmasını sağlayacak yasal yahut başka önlemleri alacaklardır.
2- Taraflar mağdurlara, milletlerarası hukukun genel unsurlarına uygun olarak, güç ve yetkileri dahilinde gerekli önleyici yahut esirgeyici önlemleri almayan devlet makamlarına karşı kâfi tüzel yolların sağlanması için gerekli yasal yahut öteki tedbirleri alacaklardır.
Husus 30 – Tazminat
1- Taraflar mağdurların bu Mukavelede belirlenen rastgele bir cürüm nedeniyle faillerden tazminat talep etme hakkına sahip olmasını temin etmek üzere gerekli yasal yahut öteki önlemleri alacaklardır.
2- Hasarın fail, sigorta şirketi yahut finansmanı devletçe sağlanan sıhhat ve toplumsal sigorta kararlarınca karşılanmaması halinde, önemli bedensel yaralanma yahut sıhhat bozukluğuna uğrayanlara kâfi Devlet tazminatı sağlanacaktır. Bu durum, mağdurun emniyetine gereken dikkat sarfedilmesi şartıyla, Tarafların, kelam konusu tazminatın, fail tarafından verilen tazminat kadar azaltılması talep etmesini ihtimal dışı bırakmaz.
3- 2. fıkra uyarınca alınacak önlemler, tazminatın makul bir mühlet içinde verilmesini teminat altına alacaktır.
Husus 31 – Velayet altına alma, ziyaret hakları ve emniyet
1- Taraflar çocukların velayetinin ve ziyaret haklarının belirlenmesinde, bu Mukavele kapsamındaki şiddet vakalarının göz önüne alınmasını temin edecek gerekli yasal yahut öteki önlemleri alacaklardır.
2- Taraflar rastgele bir ziyaret hakkı yahut velayet hakkının kullanılmasının mağdurun yahut çocukların haklarını yahut emniyetini tehlikeye düşürmemesini sağlayacak gerekli yasal yahut öbür önlemleri alacaklardır.
Unsur 32 – Zorla evlendirmelerin doğuracağı tüzel sonuçlar
Taraflar mağdura gereksiz bir mali yahut idari yük getirmeksizin, zorla gerçekleştirilen evliliklerin geçersiz ve kararsız kılınabilmesini yahut sona erdirilmesini temin edecek yasal yahut öteki önlemleri alacaklardır.
Unsur 33 – Ruhsal şiddet
Taraflar bir şahsın ruhsal bütünlüğünü zorlamayla yahut tehditlerle önemli bir biçimde bozmaya yönelik kasıtlı teşebbüslerin cezalandırılmasını temin edecek gerekli yasal yahut başka önlemleri alacaklardır.
Husus 34 – Taciz gayeli takip
Taraflar öteki bir şahsa yönelik olarak gerçekleştirilen ve bu şahsı, şahsın kendisini inançta hissetmesini önleyecek biçimde korkutacak, kasıtlı bir biçimde tekrarlanan tehditkar davranışların cezalandırılmasını temin edecek gerekli yasal yahut öteki önlemleri alacaklardır.
Unsur 35 – Fizikî şiddet
Taraflar öteki bir şahsa karşı taammüden fizikî şiddet aksiyonlarında bulunmanın cezalandırılmasını temin edecek gerekli yasal yahut öteki önlemleri alacaklardır.
Husus 36 – Irza geçme de dahil olmak üzere cinsel şiddet aksiyonları
1- Taraflar aşağıdaki taammüden gerçekleştirilen hareketlerin cezalandırılmasını sağlamak üzere gerekli yasal yahut başka önlemleri alacaklardır:
a. öbür bir beşerle, isteği olmaksızın, rastgele bir beden kesimini yahut cismi kullanarak, cinsel nitelikli bir vajinal, anal yahut oral penetrasyon gerçekleştirmek;
b. bir beşerle, isteği olmaksızın, cinsel nitelikli başka hareketlere girişmek;
c .Başka bir insanın, isteği olmaksızın, üçüncü bir beşerle cinsel nitelikli aksiyonlara girmesine neden olmak.
2- Istek, mevcut şartlar bağlamında kıymetlendirilmek üzere, şahsın özgür iradesi sonucunda istekli olarak verilmelidir.
3- Taraflar 1. fıkrada yer alan kararların tıpkı vakitte iç hukukta kabul edilmiş olan, eski yahut mevcut eşlere yahut birlikte yaşayan bireylere karşı gerçekleştirilmiş aksiyonlar için de geçerli olmasının temin edilmesi için gerekli yasal yahut öbür önlemleri alacaklardır.
Unsur 37 – Zorla yapılan evlilikler
1- Taraflar bir yetişkini yahut çocuğu taammüden evliliğe zorlamanın cezalandırılmasını temin etmek üzere gerekli yasal yahut başka önlemleri alacaklardır.
2- Taraflar, bir yetişkinin yahut çocuğun, ikamet ettiği Taraf yahut Devletten farklı bir Tarafa yahut devlete, kelam konusu yetişkini yahut çocuğu evliliğe zorlama hedefiyle taammüden kandırılarak götürülmesinin cezalandırılmasını temin etmek üzere gerekli yasal yahut başka önlemleri alacaklardır.
Husus 38 – Bayan sünneti
Taraflar aşağıda belirtilen taammüden gerçekleştirilen aksiyonların cezalandırılmasını temin etmek üzere gerekli yasal yahut öbür önlemleri alacaklardır:
a. bayanın labia majora, labia minora yahut klitorisinin tümünün kesilip çıkartılması, labia majoranın kenarlarının birleştirilmesi yahut öteki türlü bir kesmeye tabi tutulması;
b. bir bayanı a fıkrasına belirtilen hareketlerden birine maruz kalmaya zorlama yahut bu hareketleri bir bayana yaptırmak;
c. bir genç kızı a bendinde belirtilen hareketlerden rastgele birine teşvik etmek, zorla maruz bırakmak yahut bunları şahsen kendisine uygulatmak
Husus 39 – Kürtaja ve kısırlaştırmaya zorlama
Taraflar aşağıda belirtilen kasti aksiyonların cezalandırılmasını temin etmek üzere gerekli yasal yahut başka önlemleri alacaklardır:
a. bayana, evvelden bilgilendirilmiş olurunu almadan kürtaj uygulamak;
b. Bir bayanın evvelden bilgilendirilmiş onayı olmaksızın ve bayan kelam konusu yolun mahiyetini anlamaksızın, bayanın doğal üreme kapasitesini sona erdirme gayeli yahut bu etkiyi doğuran bir ameliyat yapmak.
Unsur 40 – Cinsel taciz
Taraflar bir şahsın onurunu ihlal etme tesiri yaratan yahut bu gayeyle gerçekleştirilen, ve bilhassa de aşağılayıcı, düşmanca, hakaretamiz, küçük düşürücü yahut saldırgan bir ortam yaratırken, her türlü istenmeyen, cinsel mahiyette kelamlı yahut kelamlı olmayan yahut fizikî davranışın cezai yahut öteki yasal yaptırıma tabi olmasını temin etmek üzere gereki yasal yahut öbür önlemleri alacaklardır.
Husus 41 – Yardımcı olmak ve yataklık yapmak ve yeltenmek
1- Taraflar bu Mukavelenin Husus 33,34,35,36,37,38.a ve 39. Unsurlarınca belirlenmiş kabahatlerin işlenmesine, bu cürümler taammüden işlendiğinde, yardımcı olmak ve yataklık yapmanın hata olarak kabul edilmesi için gerekli yasal yahut öbür önlemleri alacaklardır.
2- Taraflar, taammüden işlendiğinde, bu Mukavelenin unsur 35,36,37,38.a ve 39. Unsurlarınca belirlenmiş kabahatleri sürece teşebbüslerinin kabahat kabul edilmesi için gerekli yasal yahut başka tedbirleri alacaklardır.
Unsur 42 – Kelamda “namus” ismine işlenen hatalar da dahil olmak üzere, işlenen hatalar için münasebetlerin kabul edilmemesi
1- Taraflar bu Kontrat kapsamında kalan şiddet aksiyonlarının gerçekleştirilmesinden sonra başlatılan ceza davalarında kültür, töre, din, gelenek yahut kelamda “namus”un münasebet olarak öne sürülmesinin önlenmesini temin etmek üzere, gerekli yasal yahut başka önlemleri alacaklardır.
2- Taraflar, rastgele bir şahsın bir çocuğu 1. fıkradaki aksiyonları gerçekleştirmeye kışkırtmasının, yapılan aksiyonlarla ilgili olarak kelam konusu şahsın cezai sorumluluğunu ortadan kaldırmasının önlenmesini temin etmek üzere, gerekli yasal yahut başka önlemleri alacaklardır.
Husus 43 – Cezai kabahatlerin uygulanması
Bu Mukavele uyarınca belirlenen hatalar, mağdurla fail ortasındaki ilginin mahiyetinden bağımsız olarak geçerli olacaktır.
Unsur 44 – Yargı yetkisi
1- Taraflar hatanın aşağıdaki hallerde işlenmesi halinde, bu Kontrat uyarınca belirlenen rastgele bir hatayla ilgili olarak yargı yetkisi oluşturmak üzere gerekli yasal yahut öteki önlemleri alacaklardır:
a. kendi topraklarında; yahut
b. kendi bandıralarını taşıyan bir gemide; yahut
c. kendi maddelerine nazaran tescil edilmiş bir uçakta; yahut
d. kendi vatandaşlarından biri tarafından; yahut
e. olağan ikametgahı kendi topraklarında olan bir şahıs tarafından işlenmesi halinde.
2- Taraflar kelam konusu kabahatin vatandaşlarından birine yahut olağan olarak kendi topraklarında ikamet eden birine karşı işlenmesi halinde, bu Mukavelede belirlenen rastgele bir kabahatle ilgili olarak yargı yetkisi oluşturmaya yönelik gerekli yasal yahut öbür önlemleri almaya çalışacaklardır.
3- Bu Mukavelenin Unsur 36,37,38 ve 39 uyarınca belirlenen cürümlerin kovuşturulması için, taraflar yargı yetkilerinin kelam konusu aksiyonların işlendikleri topraklarda cezalandırılması şartına tabi olmasının önlenmesini temin etmek üzere, gerekli yasal yahut öbür önlemleri alacaklardır.
4- Bu Mukavelenin Unsur 36,37,38 ve 39’u uyarınca belirlenen kabahatlerin kovuşturulması için, taraflar 1 d ve e fıkralarına ait yargı yetkisinin, kovuşturmanın fakat mağdurun hareketi haber vermesinden sonra yahut Devlet’in cürmün işlendiği yerle ilgili bilgiyi sağlaması halinde başlatılması şartına bağlı olmasınıın önlenmesini temin etmek üzere, gerekli yasal yahut öbür önlemleri alacaklardır.
5- Taraflar, hareketi icra ettiği tez edilen failin kendi topraklarında bulunduğu hallerde ve kelam konusu şahsı yalnızca milliyetine istinaden üçüncü bir tarafa teslim etmedikleri durumlarda, bu Mukavelede belirlenen cürümlerle ilgili yargı yetkisini oluşturmak üzere gerekli yasal yahut başka önlemleri alacaklardır.
6- Birden fazla Taraf bu Mukavele uyarınca belirlenen ve işlendiği tez edilen bir hatayla ilgili yargı yetkisi talebinde bulunduğunda, ilgili taraflar, yerine nazaran, kovuşturma için en iyi yargı yetkisini belirleme hedefiyle birbirleriyle istişarede bulunacaklardır.
7- Milletlerarası hukukun genel kuralları gizli kalmak kaydıyla, bu Kontrat, Taraflardan birinin kendi iç hukukuna dayalı olarak icra edeceği cezai yargı yetkisini uygulamadan hariç tutmaz.
Husus 45 – Yaptırımlar ve önlemler
1- Taraflar Bu Mukavele uyarınca belirlenen cürümlerin, ciddiyetleri dikkate alınarak, tesirli, orantılı ve caydırıcı cezalarla cezalandırılması için gerekli yasal yahut başka önlemleri alacaklardır.
2- Taraflar faillerle ilgili olarak aşağıda belirtilen başka önlemler de alabilirler:
– karar giyen şahısların izlenmesi yahut bu şahısların denetim altında tutulması;
– Çocuğun menfaatleri, ki buna çocuğun güvenliği de dahildir, öteki bir halde teminat altına alınamıyorsa velayet haklarının geri alınması.
Husus 46 – Cezayı ağırlaştırıcı şartlar
Taraflar, aşağıdaki şartların, bu şartların kelam konusu kabahatin halihazırda temel ögelerini oluşturmadığı hallerde, iç hukukun ilgili kararlarına uygun olarak, bu Kontratta belirlenen hatalarla ilgili olarak verilecek cezanın belirlenmesinde ağırlaştırıcı şartlar olarak göz önünde bulundurulabileceğini temin etmek üzere gerekli yasal yahut öteki önlemleri alacaklardır:
a. hatanın, iç hukukun kabul ettiği eski yahut mevcut bir eşe yahut birlikte yaşanan bireye karşı, aile fertlerinden biri tarafından, mağdurla birlikte ikamet eden biri tarafından yahut yetkisini suistimal eden biri tarafından işlendiği hallerde;
b. cürmün yahut hataların tekrarlanmış olarak işlenmesi halinde;
c. cürmün muhakkak kaideler nedeniyle hassas pozisyona gelmiş bir bireye karşı işlenmesi halinde;
d. cürmün bir çocuğa karşı yahut çocuğun huzurunda işlenmesi halinde; e. cürmün iki yahut daha fazla insan tarafından birlikte hareket ederek işlenmesi halinde;
f. cürümden evvel yahut hatanın işlenmesi esnasında çok aşırı seviyelerde şiddet uygulanmış olması halinde;
g. hatanın silah kullanarak yahut silah tehdidiyle işlenmiş olması halinde;
h. kabahatin mağdura ağır fizikî yahut ruhsal ziyan vermesi halinde;
i. Failin daha öncede de benzeri hatalardan karar giymiş olması halinde.
Unsur 47 – Öteki bir Tarafça verilen kararlar
Taraflar ceza kararını belirlerken, bu Kontrat uyarınca belirlenen cürümlerle ilgili olarak diğer bir Tarafça verilen en son karar mümkünlüğünü da göz önüne alarak gerekli yasal yahut öbür önlemleri alacaklardır.
Husus 48 – Mecburî uyuşmazlık giderme alternatif süreçlerinin yahut karar vermenin yasaklanması
1- Taraflar bu Kontrat kapsamında yer alan her türlü şiddet hadisesiyle ilgili olarak, arabuluculuk ve uzlaştırma da dahil olmak üzere, mecburî uyuşmazlık giderme alternatif süreçlerini yasaklamak üzere gerekli yasal yahut başka önlemleri alacaklardır.
2- Taraflar bir para cezasının ödenmesinin emredilmesi halinde, failin mağdura karşı finansal yükümlülüklerini yerine getirebilme yeteneğinin gereken biçimde hesaba katılmasının temin edilmesi için gerekli yasal yahut öbür önlemleri alacaklardır.
KISIM VI – SORUŞTURMA, KOVUŞTURMA, YOL HUKUKU VE KOLLAYICI ÖNLEMLER
Unsur 49 – Genel yükümlülükler
1- Taraflar bu Kontrat kapsamındaki her türlü şiddet vakası ile ilgili soruşturma ve yasal süreçlerin, bir yandan cezai süreçlerin tüm safhalarında mağdurun hakları dikkate alınırken, gereksiz bir gecikme olmaksızın sürdürülmesini temin etmek üzere gerekli yasal ve başka önlemleri alacaklardır.
2- Taraflar temel insan haklarına uygun bir biçimde ve toplumsal cinsiyet temelli bir şiddet hareketi anlayışıyla, Mukavele uyarınca belirlenen cürümlerin tesirli bir biçimde soruşturulup kovuşturulmasını temin etmek üzere gerekli yasal yahut öteki önlemleri alacaklardır.
Husus 50 – Ani mukabele, tedbire ve müdafaa
1- Taraflar sorumlu kolluk kuvveti ünitelerinin bu Kontrat kapsamındaki her türlü şiddet hareketine karşı, mağdurlara kâfi muhafazayı derhal sağlayarak hızla ve gereken biçimde mukabelede bulunmalarını temin edecek gerekli yasal yahut öteki önlemleri alacaklardır.
2- Taraflar önleyici operasyonel önlemler ve ispat toplama da dahil olmak üzere, sorumlu kolluk kuvveti ünitelerinin bu Mukavele kapsamındaki her türlü şiddet hareketini hızla ve uygun bir biçimde önlemesi ve bunlara karşı müdafaa sağlamasını temin edecek gerekli yasal yahut başka önlemleri alacaklardır.
Unsur 51 – Risk değerlendirmesi ve risk idaresi
1- Taraflar riski yönetmek ve gerektiğinde koordineli bir biçimde emniyet ve dayanak temin etmek üzere tüm yetkili makamların vefat riski, durumun ciddiyeti ve şiddet hareketinin tekrarlanması riskini değerlendirmelerini temin etmek üzere gerekli yasal yahut başka önlemleri alacaklardır.
2- Taraflar 1. fıkrada belirtilen değerlendirmede, soruşturmada ve hami önlemler uygulamasının her evresinde, bu Mukavele kapsamındaki şiddet hareketlerini gerçekleştirenlerin ateşli silahlara sahip olduğunun göz önüne alınmasını temin etmek üzere gerekli yasal yahut öbür önlemleri alacaklardır.
Husus 52 – Acil durumlarda uzaklaştırma buyrukları
Taraflar, yetkili makamlara, ani tehlike durumlarında, aile içi şiddet faillerinin, mağdurun yahut risk altındaki şahsın ikametgahını kâfi bir müddet için terk etme buyruğu verme ve faillerin mağdurun yahut risk altındaki şahsın ikametgahına girmesini yahut mağdurla yahut risk altındaki şahısla temas etmesini yasaklama yetkisi verilmesini temin edecek yasal yahut öbür önlemleri alacaklardır.
Husus 53 – Engelleme yahut muhafaza buyrukları
1- Taraflar bu Mukavele kapsamındaki her türlü şiddet mağdurlarının uygun engelleme yahut müdafaa buyruklarından yararlanmasını temin edecek gerekli yasal yahut öteki önlemleri alacaklardır.
2- Taraflar 1. fıkrada kelamı edilen engelleme buyruklarının aşağıdaki niteliklere sahip olmasını temin etmek üzere gerekli yasal yahut öteki önlemleri alacaklardır:
– kelam konusu buyruklar mağdurun derhal korunmasını sağlayacak ve mağdura gereksiz finansal yahut idari yük getirmeyecektir;
– belli bir müddet için yahut bu müddetle ilgili bir değişiklik yapılıncaya yahut yürürlükten kalkıncaya kadar verilecektir;
– gerektiğinde derhal yürürlüğe (ex parte) girecektir;
– öteki yargı süreçlerinden bağımsız olarak yahut bunlara ilaveten verilebilecektir;
– daha sonra başlatılabilecek yargı süreçlerine dahil edilmesi mümkün olacaktır.
3- Taraflar 1. fıkrada saptanan kısıtlama yahut müdafaa buyruklarının ihlallerin tesirli, orantılı ve caydırıcı cezai yahut öbür yasal yaptırımlara tabi olmasını sağlamak üzere gereken yasal yahut öbür önlemleri alır.
Husus 54 – Soruşturmalar ve ispatlar
Taraflar rastgele bir hukuk yahut ceza davasında mağdurun cinsel geçmişi ve davranışıyla ilgili var olan delillere sırf davayla ilgili ve gerekliyse müsaade verilmesini temin etmek üzere gerekli yasal yahut başka tedbirleri alacaktır.
Husus 55 – Ex parte (nizasız) ve ex officio (re’sen) yargılama
1- Taraflar, bu Sözleşme’nin 35, 36, 37, 38 ve 39. unsurlarında belirlenen cürümlerle ilgili soruşturma ve kovuşturmaların, kabahatin kısmen yahut büsbütün kendi topraklarında işlenmiş olması durumunda, mağdurun sözüne yahut şikayetine bağlı olmaksızın ve mağdurun sözünü yahut şikayetini geri çekmesi durumunda dahi devam edebilmesini temin edeceklerdir.
2- Taraflar, kendi iç hukuk kurallarının öngördüğü şartlara uygun biçimde, bu Sözleşme’de belirlenen hatalarla ilgili olarak yürütülen soruşturma ve yargı süreçlerinde mağdurun kendi talebi doğrultusunda kamu kuruluşlarından ve sivil toplum kuruluşlarından ve aile içi şiddet danışmanlarından yardım ve/veya dayanak almasına imkan sağlamak üzere gereken yasal yahut öteki önlemleri alacaktır.
Husus 56 – Müdafaa önlemleri
1- Taraflar soruşturmaların ve yargı sürecinin tüm safhalarında, bilhassa aşağıdakileri sağlayarak, mağdurların, şahit olarak özel muhtaçlıkları da dahil olmak üzere, haklarını ve çıkarlarını koruyacak yasal yahut öbür önlemleri alacaklardır:
a. mağdurların, ailelerinin ve şahitlerin, sindirmeye, misillemeye ve tekrar mağdur bırakılmaya karşı korunmalarını sağlayacaklardır;
b. mağdurun en azından kendisinin yahut ailesinin tehlikede olabileceği durumlarda, failin kaçması yahut süreksiz yahut kesin olarak hür bırakılması halinde mağdurun
bilgilendirilmesini sağlamak;
c. mağdurlara, iç hukuk kurallarının öngördüğü şartlar altında, hakları ve faydalanabilecekleri hizmetler ve şikayetlerinin takibi, masraflar, soruşturma yahut davaların genel gelişimi ve mağdurların bu süreç içindeki rolleri, ve davalarının sonuçları hakkında bilgi vermek;
d. mağdurun iç hukuk kurallarının yöntemine uygun olarak duruşmalara katılmasını, delil temin etmesini ve kendi görüşlerini, gereksinimlerini ve dertlerini direkt yahut bir aracı vasıtasıyla sunmasını ve bunların dikkate alınmasını sağlamak;
e. mağdurlara haklarının ve menfaatlerinin yordama uygun olarak arz edilmesi ve dikkate alınması için uygun takviye hizmetleri sağlamak;
f. mağdurun mahremiyetini ve manzarasını korumak için önlemlerin alınabilmesini temin etmek;
g. mağdur ile failler ortasında temastan duruşmada ve kolluk kuvvetlerinin binalarında, mümkün olduğu ölçüde kaçınmak;
h. davaya taraf olarak katılan yahut delil sunan mağdurlara bağımsız ve uzman tercümanlar sağlamak;
i. iç hukuk kurallarına uygun biçimde, mağdurun, varsa uygun bağlantı teknolojilerinden yararlanarak, duruşma salonuna gitmeden yahut en azından fail olduğu sav edilen kişinin duruşma salonunda bulunmadığı bir ortamda tabir vermesini sağlamak.
2- Bayana yönelik şiddet ve aile içi şiddet mağduru ve şahidi olan bir çocuğa, çocuğun çıkarları unsurunu dikkate alınarak, yerine nazaran, özel müdafaa tedbirleri sağlanacaktır.
Husus 57 – Tüzel yardım
Taraflar, mağdurların iç hukuk kurallarının öngördüğü şartlar altında tüzel yardım ve fiyatsız isimli yardım alma hakkını sağlayacaklardır.
Unsur 58 – Vakit aşımı
Taraflar, bu Sözleşme’nin 36, 37, 38 ve 39. hususlarında tanımlanan kabahatlerle ilgili yasal süreçlerin başlatılması için öngörülen vakit aşımı mühletinin, mağdurun reşit olmasından sonra tesirli bir dava sürecini başlatmaya imkan tanıyacak biçimde, kâfi bir mühlet devam etmesini ve cürmün yüküyle orantılı olarak sağlamak üzere gereken yasal yahut öteki önlemleri alacaktır.
KISIM VII – GÖÇ VE İLTİCA
Husus 59 – Oturma müsaadesi
1- Taraflar, ikametgâh durumu iç hukuk tarafından tanınan eş yahut birlikte yaşanan bireye bağlı olan mağdurlara, evliliğin yahut münasebetin bozulması durumunda bilhassa sıkıntı şartlarda, müracaat üzerine, evliliğin yahut bağın müddetini dikkate almaksızın eşten bağımsız oturma müsaadesinin verilmesini sağlamak üzere gereken yasal yahut öbür önlemleri alacaktır. Eşten bağımsız oturma müsaadesinin verilmesine ve mühletine ait şartlar iç hukuk tarafından belirlenir.
2- Taraflar ikametgâh durumu iç hukuk tarafından tanınan eş yahut birlikte yaşanan bireye bağlı olan mağdurların ikametgah nedeniyle başlatılan hudut dışı süreçlerini bağımsız oturma müsaadesi için başvurmalarına imkan sağlayacak biçimde durdurabilmelerini sağlamak üzere gereken yasal yahut başka önlemleri alacaklardır.
3- Taraflar, aşağıdaki durumlardan biri yahut her ikisi birden kelam konusu olduğunda mağdurlara yenilenebilir oturma müsaadesi verecektir:
a. yetkili makamların, mağdurların, ferdî durumlarının bir gereği olarak ülkede kalmalarının gerekli olduğunu uygun bulması halinde;
b. yetkili makamların mağdurların, soruşturma yahut cezai süreçler sırasında yetkili makamlarla işbirliği içinde olmaları emeliyle ülkede kalmalarının gerekli olduğunu uygun bulması halinde
4. Taraflar evlilik maksadıyla diğer bir ülkeye getirilen ve bunun sonucunda olağan olarak yaşadıkları ülkenin oturma müsaadesini kaybeden zorla evlilik mağdurlarına, müsaadelerini geri alabilmelerini temin etmek üzere gereken yasal yahut öbür önlemleri alacaklardır.
Husus 60 – Toplumsal cinsiyete dayalı iltica talepleri
1- Taraflar bayana yönelik, toplumsal cinsiyete dayalı şiddetin, Mültecilerin Statüsüne Ait 1951 Mukavelesi 1A(2) Unsuru manasında zulüm olarak ve tamamlayıcı/ ikincil muhafazayı gerektiren önemli bir hasar biçimi olarak tanınabilmesini temin etmek üzere gerekli yasal yahut öbür önlemleri alacaklardır.
2- Taraflar, Sözleşme’de tanımlanan tüm münasebetlerin toplumsal cinsiyete hassas bir biçimde yorumlanmasını ve bu münasebetlerden rastgele biri yahut bir kaçı nedeniyle zulüm görme tehlikesi kelam mevzusuysa, müracaat sahiplerine, yürürlükteki ilgili hukuksal vasıtalara nazaran mülteci statüsünün tanınmasını temin edeceklerdir.
3- Taraflar iltica başvurusu yapanlar için toplumsal cinsiyete hassas ülkeye kabul yordamlarının ve dayanak hizmetlerinin yanı sıra, toplumsal cinsiyet yönergelerini ve mülteci statüsünün belirlenmesi ve milletlerarası muhafaza için başvuruyu da kapsayan, toplumsal cinsiyete hassas sığınma yollarını oluşturmak için gerekli yasal yahut öbür önlemleri alacaklardır.
Husus 61 – Geri göndermeme
1- Taraflar, memleketler arası hukuk çerçevesindeki yükümlülükleri uyarınca geri göndermeme unsurunun tanınması için gerekli yasal yahut başka önlemleri alacaktır.
2- Taraflar statüsü ve ikamet durumuna bakılmaksızın, muhafazaya muhtaç, bayana yönelik şiddet mağdurlarının hayatlarının risk altında olabileceği yahut azaba yahut insanlık dışı muameleye yahut cezalandırılmaya maruz kalabilecekleri hiçbir ülkeye hiçbir durum altında iade edilmeyeceklerini teminat altına almak üzere gerekli yasal yahut öteki tedbirleri alacaklardır.
KISIM VIII – MILLETLERARASI İŞBİRLİĞİ
Unsur 62 – Genel prensipler
1- Taraflar, bu Kontratın kararlarına uyarak, uygar hukuk ve ceza hukuku hususlarında işbirliğine ait memleketler arası ve bölgesel mutabakatları ve dokümanları uygulayarak, ortak yahut karşılıklı mevzuat ve iç hukuk kuralları temel alınarak üzerinde mutabakata varılmış düzenlemeleri uygulayarak, ve mümkün olan en kapsamlı formda, aşağıdaki hedeflere yönelik olarak işbirliği yapacaklardır:
a. bu Kontratın kapsamına giren her türlü şiddet hareketinin önlenmesi, bunlarla uğraş edilmesi ve bunların kovuşturulması;
b. mağdurların korunması ve mağdurlara dayanak sağlanması;
c. bu Mukaveleye nazaran hata olarak kabul edilen aksiyonlar hakkında soruşturmaların ve yasal sürecin yürütülmesi;
d. Müdafaa buyrukları dahil olmak üzere, Tarafların yargı makamlarınca bu mevzuya ait verdikleri türel ve cezai kararlarının uygulanması.
2- Taraflar, bu Kontrat uyarınca hata olarak tanımlanan bir hareketin mağdurlarının, bu cürüm ikamet ettikleri ülkeden öteki bir Taraf devletin topraklarında gerçekleştiği takdirde, ikamet ettikleri Devletin yetkili makamlarına şikayet müracaatında bulunabilmelerini temin etmek üzere gereken yasal ve başka önlemleri alacaklardır.
3- Bu kontrata Taraf öbür bir devlet ile, cezai bahislerde, hatalıların iadesinde yahut o devletin verdiği hukuk ve ceza davaları kararlarının uygulanmasında, ortalarında yapmış oldukları mutabakata dayanarak hukuksal hususlarda karşılıklı yardımlaşmada bulunan bir Taraf, bu türlü bir mutabakat yapmadığı diğer bir Taraftan, kendisine hukuksal işbirliği talebi geldiğinde, bu Kontratın tanımladığı kabahatlere ait cezai bahislerde, hatalıların iadesinde yahut bu Mukaveleye Taraf o ülkenin hukuk yahut ceza davaları kararlarının uygulanmasında karşılıklı hukuksal yardımlaşmada bulunabilmek için bu Mukaveleyi türel temel olarak alabilir.
4- Taraflar, bayanlara yönelik şiddetin ve aile içi şiddetin önlenmesi ve bunlarla uğraş edilmesi eforlarını, üçüncü Devletlerin yararlanacağı kalkınma gayeli yardım programlarıyla, gereken yerlerde bütünleştirecekler, Husus 18, 5. fıkra uyarınca mağdurların korunmasını kolaylaştırmak emeliyle üçüncü Devletlerle ikili ve çok taraflı mutabakatlar yapacaklardır.
Unsur 63 – Risk altındaki şahıslarla ilgili önlemler
Taraflardan rastgele birinin, edindiği bilgilere dayanarak, bir kişinin öteki bir Taraf ülkede bu Kontratın Unsur 36, 37 38 ve 39’da belirtilen şiddet hareketlerine her an maruz kalma riski altında olduğunu düşünmek için makul nedenleri varsa, bilgilere sahip olan bu Tarafın elindeki bilgileri, gerekli önlemlerin alınmasını sağlamak hedefiyle, gecikmeksizin başka Tarafa iletmesi teşvik edilmektedir. Risk altındaki kişinin çıkarları açısından, mümkün olan her yerde bu bilgilere, müdafaayla ilgili mevcut kararların detayları da dahil edilmelidir.
Unsur 64 – Bilgilendirme
1- Tedbirler alması talep edilen Taraf, talep eden Tarafı bu hususta atılan adımların sonuçları hakkında derhal bilgilendirecektir. Talep edilen Taraf, tedbirlerin alınmasını talep eden Tarafı, amaçlanan faaliyetlerin yerine getirilmesini engelleyen yahut değerli derecede geciktirme ihtimali olan şartlardan da gecikmeksizin haberdar edecektir.
2- Taraflardan biri, karşıdan bir talep gelmeksizin, kendi yaptığı soruşturmalar çerçevesinde edindiği bilgileri, bu bilgilerin karşı Tarafa bu Mukavelede belirtilen cürümleri önlemede yahut bu kabahatlere ait soruşturma ve kovuşturma başlatılmasında yahut yürütülmesinde yardımcı olacağını düşünüyorsa yahut kelam konusu karşı Tarafın bu bahisle ilgili işbirliği talebi olacağını düşünüyorsa, kendi iç hukukunun müsaade verdiği ölçüde öteki Tarafa iletebilir.
3- 2. Fıkra uyarınca rastgele bir bilgi edinen bir Taraf, uygun görüldüğü takdirde, yargı sürecinin başlatılması yahut bu bilgilerin türel ve cezai kovuşturmada göz önüne alınması için bu bilgileri kendi yetkili makamlarına ulaştıracaktır.
Husus 65 – Bilgilerin Korunması
Şahsî bilgiler, Ferdî Bilgilerin Otomatik İşlenmesinde Bireylerin Korunması Mukavelesinin Taraflara getirdiği yükümlülükler yeterince saklanacak ve kullanılacaktır (ETS No. 108).
KISIM IX – İZLEME USULÜ
Husus 66 – Bayanlara yönelik şiddetle ve aile içi şiddetle uğraş konusunda uzmanlar kümesi
1- Bayanlara yönelik şiddetle ve aile içi şiddetle gayret konusunda uzmanlar Kümesi (bundan bu türlü “GREVIO” olarak anılacaktır) bu Kontratın Taraflarca uygulanmasını izleyecektir.
2- GREVIO en az 10, en çok da 15 üyeden oluşacak, üyelerin cinsiyet ve coğrafik bölge açısından istikrarlı olması, ayrıyeten farklı hususlarda uzmanlaşmış olmaları gözetilecektir. Üyeler, dört yıllık bir vazife mühleti için Tarafların aday gösterdiği kimseler ortasından Taraflar Komitesince seçilecek; üyeler lakin bir periyot daha misyon yapabilecek ve Taraf ülkelerin vatandaşları ortasından seçilecektir.
3- 10 üyenin birinci seçimi bu Mukavelenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde yapılacaktır. Öteki 5 üyenin seçimi ise 25inci ülke onayladığında yahut katıldığında gerçekleşecektir.
4- GREVIO üyelerinin seçimi şu prensiplere nazaran yapılacaktır:
a. yüksek ahlaki kıymetlere sahip bir kişiliği olan; insan hakları, toplumsal cinsiyet eşitliği, bayanlara yönelik şiddet ve aile içi şiddet, yahut mağdurlara yardımcı olma yahut onları müdafaa bahislerinde yetkinlikleri kabul edilmiş, yahut bu Kontratın kapsadığı alanlarda mesleksel tecrübesi olan şahıslar ortasından şeffaf metotlar ile seçileceklerdir;
b. GREVIO’da birebir ülke vatandaşı iki üye bulunamaz;
c. üyeler, temel hukuk sistemlerini temsil etmelidirler;
d. bayanlara yönelik şiddet ve aile içi şiddet alanı ile ilgili bireyleri ve kurumları temsil etmelidirler;
e. üyeler kendi şahsî özellikleriyle katılacaklar, vazifelerini yerine getirirken bağımsız ve tarafsız davranacaklar ve vazifelerini tesirli bir biçimde yerine getirmeye müsait olacaklardır.
5- GREVIO üyelerinin seçilme adapları, Avrupa Kurulu Bakanlar Komitesi tarafından, Taraflara danışıldıktan ve Tarafların oybirliğiyle onayı alındıktan sonra, bu Mukavelenin yürürlüğe girmesinden itibaren altı ay içinde belirlenecektir.
6- GREVIO kendi çalışma temellerini kendisi belirleyecektir.
7- GREVIO üyeleri ve, Unsur 68’in 9. ve 14. fıkralarında belirtildiği halde ülke ziyareti yapacak öbür heyet üyeleri, bu Mukavelenin ekinde belirlenmiş olan ayrıcalıklardan ve dokunulmazlıklardan yararlanacaklardır.
Unsur 67 – Taraflar Komitesi
1- Taraflar Komitesi, Mukaveleye Taraf ülkelerin temsilcilerinden oluşacaktır.
2- Taraflar Komitesi, Avrupa Kurulu Genel Sekreteri tarafından toplantıya çağırılacaktır. Birinci toplantısını, bu Kontratın yürürlüğe girmesinden itibaren bir yıl içinde, GREVIO üyelerini seçmek üzere yapacaktır. Müteakip toplantılar, Tarafların üçte birinin, Taraflar Komitesinin Liderinin yahut Genel Sekreterin talebi üzerine yapılacaktır.
3- Taraflar Komitesi kendi çalışma asıllarını kendisi belirleyecektir.
Husus 68 – Yöntemler
1- Taraflar, GREVIO’nun hazırladığı bir soru formunu temel alarak, Avrupa Kurulu Genel Sekreterine, GREVIO tarafından kıymetlendirilmek üzere, bu Mukavelenin kararlarının uygulanabilmesini sağlayacak yasama önlemleri ve öteki önlemler hakkında bir rapor sunacaktır.
2- GREVIO 1. fıkra uyarınca sunulan bu raporu, ilgili Tarafın temsilcileriyle birlikte değerlendirecektir.
3- Daha sonraki kıymetlendirme faaliyetleri devirler halinde yapılacak, bunların uzunluğuna da GREVIO karar verecektir. Her periyot başında GREVIO, değerlendirmeye temel alınacak spesifik unsurları seçerek bir soru formu gönderecektir.
4- GREVIO bu izleme metodunu yürütebilmek için uygun araçları belirleyecektir. GREVIO her kıymetlendirme periyodu için, Tarafların uygulamalarını kıymetlendirme prosedürüne temel oluşturacak bir soru formu kullanabilir. Bu soru formu bütün Taraflara hitaben hazırlanacaktır. Taraflar bu ankete ve GREVIO’dan gelecek bütün bilgi taleplerine yanıt vereceklerdir.
5- GREVIO, Kontratın uygulamasıyla ilgili bilgileri, insan haklarının korunmasıyla misyonlu ulusal kurumlar yoluyla olduğu kadar sivil toplum kuruluşlarından ve sivil toplumdan da edinebilir.
6- GREVIO, bu Kontratın ilgi alanına giren bölgesel ve milletlerarası enstrümanlardan ve kuruluşlardan elde edilecek mevcut bilgilere gereken ehemmiyeti verecektir.
7- Her kıymetlendirme periyodu için soru formu belirlerken GREVIO, bu Mukavelenin Husus 11’inde belirtildiği formda Taraflarca toplanmış olan mevcut dataları ve araştırmaları dikkate alacaktır.
8- GREVIO, öteki milletlerarası dokümanlar uyarınca oluşturulmuş kuruluşlardan olduğu kadar Avrupa Kurulu İnsan Hakları Komiserinden, Parlamenter Asamblesinden ve Avrupa Kurulunun bu hususta özelleşmiş ünitelerinden bu Mukavelenin uygulamaları hakkında bilgi edinebilir. Kelam konusu kuruluşlara iletilen şikayetler ve bunların sonuçları GREVIO’ya bildirilecektir.
9- GREVIO, elde edilen bilgiler yetersiz ise yahut 14. fıkrada hükmedilen şartlarda, ulusal makamların işbirliği ve bağımsız ulusal uzmanların yardımıyla, ülke ziyaretleri düzenleyebilir. Bu ziyaretler sırasında GREVIO’ya makul hususlarda uzmanlaşmış bireyler yardımcı olabilir.
10- GREVIO, değerlendirmeye temel alınan mukavele kararlarının uygulamalarına ait incelemelerinin yer alacağı bir rapor taslağı hazırlayacak; bu taslakta, tespit edilmiş problemleri kelam konusu Tarafın ne biçimde ele alması gerektiğine ait tekliflerine ve tavsiyelerine de yer verecektir. Bu rapor taslağı, hakkında kıymetlendirme yürütülen Tarafa, yorumlarını almak üzere iletilecektir. Bu yorumlar, raporun kabulü sürecinde GREVIO tarafından dikkate alınacaktır.
11- Elde edilen bütün bilgileri ve Tarafların yaptığı yorumları temel alarak GREVIO, raporu ve, bu Kontrat kararlarını uygulayabilmek emeliyle Taraf ülkenin aldığı önlemlere ait vardığı sonuçları, kabul edecektir. Bu rapor ve varılan sonuçlar, ilgili Tarafa ve Taraflar Komitesine gönderilecektir. GREVIO’nun raporu ve varılan sonuçlar, kelam konusu Tarafın muhtemel yorumlarıyla birlikte, kabul edildikten sonra kamuya açıklanacaktır.
12- 1. ila 8. fıkralardaki yordamlar gizli kalmak üzere, Taraflar Komitesi rapora ve GREVIO’nun vardığı sonuçlara dayanarak kelam konusu Tarafa yönelik şu tavsiyeleri benimseyebilir: (a) GREVIO’nun vardığı sonuçların uygulanması için alınması gereken önlemlere ait tavsiyeler; gerekirse bunların uygulaması hakkındaki bilgilerin sunulması için bir tarih belirlenebilir; ve (b) bu Kontratın layıkıyla uygulanabilmesi için kelam konusu Taraf ile işbirliğini geliştirmeyi amaçlayan tavsiyeler.
13- GREVIO’ya, Mukavelenin geniş çapta yahut tekraren ihlalinin önlemesi yahut sınırlanması emeliyle derhal müdahale gerektiren sıkıntıların bulunduğunu gösteren muteber bilgiler ulaştığında, bayanlara yönelik önemli, büyük çapta yahut daima şiddet uygulanmasını önlemek için taraflarca alınan önlemlere ait özel bir raporun ivedilikle sunulmasını talep edebilir.
14- GREVIO, kelam konusu Tarafın verdiği bilgileri ve kendisine ulaşan öbür sağlam bilgileri göz önüne alarak, bir yahut daha fazla üyesini, bir soruşturma yapıp hemen GREVIO’ya rapor etmek üzere tayin edebilir. Gerektiğinde ve kelam konusu Tarafın isteği ile, bu soruşturma kapsamında kelam konusu ülkeye bir ziyaret de yapılabilir.
15- 14. fıkrada kelamı edilen soruşturmanın bulguları incelendikten sonra GREVIO bu bulguları, kendi yorum ve tavsiyelerini ekleyerek kelam konusu Tarafa, durum gerektiriyorsa Taraflar Komitesine ve Avrupa Kurulu Bakanlar Komitesine iletecektir.
Unsur 69 – Genel tavsiyeler
GREVIO uygun düşen ve gereken her durumda, bu Kontratın uygulamasına ait genel tavsiyeler belirleyebilir.
Unsur 70 – İzlemede parlamentonun rolü
1- Ulusal parlamentolar, bu Mukavelenin uygulanması için alınan önlemlerin izlenmesine katılmaya davet edilecektir.
2- Taraflar GREVIO raporlarını kendi ulusal parlamentolarına sunacaklardır.
3- Avrupa Kurulu Parlamenter Asamblesi, bu Kontratın uygulamalarını sistemli aralıklarla değerlendirmeye davet edilecektir.
KISIM X – BAŞKA MILLETLERARASI ENSTRÜMANLARLA ALAKALAR
Unsur 71 – Öteki milletlerarası enstrümanlarla bağlantılar
1- Bu Mukavele, Kontrata Taraf olan ülkelerin Taraf olduğu yahut Taraf olacağı ve bu Kontratın ele aldığı bahisler hakkında kararlar içeren başka memleketler arası enstrümanlardan doğan yükümlülükleri etkilemeyecektir.
2- Bu Kontratın Tarafları, Kontratın kararlarını tamamlamak yahut güçlendirmek yahut bu kararlarla sözünü bulmuş prensiplerin uygulanmasını kolaylaştırmak maksadıyla birbirleriyle, bu Mukavelenin ele aldığı bahislerde iki taraflı yahut çok taraflı muahedeler yapabilirler.
KISIM XI – KONTRATTA YAPILACAK DEĞİŞİKLİKLER
Husus 72 – Değişiklikler
1- Taraflardan rastgele birinin bu Mukavelede değişiklik yapmak üzere getireceği her teklif, Avrupa Kurulu Genel Sekreterine iletilecek ve Genel Sekreter tarafından Avrupa Kurulu üye Devletlerine, bütün imza sahiplerine, bütün Taraflara, Avrupa Birliğine, Husus 75’in kararları uyarıca bu Mukaveleyi imzalamaya davet edilen Devletlere ve Husus 76’nın kararları uyarınca bu Mukaveleyi kabul etmeye davet edilmiş bütün Devletlere gönderilecektir.
2- Avrupa Kurulu Bakanlar Komitesi, değişiklik teklifini kıymetlendirecek ve, bu Mukavelenin Avrupa Kurulu üyesi olmayan Tarafların görüşünü aldıktan sonra, Avrupa Kurulu Kuruluş Dokümanı Unsur 20.d’de belirtildiği formda çoğunluk sağlayarak değişikliği kabul edebilecektir.
3- Bakanlar Komitesi tarafından 2. fıkraya nazaran kabul edilen değişiklik metni, onaylanmak üzere Taraflara gönderilecektir.
4- 2. fıkraya nazaran kabul edilen rastgele bir değişiklik, tüm Tarafların onaylarını Genel Sekretere bildirdikleri tarihten itibaren bir aylık mühletin bitimini izleyen ayın birinci günü yürürlüğe girecektir.
KISIM XII – SON UNSURLAR
Unsur 73 – Bu Mukavelenin tesirleri
Bu Kontratın kararları, bayana yönelik şiddet ve aile içi şiddeti önlemeye ve bunlarla gayrete çalışan kimselere daha uygun haklar tanıyan yahut tanıyacak olan iç hukuk kararlarının ve hala yürürlükte olan yahut yürürlüğe girme ihtimali bulunan bağlayıcı milletlerarası enstrümanların kararlarının uygulanmasını engellemeyecektir.
Unsur 74 – Uyuşmazlıkların çözümlenmesi
1- Taraflar, bu Mukavelenin kararlarının uygulanması
