Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (TÜSİAD) ile Marsh Türkiye ve Zurich Sigorta iş birliğiyle hazırlanan 2021 Global Riskler Raporu açıklandı. Raporda, Covid-19 salgınının yarattığı risklerle birlikte, global çapta yaklaşık 700 uzman ve karar vericiyle gerçekleştirilen Global Risk Algı Anketi sonuçlarından elde edilen öbür riskler geniş olarak ele alınıyor.

Rapora nazaran korona salgınıyla birlikte ekonomik kırılganlığın, toplumsal bölünmelerin ve dijital uçurumun artması bekleniyor. Birçok gencin istihdam sorunu yaşadığı belirtilen rapora nazaran gençlerin eğitim, ekonomik beklenti ve akıl sıhhati açısından önemli zorluklarla karşı karşıya olduğu da görülüyor.

GELECEK 2 VE 10 YILDAKİ EN ‘YÜKSEK RİSKLER’

Rapora nazaran 2 yıl içerisinde gerçekleşmesi beklenen global tehditler ortasında istihdam ve geçim krizleri, geniş çaplı gençlik hayal kırıklıkları, dijital eşitsizlikler ve ekonomik sakinlik başı çekiyor. Gelecek 10 yılda gerçekleşme muhtemelliğine nazaran en değerli riskler ortasında harika hava olayları, iklim değişikliğinin iyileştirilmesi konusunda başarısızlık ve insan kaynaklı çevresel hasar, dijital eşitsizlik ve siber güvenlik başarısızlıkları yer alıyor. Ayrıyeten daha yeşil ekonomilere geçişin, salgının şokları geçene kadar ertelenemeyeceği görülüyor.

ORAN: HER ALANDA DİJİTAL DÖNÜŞÜMÜN TESİRLERİ GÖRÜLÜYOR

Toplantıda konuşan TÜSİAD İdare Konseyi Üyesi Barış Oran, son bir yıldır iş yapma, bağlantı, alışveriş, eğitim üzere birçok alanda dijital dönüşümün tesirlerinin yaşandığını belirterek, bu alanda atılacak adımları çok önemsediklerini söyledi. Yaşadıkları dönüşümün; avantajların yanı sıra yeni riskleri de beraberinde getirdiğini anlatan Oran konuşmasında, dijitalleşme ve teknolojiye erişimdeki eşitsizliklere değindi ve ekledi:

“Tıpkı aşılamanın eşit olmayan dağılımında gördüğümüz üzere birtakım toplumsal maliyetleri de beraberinde getiriyor. Bu alanda artacak eşitsizliğin toplumsal kırılganlığı artırması ve kapsayıcı toparlama ihtimalini zayıflatması değerli bir risk. Eğitim başta olmak üzere eşitsizliklerin neden olabileceği bu riskler, toplumun refahı için hakikat yönetilmek zorunda.”

BAYAZIT: PANDEMİ YOKSULLUĞU VE EŞİTSİZLİĞİ DERİNLEŞTİRDİ

Marsh Türkiye İdare Heyeti Lideri Tayfun Bayazıt ise salgının yalnızca sıhhat sorunu olarak kalmadığı, yoksulluk ve eşitsizliği de derinleştirdiğini belirterek, şu açıklamayı yaptı: “Önceki raporlar, pandemi ve sıhhat riskleri ile ilgili ihtarlarda bulunmuştu. Bu raporda ise Covid-19’un mevcut birçok sorun üzerinde tetikleyici ve hızlandırıcı tesirini de görüyoruz. Pandemi sadece bir sıhhat sorunu olmakla kalmadı, bizi yoksulluğu ve eşitsizliği daha da geriye götürme tehlikesiyle karşı karşıya bıraktı. Ayrıyeten toplumsal ahengi ve global iş birliğini de zayıflattı ve zayıflatmaya devam ediyor. Pandeminin geçim kaynakları üzerindeki tesiri, bilhassa birikimi olmayanlar, dezavantajlı kümeler, işlerini kaybedenler yahut maaş kesintileriyle karşı karşıya olanlar için epey sarsıcı oldu. Bilhassa de istihdamın neredeyse buz tuttuğu bir devirde işgücüne katılmaya çalışan genç kuşak, iklim krizi ve ekonomik krizlerden sonra bir büyük krize daha maruz kaldı. Pandemi nedeniyle gençlerin eğitimleri, refahları ve ruh sıhhatleri tehlike altında. Ayrıyeten bir yıldır yaşadığımız pandemiden ders çıkarıp, en kıymetli uzun vadeli risk olan iklim krizi için şimdiden aksiyonlar almamız ve yaşadığımız gezegenin kurallarına ahenk gösteren siyasetler benimsememiz gerekiyor.”

YILMAZ: ZENGİN-FAKİR, GENÇ-YAŞLI, KADIN-ERKEK AYRIMI ARTTI

Zurich Sigorta CEO’su Yılmaz Yıldız da konuşmasında Covid-19’un ne birinci ne de son salgın olduğuna işaret etti. Salgının kalıcı manada en değerli tesirlerinin toplumsal alanda olacağının görüldüğünü anlatan Yıldız “Covid-19 bulaşırken demokratikti ancak sonradan bıraktığı tortu prestijiyle demokratik değil. Ne yazık ki pandemiyle birlikte toplumlardaki dijital-analog, zengin-fakir, genç-yaşlı, kadın-erkek ayrımı önemli manada arttı. Bu nedenle pandeminin tesirlerinin irdelenip, toplumsal manada da süratli bir formda tahlil üretilmesi gerekiyor” dedi.

HARİKA HAVA OLAYLARI, DİJİTAL EŞİTSİZLİK, SİBER GÜVENLİK…

Verilen bilgiye nazaran Dünya Ekonomik Forumu’nun bu yıl yayımlanan Global Riskler Raporu’nda, Global Risk Algı Anketi sonuçlarından elde edilen başka risklerle birlikte Covid-19 salgınının yarattığı riskler geniş olarak ele alındı. İnanılmaz hava olayları, dijital eşitsizlik ve siber güvenlik ilintili risklerin öne çıktığı raporda, kısa vadede salgınla tetiklenen sıhhat, ekonomik ve teknolojik eşitsizliklerin toplumsal ahengin ve genç kuşağın üzerinde oluşturabileceği baskıya dikkat çekiliyor. İklim değişikliğinin kaçınılmaz sonuçları hakkında global iş birliğinin kıymeti de vurgulanıyor.

ANKET SONUÇLARI DA AÇIKLANDI

Global Riskler Raporu 2021’de en son gerçekleştirilen Global Risk Algı Anketi’nin sonuçları paylaşılırken, büyüyen toplumsal, ekonomik ve endüstriyel kısımların tahliline, bunların birbirleriyle olan ilişkilerine ve toplumsal ahenk ile global iş birliği gerektiren büyük global riskleri çözme hüneri üzerindeki tesirlerine yer veriliyor ve teklifler getiriliyor.

BULAŞICI HASTALIKLAR EN ÜSTTE

Rapora nazaran, gelecek 10 yılda gerçekleşme muhtemelliğine nazaran en kıymetli riskler ortasında harikulâde hava olayları, iklim değişikliğinin iyileştirilmesi konusunda başarısızlık ve insan kaynaklı çevresel hasar, dijital eşitsizlik ve siber güvenlik başarısızlıkları yer alıyor. Bu müddette tesirinin şiddetine nazaran en değerli riskler ortasında bulaşıcı hastalıklar en üst sırada yer alırken, bunu iklim değişikliğinin iyileştirilmesi konusunda başarısızlık ve öteki çevresel riskler izliyor. Bunun yanı sıra kitle imha silahları, geçim krizleri, borç krizleri ve bilgi teknolojileri altyapısının çökmesi de bulunuyor.

İŞSİZLİK VE GEÇİM KRİZİ AĞIRLAŞIYOR

Dünyayı etkilemesi beklenen en yakın ‘risk’ler ortasında (büyük olasılıkla gelecek 2 yılda gerçekleşmesi beklenenler) istihdam ve geçim krizleri, geniş çaplı gençlik hayal kırıklıkları, dijital eşitsizlikler, ekonomik sakinlik, insan üretimi çevresel ziyanlar, toplumsal ahengin yok olması ve taarruzlar yer alıyor.

VARLIK BALONLARI, BORÇ KRİZLERİ YAKIN RİSKLER ORTASINDA

Anket sonuçlarına nazaran varlık balonları, fiyat istikrarsızlığı, emtia şokları ve borç krizleri üzere ekonomik riskler, 3-5 yıllık vakit diliminde bariz bir halde öne çıkıyor. Bunu devletler ortası alakalar ve çatışmalar üzere jeopolitik riskler izliyor. 5-10 yıllık vakit dilimini ise biyolojik çeşitlilik kaybı, doğal kaynak krizleri ve iklim değişikliğinin iyileştirilmesi ve ahenk eforları konusunda başarısızlık üzere çevresel risklerle birlikte kitle imha silahları, teknolojik ilerlemenin olumsuz tesirleri ve devletlerin yahut çok taraflı kurumların çöküşü üzere riskler domine ediyor.

EŞİTSİZLİK BÜYÜDÜ, TOPLUMSAL BÖLÜNMELER ARTACAK

Rapora nazaran sıhhat, eğitim, finansal istikrar ve teknolojideki temel eşitsizlikler; krizin muhakkak kümeleri ve ülkeleri orantısız bir halde etkilemesine yol açtı. Yalnızca 2 milyondan fazla mevte neden olmakla kalmayan Covid-19’un ekonomik ve uzun vadeli sıhhat tesirleri, yıkıcı sonuçlar doğurmaya devam ediyor.

Salgının ekonomik şok dalgası, eşitsizliği ani bir biçimde artıracak fakat eşitsiz bir toparlanma riski de artabilecek. Yalnızca 2020’nin ikinci çeyreğinde 495 milyon çalışma saatine eş bedel iş gücü kaybı yaşandı. 2020’de yalnızca 28 iktisadın büyümesi bekleniyor.

Global Risk Algı Anketi’ne cevap verenlerin yaklaşık yüzde 60’ı, “bulaşıcı hastalıklar” ve “geçim krizlerini” dünyaya yönelik en büyük kısa vadeli tehditler olarak tanımladı.

Ekonomiler salgının şoku ve ikazından çıkarken, şirketler bir sarsıntıyla karşı karşıya kalıyor. ‘Gelişmiş ekonomiler’de sakinlik, gelişen ve gelişmekte olan pazarlarda kaybedilen potansiyel, küçük şirketlerin çökmesi, büyük ve küçük şirketler ortasındaki uçurumun genişletilmesi, pazar dinamizminin azalması ve eşitsizliğin artması uzun vadeli sürdürülebilir kalkınma maksadına ulaşmayı zorlaştırıyor.

Tüm bunlara karşın hükümetler ve değişen bir iş ortamı öngören şirketler için üretkenliği ve sürdürülebilirliği artıracak akıllı, pak ve kapsayıcı büyümeye yatırım yapma fırsatları bulunduğu söz ediliyor.

UZAKTAN ÇALIŞMA YAYGINLAŞTI

Rapora nazaran Covid-19, 4. sanayi ihtilalini hızlandırarak insan etkileşiminin, e-ticaretin, çevrim içi eğitimin ve uzaktan çalışmanın yaygınlaşmasını sağladı. Bu değişimler, salgından çok sonra bile toplumu dönüştürecek ve tele çalışma ile süratli aşı geliştirme yeteneği üzere büyük yararları beraberinde getirecek. Lakin bu değişimler birebir vakitte durumu daha da kötüleştirme ve eşitsizlik yaratma riski de taşıyor. Dijital eşitsizlik, ankette ‘kritik bir kısa vadeli tehdit’ olarak değerlendirildi.

10 YILDA İKİNCİ BÜYÜK GLOBAL KRİZ

Dijital sıçrama birtakım gençlere fırsatlar sağlarken, birçok genç hala istihdam sorunu yaşıyor. Dünya çapında genç yetişkinler, 10 yılda ikinci büyük global krizlerini yaşıyor. Çevresel bozulmaya, finansal krizin sonuçlarına, artan eşitsizliğe ve endüstriyel dönüşümün aksamasına maruz kalan bu kuşak, eğitimleri, ekonomik beklentileri ve akıl sıhhati açısından önemli zorluklarla karşı karşıya…

GENÇLER HAYAL KIRIKLIĞI YAŞIYOR

Global Risk Algı Anketi’ne nazaran, ‘gençlik hayal kırıklığı’ riski, global topluluk tarafından büyük ölçüde ihmal ediliyor fakat kısa vadede dünya için kritik bir olgu durumuna gelecek. Şimdiki jenerasyon, gelecekteki fırsatlardan yoksun kalırsa ve bugünün ekonomik ve politik kurumlarına olan inançlarını kaybederse, toplumsal kazanımların kaybedileceği vurgulanıyor.

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ YIKICI BİR RİSK

Raporda, iklim değişikliğinin, yıkıcı bir risk olmaya devam ettiği söz ediliyor. Dünya çapında karantinalar global emisyonların 2020’nin birinci yarısında düşmesine neden olsa da daha evvel elde edilen deliller, emisyonların geri dönebileceği konusunda uyarıyor. Daha yeşil ekonomilere geçişin, salgının şokları geçene kadar ertelenemeyeceği görülüyor.

Salgına verilen yansılar, istikrarı tehdit eden yeni iç ve jeopolitik tansiyonlara neden oldu. Dijital bölünme ve gelecekteki ‘kayıp nesil’, hudutlar içindeki toplumsal ahengi test etme eğiliminde. Global Risk Algı Anketi iştirakçileri ‘devletlerin çökmesi’ ve ‘çok taraflılığın çökmesi’ risklerini kritik uzun vadeli tehditler olarak kıymetlendiriyor.

İştirakçiler, 3-5 yıl içinde dünya için kritik tehditler olarak iddia edilen ‘devletler ortası bağların kırılması’, ‘devletler ortası çatışmalar’ ve ‘kaynak jeopolitikleşmesi’ ile işaretlenmiş şiddetli bir jeopolitik görünüme dikkati çekiyor.

4 FIRSAT

Global Riskler Raporu, Covid-19’a verilen karşılığın 4 temel alanına bakarak ‘küresel hazırlık durumunu’ yansıtıyor. Bu alanlar; ‘kurumsal otorite’, ‘risk finansmanı’, ‘bilgi toplama ve paylaşma’ ile ‘ekipman ve aşılar’ olarak sıralanıyor.

Rapora nazaran, krizden alınacak dersler; risk süreçleri ile risk kültürünü geliştirmek yerine karar vericilerin bir sonraki salgına nasıl daha iyi hazırlanabileceklerini anlamalarını sağlarsa dünya, bir sonraki krizi kestirim etmek yerine tekrar son krizi planlayacak.

Salgına verilen reaksiyon; ülkelerin, şirketlerin ve memleketler arası topluluğun genel dayanıklılığını güçlendirmek için 4 yönetişim fırsatı sunuyor. Bu fırsatlar ortasında ‘risk tesirlerine ait bütüncül ve sistem tabanlı bir bakış açısına sahip analitik sistemler formüle etmek’, ‘ulusal liderliği ve memleketler arası iş birliğini teşvik etmek için yüksek profilli risk şampiyonlarına/savunucularına yatırım yapmak’, ‘risk bağlantısını iyileştirmek ve yanlış bilgilerle gayret etmek’ ve ‘riske hazır olma konusunda yeni kamu-özel paydaşlığı biçimlerini araştırmak’ bulunuyor. (EKONOMİ SERVİSİ)

Gazete Duvar