Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından Boğaziçi Üniversitesi Rektörlüğü’ne atanan Prof. Dr. Melih Bulu’nun doktora tezinde intihal yaptığı argümanlarını Teyit.org inceledi. Doğrulama platformu, Bulu’nun doktora tezinde Scribbr isimli intihal tespit uygulaması üzerinden yaptığı incelemede “yüzde 20 oranında benzerlik” tespit etti.
Teyit.org’da yer alan incelemeye nazaran, Bulu’nun 2003 yılında teslim ettiği doktora tezinde, farklı çalışmalarla benzerlik gösteren kısımların tezin literatür taramasından oluşan birinci yarısında yer aldığı belirtildi. Haberde, “Bu kısımdaki birçok uzun alıntı tırnak içine alınmadan, yorumlanmadan yahut yanlışsız bir biçimde atıfta bulunulmadan direkt aktarıldığı için intihal yapıldığı söylenebilir. Literatür taramasında yapılan intihaller, çalışmanın bilimsel araştırma etiği açısından sıkıntılı olduğunu ortaya koyar nitelikte” tabirleri yer aldı.
Bulu’nun Boğaziçi Üniversitesi’nde yazdığı doktora tezini Scribbr isimli intihal tespit uygulamasına yükleyen Teyit.org, 215 sayfalık tezin kapak, özet ve içindekiler kısmının yanı sıra, çalışmanın kaynakça ve ekler kısmını de çıkararak 101 sayfayı taradı. Scribbr uygulaması, 2003 yılı sonrası Bulu’nun kendi doktora tezine referans vererek yaptığı farklı çalışmaları, 2003 yılı sonrası farklı kaynakların Bulu’nun doktora tezinden yaptığı alıntıları, Bulu’nun hakikat bir biçimde atıfta bulunarak tezinde yer verdiği birtakım alıntı kesitleri tespit etti ve bunları benzerlik olarak sıraladı.
‘BENZERLİK TEZİN BİRİNCİ YARISINDA’
İncelemede günümüzde üniversitelerin Scribbr gibisi bir sistem olan Turnitin üzerinden yaptığı intihal değerlendirmelerinde, genel olarak yüzde 10-15 civarında benzerliğin tolere edilebildiği belirtildi. Lakin bu benzerliğin de cinsine nazaran değişebileceği tabir edildi. Tezde birçok uzun alıntı tırnak içine alınmadan, yorumlanmadan yahut gerçek bir biçimde atıfta bulunulmadan direkt aktarıldığı bu nedenle de tezin bu kısmında intihal yapıldığı belirtildi.
Tezin ikinci yarısında doktora çalışmasında izlenen metodoloji, edinilen datalar ve elde edilen sonuçların akratıldığı söz edilen haberde, bu kısmın özgün bir içeriğe sahip olduğunun altı çizildi. Yapılan intihalin çalışmada izlenen metodolojinin anlatıldığı yahut erişilen bulguların sunulduğu kısımda olmadığını hatırlatıldı ve “Çalışma kısmının bu istikametiyle özgün olduğu tabir edilebilir” denildi.
Lakin, yüzde 20’ye varan benzerlik oranının bu türlü bir doktora tezinin günümüzde bilimsel araştırma etiğini izleyen rastgele bir üniversite tarafından onaylanmasının pek mümkün olmadığı tabir edildi. Boğaziçi Üniversitesi’nde de intihal durumunda hem lisans hem de lisansüstü öğrencilere çeşitli yaptırımlar uyguladığı hatırlatıldı.
İNTİHAL TEZLERİ İÇİN ‘İFTİRA’ DEMİŞTİ
Bulu, rektör olarak atanmasının akabinde Boğaziçi Üniversitesi öğrencileri tarafından protesto edilmiş çok sayıda öğrenci gözaltına alınmıştı. İntihal savları da gündeme getirilen Bulu, bir televizyon programında, “Bir kez bu intihal problemi iftira. Orada teknik bir şey üzere duruyor ancak benim doktora tezimde literatür kısmı vardır. Oradaki her şey başkalarından alıntıdır. En sonunda kaynaklar yazılmıştır. Bütün sıkıntı tırnak içine almamış olmam. Bizim önümüzde bu türlü yapılacak diye bir format da yoktu. Formatlar daima değişir. Bunun birçok standardı var. İşin özü aldığınız şeyin kaynağını yazmış mısınız? Yazmışız sonuçta. Bununla ilgili evvelce hazırlıklarımızı yaptık mütevelli ile bir arada. Haliç Üniversitesi’nde orada rastgele bir idare boşluğu yok, sistem zati pek hoş çalışıyor” tabirlerini kullanmıştı.
İncelemenin tamamına buradan ulaşabilirsiniz.
Bulu 22 yıl evvel Siyaset Meydanı’na çıkmış: Tutturmuşuz illa ulusal sonlar…GÜNDEM
Boğaziçi Üniversitesi’ne rektör atamasına reaksiyon: Akademisyenler rektörlüğe sırtını döndüGÜNDEMGazete Duvar
