ANKARA – Sıhhat ve Toplumsal Hizmet İşçileri Sendikası (SES), 17-18 Ekim tarihlerindeki 10’uncu Olağan Merkez Genel Kurulu’nda seçilen Merkez İdare Heyeti vazife dağılımını yaptı. Pandemi devrinde bir yandan salgınla çaba eden bir yandan da sıhhat çalışanlarının taleplerini gündeme getiren sendikanın yeni eş liderleri Selma Atabey ve Hüsnü Yıldırım oldu. Hükümetin Covid-19 sürecinde sıhhat çalışanlarına yönelik attığı adımları yetersiz bulan SES’in yeni eş liderlerine nazaran sıhhat çalışanları geride kalan periyotta tükenme noktasına geldi. 

‘SAĞLIK ÇALIŞANLARINDA TÜKENMİŞLİK VAR’

Pandemi periyodunda sıhhat çalışanlarına yönelik atılması gereken adımları aktaran SES Eş Lideri Selma Atabey, “Pandeminin başından beri süreci şeffaf yürütmedikleri için, toplumla paylaşmadıkları için, toplum sıhhatini ön plana çıkarmadıkları için, halkın sıhhati yerine sermayenin yanında durmayı tercih ettikleri için yönetemiyorlar” sözlerini kullanırken, SES Eş Lideri Hüsnü Yıldırım, “Bu pandemi süreciyle gereğince çaba edilemediği açık. Hak arama uğraşında bunu lisana getirdiğimizde, sokağa çıktığımızda da harikulade derecede baskıyla karşılaşıyoruz” dedi. 

Pandemi periyodunda sendikanın yeni eş başkanlık misyonlarını üstlendiniz. Yeni periyotta sendikada ne çeşit çalışmalar olacak?

Selma Atabey: Önümüzdeki periyotta hazırladığımız önergeler, arkadaşlarımızla yaptığımız tartışmalar sonucunda belirli başlı başlıklarda harekete devam edeceğiz. Sıhhat işçilerinin pandemiyle birlikte yaşadığı sıkıntılar iyice açığa çıktı. Aslında yıllardır bizim tartıştığımız, gündeme getirmeye çalıştığımız problemler bugün daha da görünür oldu. Bütün medyanın, toplumun gözü bu süreçte sağlıkçılara döndü. Biz sesimizi bu süreçte en yüksek perdeden lisana getirmeye devam ettik. Ama geldiğimiz noktada sıhhat çalışanlarının çalışma şartları, özlük hakları noktasında bir iyileşmeye gidilmedi. Bilakis daha az çalışanla daha fazla iş üretme noktasına gelindi. Sıhhat çalışanlarında tükenmişlik var. İstifaların ağır yaşandığı, emekliliği gelmiş sağlıkçıların ekonomik şartları uygun olmadığı halde emekli olmak zorunda kaldıkları bir periyot yaşıyoruz. Bizden evvelki arkadaşlarımızdan bayrağı devraldık, gayretimizi onların bıraktığı yerden üzerine koymaya çalışarak devam ettireceğiz.

Selma Atabey

‘SAĞLIK ÇALIŞANLARININ DAHA RAHAT HİZMET VEREBİLMESİ İÇİN ÇALIŞACAĞIZ’

Hüsnü Yıldırım: Yeni devir bizim açımızdan daha da makus olacak üzere görünüyor. Bakanlığın adımlarını takip ettiğimizde kapatılan hastanelerin birçoğunu faaliyete geçirdiklerini görüyoruz. Numune Hastanesi’nin bir kısmını ağır bakım yaptılar, öbür kliniklerin hepsini de fiilen Covid-19’lu hasta yatıracak hale getirdiler. Kent hastanesinin üç bloğu da büsbütün Covid’li hasta dolu. Bunun yanında Ankara’da başka hastanelerde de oldukça hasta var. Bu süreç ağır çalışma temposuyla devam ediyor. Bu ağır çalışmanın karşılığında sıhhat çalışanlarına ödenmesi gereken döner sermaye konusunda çok büyük problemler var. O dertlerin bir an evvel giderilmesi için çalışacağız. Sıhhat çalışanlarının Covid-19 sürecinde daha rahat hizmet verebileceği ortamların yaratılması için çalışacağız.

‘HÜKÜMET ÇIĞLIKLARIMIZA KULAK TIKAYAN BİR YERDE DURUYOR’

Meslek örgütleri bu süreçte yaptıkları açıklamalarda sıhhat çalışanlarının tükenme noktasına geldiğini çok sefer tabir etti. Sıhhat çalışanları bugün ne cins meseleleri paylaşıyorlar?

Selma Atabey: Şu an siyasi iktidar ve Sıhhat Bakanlığı çığlıklarımıza kulak tıkayan bir yerde duruyor. Bizim en büyük problemimiz pandemiyle çok net açığa çıktı. Daha evvel de önemli bir işçi ıstırabı yaşıyorduk. Pandemiyle birlikte bu açık daha da netleşti. İşçi açığının derhal kapatılması talebimiz çok net ortada duruyor. Pandemiyle birlikte ferdî kollayıcı ekipmanların kâfi olmayışı, var olan önlemlerin sağlıkçılara yönelik alınmayışı haykırışlarımızı her alanda yaptık. 25 Ekim itibariyle 122 arkadaşımızı kaybettik ve bunun 50’si doktor ve birebir Covid tedavisi yürüten arkadaşlarımız. Bizim alanımızda hâlâ Covid-19 meslek hastalığı olarak tanımlanmıyor. Bunun bir an evvel meslek hastalığı olarak tanımlanmasını talep ediyoruz. Toplamda 130 ülke bunu meslek hastalığı olarak tanır ve gereğini yaparken Türkiye’de siyasi otorite bunu görmezden geliyor ve bizim arkadaşlarımız bu hizmeti verirken ölmeye devam ediyor.

‘EKONOMİK KRİZİ SIHHAT ALANINDA AĞIR HİSSEDİYORUZ’

Selma Atabey: Bunun yanı sıra 2018’den bu yana derinlikli bir ekonomik kriz yaşanıyor. Kapitalizmin neoliberal siyasetleriyle bu çok daha net. Herkesin konutunda mutfağında krizi derinden hissettiği bir periyottan geçiyoruz. Ekonomik krizi sıhhat alanında da çok ağır hissediyoruz. Pandeminin başlamasıyla birlikte sıhhat çalışanlarına en üst seviyeden döner sermayelerin verileceği söylendi. Biz bu süreçte gördük ki gerçek bu değil. 50 lira olan döner sermayeler 100 liraya çıkarıldı. Ekonomik noktada da sıhhat çalışanları çok sıkıntı ve makus günler yaşıyorlar.

Hüsnü Yıldırım: Sağlık çalışanları çok yorgunlar. Zira Covid-19’lu kliniklerde çalışmak sıkıntı bir süreç. O ortam çalışıldığında ruhsal ve ruh olarak çok rahatsız oluyorsunuz. Geçmişte Covid-19’lu hastalara müdahale ettiğimizde hami gerecin yetersiz olduğunu tabir ediyorduk, bu bir nebze düzeltildi. Lakin ek ödeme probleminde çok büyük meseleler yaşanıyor. Örneğin bir arkadaşımız biraz evvel beni aradı. Bir ay boyunca Covid-19 laboratuvarında bu arkadaşımız çalışmış lakin o devir 12 gün özel sebeplerden yıllık müsaade almış. Arkadaşımız yıllık müsaadeye ayrıldı diye Covid-19 kliniği ödemesi yapılmıyor. Bu da sıhhat çalışanları ortasında huzursuzluklar yaratıyor. Sıhhat çalışanları şunu da fark ediyor: Yandaş sendika ya da birilerinin torpilinde olan beşerler Covid kliniğinde çalışmasalar bile bu süreçte hak kaybına uğramadan Covid’in bütün nimetlerinden faydalanabiliyorlar. Sıhhat çalışanları bunlara şahit olarak hizmet üretmede mutsuz hale geliyorlar.

Hüsnü Yıldırım

‘GÖRDÜĞÜMÜZ COVID-19 SAYILARINI EN AZ 10’LA ÇARPMAK GEREKİYOR’

Covid-19 hadiselerinin artış gösterdiği bir tablo kelam konusu. Son olarak Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca hadiselerin yüzde 40’ının İstanbul’da olduğunu söyledi. Alandaki duruma dair sizin tespitleriniz nelerdir?

Selma Atabey: Başından beri Sıhhat Bakanı şeffaf davranmadı, algıyla oynamaya çalıştı. Tabloda gördüğümüz, açıklanan Covid-19 sayıları en az 10’la çarpmak gerekiyor. Gerçekliğe ulaşmak istiyorsak, Türkiye’de Covid-19 olaylarını, mevt oranlarını tespit etmek istiyorsak 10’la çarpmanın abartılı olmadığını düşünüyorum. Yapılan PCR testlerinin olumlu olması daha evvel yeterliyken, daha evvel kayıt altına alınırken şu anda PCR testinin olumlu olması bile anlamsızlaştırıldı. Semptom göstermesi gerektiği söylendi. Birçok sıhhat çalışanı PCR olumlu olduğu halde semptom vermediği için çalıştırılmaya devam ediliyor. Gelinen noktada İstanbul’a ait yapılan hadise sayısı değerlendirmesinin gerçekçi olmadığını, çok daha fazla olduğunu düşünüyoruz. Temsilci ve şubedeki arkadaşlarımızın bildirimi de olay sayılarının çok daha yüksek olduğunu gösteriyor.

Hüsnü Yıldırım: İstanbul’da hadiseler epey ağır ve bunun artmaması için önlemlerin vakit aksatmadan alınması gerekiyor. Büyük ihtimalle bu tabloya baktığımızda daha da artacağı görülüyor. İstanbul’daki sıhhat yatırımının da çok da sağlıklı olmadığı düşünüldüğünde İstanbul’un çok sıkıntı günler yaşayacağı açık. Ankara açısından biraz daha durum toparlanmış üzere duruyor. Bu süreç bu türlü giderse çok daha güç günler yaşayacağımızı düşünüyorum.

‘ÇİFT MASKEYLE ÇALIŞABİLİRSİN’

PCR testi olumlu olduğu halde semptom vermediği için çalıştırılmaya devam edilen sıhhat çalışanları size ulaşıp yaşadığı problemleri aktarıyor mu?

Selma Atabey: PCR testi müspet olan halktan ya da olağan bir kamu çalışanına 14 gün karantina müsaadesi veriliyor ve o karantina müsaadesiyle birlikte tekrar PCR testi yapılıp negatifse tekrar işine geri döndürülüyor. Maalesef sıhhat alanında PCR testi müspet çıkan arkadaşlarımız semptom göstermiyorsa yalnızca yedi günlük bir karantina sürecinden sonra süratli bir halde işine geri döndürülüyor. Bu da işçi eksikliğinden kaynaklanıyor. Örneğin PCR olumlu olan bir arkadaşımız bizi aradı ve idarecisinin ona “Çift maskeyle çalışabilirsin, senin rastgele bir semptomun yok, devam edebilirsin” dediğini aktardı. Bunun üzerine idarecilere, Sıhhat Bakanlığı’na ulaşmaya çalıştık fakat maalesef bize rastgele bir dönüş yapılmadı ve o arkadaşımız çalışmaya devam etti. Bu meslek hastalığı sayılmadığı sürece bu süreçler yürütülmeye devam edecek maalesef.

‘PERSONEL ALIMI YAPILMALI’

Hem pandeminin bugünkü seyrini durdurmak ismine hem de sıhhat çalışanlarının çalışma şartları ismine bugünden atılması gereken adımlar neler?

Hüsnü Yıldırım: OHAL sürecinde birçok sıhhat işçisi arkadaşımız ihraç edildi. Bu arkadaşlarımız yıllarca sıhhat hizmetine bütün özverilerini vermiş arkadaşlarımız. Bu arkadaşlarımız bir an evvel işlerine iade edilmeli. Diğer taraftan sıhhat meslek liselerinden ya da iş bekleyen mezun sıhhat işçisi arkadaşlarımızda bir an evvel işçi alımı yapılmalı. Örneğin Ankara’da Numune Hastanesi’nin C bloğunu açmak istiyorlar ancak şu anda ellerinde hemşire yetersizliği olduğu için açamıyorlar. Gözetici sıhhat hizmetlerinin bu kadar değerli olduğu bu devirde bu yeni alımlar kesinlikle yapılmalı. Sıhhat işçilerinin korucu materyal eksiklikleri bir an evvel giderilmeli. Grip aşısının kesinlikle sıhhat çalışanlarına yapılması gerekiyor. İvedilikle grip aşısı ölçüsünün çoğaltılması, bilhassa kronik rahatsızlığı olan insanlara bir an evvel yapılması gerekiyor diye düşünüyoruz.  

Selma Atabey: Eylül ayında grip mevsimi başlıyor ve geçmiş yıllardan çok net bir deneyimimiz var. Covid’in belirtileriyle gribin belirtileri çok benzeşiyor. Bundan sonraki süreçte bunları bizim birbirinden ayırt etmemiz çok önemli karmaşa yaşanıyor. İleride sıhhat çalışanlarını çok daha sıkıntı günler bekliyor zira pandeminin bütün yükü sıhhat çalışanlarının omuzlarında.

‘SERMAYENİN YANINDA DURDUKLARI İÇİN YÖNETEMİYORLAR’

Pandeminin birinci gününden bu yana atılması gereken adımları lisana getiriyorsunuz. Bunlara dönük taleplerinizin karşılık bulmaması, adım atılmaması ne hissettiriyor?

Selma Atabey: Hâlâ bunları lisana getirmek, hükümetin pandemi karşısında ne kadar zayıf düştüğünü gösteriyor. Biz günlerdir ‘yönetemiyorsunuz’ diyoruz. Bu sözün tam olarak yerini bulduğunu söyleyebilirim. Pandeminin başından beri süreci şeffaf yürütmedikleri için, toplumla paylaşmadıkları için, toplum sıhhatini ön plana çıkarmadıkları için, halkın sıhhati yerine sermayenin yanında durmayı tercih ettikleri için yönetemiyorlar. Bizim bu taleplerimizin hayat bulması noktasında çabamız dün olduğu üzere bugün de devam edecek.

Hüsnü Yıldırım: Bu pandemi süreciyle gereğince uğraş edilemediği açık. Hak arama gayretinde bunu lisana getirdiğimizde, sokağa çıktığımızda da dayanılmaz derecede baskıyla karşılaşıyoruz. Ankara’da en ufak bir basın açıklamasına bile yüzlerce polis gelip darp ediyor.  Eksikleri lisana getirmemize çok büyük pürüzler oluşturuyorlar.

Polisin tavrından bahsettiniz. Ankara’da sıhhat çalışanlarının basın açıklamasına müsaade verilmediğini, darp edilerek sıhhat çalışanlarının gözaltına alındığına tanıklık ettik.  Pandemiyle çaba ederken polisin şiddetine maruz kalmak ne hissettiriyor?

Hüsnü Yıldırım: Biz yıllardır demokrasi çabası, halkın fiyatsız sıhhat hizmeti uğraşı veren bir sendikayız. Hem demokrasi hem sıhhat hizmetinin nitelikli bir biçimde verilmesini talep ediyoruz. Bunu söz ettiğimizde hükümetlerin bize gösterdiği reaksiyon hıncımızı arttırıyor. Ülkedeki demokrasi algısı başlarımızda soru işareti olarak kalıyor.

Gazete Duvar