Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Adnan Ayaz, “Müsilaj Karadeniz suyunun içinden 15 metre kalınlıkta Ege Denizi’ne gerçek akıyor” diye konuştu.
ÇOMÜ, Marmara Denizi ve Çanakkale Boğazı kıyılarında tesirli olan müsilaj problemini ve tahlil tekliflerini konuşmak üzere ‘Müsilajın Ekolojik, Ekonomik, Toplumsal Tesirleri ve Çözümleri’ başlığıyla zoom uygulaması üzerinden bir panel düzenledi. Alanında uzman çok sayıda akademisyenin katıldığı panelde, müsilajın ekolojik, ekonomik, toplumsal tesirleri ve tahlilleri masaya yatırılarak tartışıldı.
ÇOMÜ Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Fakültesi Su Eserleri Avlama ve Sürece Teknolojisi Kısmı Avlama Teknolojisi Ana Bilim Kolu Öğretim Üyesi Prof. Dr. Adnan Ayaz, Marmara kıyılarında görülen müsilajın balıkçılık, dalış turizmi ve genel turizmi olumsuz etkilediğini söyledi. Ayaz, bugünlerde deniz suyu yüzeyinde azalan müsilajın suyun altından Ege’ye aktığına dikkat çekti.
‘MÜSİLAJIN OLUŞMA MÜDDETİ DEĞİŞTİ’
Müsilajın denizde her yıl göründüğüne, bu yıl çok halde ortaya çıktığına dikkat çeken Prof. Dr. Adnan Ayaz, “Müsilajın oluşma müddeti değişti. 2007 yılında yaşadığımız müsilaj olayı ekim ayı sonlarında olmuştu. Şu anda ise Marmara Denizi’nde ocak ayında başladı. Mart ayında Çanakkale bölgesini etkiledi. Marmara Denizi’nde yürüttüğümüz çalışmada aslında ocak ayında müsilajın başladığını görmüştük. Ağır o köpüklenme olayı manzarası birinci başta yoktu. Zira evvel azot ve fosfor kirliliğinden kaynaklanan bir durum olduğu için fitoplankton çoğalması ortamda oluyor. Canlılar gerilime giriyor. Ani suların soğuması ya da ortamda besin tükenmesi sonucu ölmeden evvel salgıladığı polisakkarit kökenli bir yapışkan unsur denize salgılıyor. Bu yapışkan unsur ile birlikte denizdeki partiküller, canlıların modülleri, ölülerin birleşmesiyle bu berbat manzara oluşuyor” dedi.
Prof. Dr. Adnan Ayaz
‘BOĞAZA YAKIN OLAN BÖLGELERDE DALIŞ TURİZMİ VE TURİZM ETKİLENİYOR’
Yapışkan bir unsur olan müsilaj nedeniyle insanların denize girmek istemeyeceğini söz eden Prof. Dr. Ayaz, “Müsilajın etkilediği bölge Çanakkale Boğazı’ndan geçerek Bozcaada açıklarından Limni’ye yanlışsız gidip, dağılıyor. Akıntı ve lodos ile birlikte üst suların tesiriyle Saros Körfezi’ne giriyor. Lakin Saros Körfezi’nde de müsilajın kıyı bölgelerde kalmadığını balıkçılardan biliyoruz. Derin sularda ise, müsilaj balıkçılığı etkiliyor. Şu anda boğaza yakın yerlerde Marmara’dan daima bir tahliye olduğu için bu boğaza yakın olan bölgelerde dalış turizmi ve turizm etkileniyor. O hususun olağanda cilde, bedene rastgele bir tesiri yok. Geçen hafta ben de müsilaj içinde dalış yaptım, yüzdüm. Lakin makus bir imajı var, kimse o halde suya girmek istemez” diye konuştu.
‘ESAS SUYUN ÜSTÜ DEĞİL ALTI ÖNEMLİ’
Müsilajın bugünlerde su yüzeyinde görülmediğini, fakat tabanda kalın bir katman olarak aktığını belirten Ayaz, şunları söyledi:
“Marmara Denizi’nde hiç bir balıkçılık faaliyeti yapılamaz hale geldi. Balıkçılar dönemi erken kapattı. Çok halde balıkçılığımızı etkiledi. Müsilaj aslında Çanakkale Boğazı’nda şu anda da var. Siz görmüyorsunuz. Suyun üstündekiler rüzgarın tesiriyle kıyıya basıldığı için görmüyorsunuz. Aslında temel suyun üstü değil, altındaki kısmı değerli. Artık çürüyen, yükselip, suyun üstünde köpüklenmeye neden olan bakteri parçalanarak suyun üzerine çıkarıyor. O da kıyıya atılıyor. Karadeniz’den gelen akıntı da eksiksiz akıyor. 15 metre kalınlıkta aktığına dair bir echo-sounder manzarası var. Karadeniz suyunun içinden 15 metre kalınlıkta Ege Denizi’ne gerçek akıyor.”
‘BAZI CANLILARIN VEFATINA SEBEP OLACAĞINI DÜŞÜNÜYORUM’
Müsilajın ağır olmasının balık tiplerine ziyan vereceğini söyleyen Ayaz, “Çok ağır olduğunda taban balığını önüne katarak, öbür bölgelere sürdüğünü, uzaklaştırdığını düşünüyorum. Çok ağır olduğu vakit balığın göç yolunu değiştirebilir. Bu sene Gökçeada’da kolyoz olması gerekiyor, olmadı. Bu etkilemiş olabilir. Lakin çok ağır olmasının muhakkak birtakım canlıların vefatına sebep olacağını da düşünüyorum” diye konuştu.
‘ATIK SULAR MÜSİLAJ OLAYINI TETİKLİYOR’
Müsilajın oluşma etkenlerinden de bahseden Ayaz, “Büyükşehirlerin bilhassa denize arıtılmadan boşaltılan atık sular, kimyasal fabrikaların denize verdiği, attığı atık sular. Bunun yanı sıra tarlada kullandığımız iyi tarım uygulaması yapmayıp, çok gübreleme sonucu yağmur sularıyla Marmara Denizi’ne akan bu tip sular, bu müsilaj olayını tetikliyor” dedi. (DHA)
Gazete Duvar
