Osman Çaklı

Kabine toplantısının akabinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 2 Mart prestijiyle “yeniden normalleşme” kararı alındığını duyurdu. 100 bin nüfusa düşen hadise sayısı ve çeşitli kriterlere nazaran sınıflandırılan kentler iki haftalık dönemler ile izlenecek, önlemlere de bu bağlamda karar verilecek. Salgında gelinen nokta ca ‘kontrollü normalleşme’ sürecini Türk Tabipleri Birliği Covid-19 İzleme Konseyi Üyesi Prof. Dr. Kayıhan Pala ile konuştuk.

‘DÜŞÜRÜLEN TEST SAYISIYLA OLAY SAYILARI DÜŞMÜŞ ÜZERE GÖSTERİLDİ’

Bakanlık bilgilerine bakıldığında birkaç ay öncesine nazaran hadise sayıları 30 binlerden 5 binlere indiği görülüyor. Tabloya nazaran salgınla çabada alınan tedbirlerle birlikte kısmi bir muvaffakiyet elde edildiği görülse de Kayıhan Pala bu görüşe katılmadığını şöyle anlatıyor; “Özellikle akşam saat 21:00’den sonra sokağa çıkma yasağı ile hafta sonu yasağı uygulamasının tesiri olmuş üzere göründü nitekim. Fakat etkiyi tam değerlendirebilmek için test sayısında bir farklılık olmaması gerekirdi. Test sayısı azaldığı oranda olay sayısı da azalıyor. Sıhhat Bakanlığı’nın da test sayılarını azalttığını görüyoruz. Bu noktada memleketler arası bir parametreyi söylemek isterim; günlük bin kişi başına test sayısının 2’nin altına düşmesini istemeyiz. Maksat ise 5’in üzerinde olmalı. Türkiye’nin nüfusunu sığınmacılarla birlikte kabaca düşünecek olursak, günde en az 180 bin test yapmamız lazım.”

‘TAM KAPANMA OLMALI’

Yine açılmanın tesirlerini görmeden, kısıtlamalar sürerken artan olay sayılarına dikkat çeken Pala, “Vaka sayıları 5 binden bir anda 11 bin 800’lere çıktı. Daha evvelki periyotlardaki üzere test yapılsa olay sayısının 11 bin değil 15 bin çıkabileceğini varsayım ediyorum” diyor. Bütün bu olanlara karşın bir azalmayla karşılaşıldığını da kelamlarına ekleyen Pala, Türkiye’nin salgınla çabada daha faal olabilmesi için ekonomik ve toplumsal şartları oluşturulmuş, toplumun tümünü kapsayan bir tam kapanma ve gerisinden risk kıymetlendirilmesi yapılarak sırayla yine açılmanın daha gerçek olacağını belirtiyor.

‘NORMALLEŞME İÇİN SOSYO-EKONOMİK ÖZELLİKLER GÖZETİLDİ’

Birtakım kentler ortasındaki olay farklılığının İngiltere’de saptanan yeni varyantın Türkiye’de de tesirli olmaya başlamasının göstergesi olabileceğini söyleyen Pala, “Bunu anlamak için genom tahlillerinin detaylı olarak ortaya konmasına muhtaçlık var. Sıhhat Bakanlığının cevap vermesi gereken önemli bir soru var” diyor ve bunları şöyle sıralıyor: “En son yayınlanan haftalık hadise sayısına baktığımızda, en yüksek hadise Ordu’da görülüyor. Bir haftalık dönemde 100 nüfusa düşen sayı 300’ün üzerinde, Şırnak’ta da 3’ün altında ortada 130 kat fark nasıl açıklanabilir? Test sayısı kâfi mi? Test sayılarındaki müspetlik oranı ne? Yeni varyantın tesiri nasıl? Hasebiyle şu ana kadar yapılan açıklamalarla açıklanan Türkiye haritası ortasında irtibat kurmakta zorluklar var. Örneğin Uşak niçin mavi ve Denizli ile ortasında niçin fark var?” Prof. Dr. Pala, hastalığın kendi yayılma özellikleri dışında güya bir ekip sosyo-ekonomik özellikler gözetilerek tekrar açılma olduğuna değiniyor.

‘TÜRKİYE ŞİMDİ BİRİNCİ DALGAYI SÖNÜMLENDİREMEDİ’

“Artan toplumsal hareketlilik üçüncü dalgayı beraberinde getirir mi?” diye sorduğumuz Kayıhan Pala, üçüncü dalga yaklaşımını benimseyenlerden olmadığını söyleyerek şu cevabı veriyor: “Türkiye’de birinci dalga hala sürüyor. Üçüncü dalga yaklaşımı Almanya, İngiltere hatta İtalya için geçerli olabilir. Zira, onlar birinci dalgayı sönümlendirdiler, sonra ikinci dalgayı yaşadılar, artık üçüncü dalga tartışılıyor. Türkiye birinci dalgayı sönümlendiremedi. Daha evvelki olaylar 10 Aralık’ta açıklandı ve hadise sayımız bir günde 1 milyon 190 bin arttı. Bu kadar çarpık bilgilerin ne kadar yanlışsız yerde bu tartışmayı yürütmekte zorlanırız.”

‘KISITLAMALARDA İKİLİ STANDART VARDI’

Pala, “Kısıtlamaların kaldırılmasıyla birlikte oluşacak toplumsal hareketlilik risk oluşturmaz mı?” sorusunu ise şöyle cevaplıyor: “Parti kongreleri, ünlülerin cenazeleri, şehirlerarası ulaşım, oteller kısıtlanmıyor lakin dört tane sandalyesi olan kafeyi açmıyorlar. Burada bir çarpıklık var. Pekala nasıl olmalıydı? Her yer kapanmalıydı. Binlerce insanın cenazesi oldu, yalnız başına cenazeler kalktı. Bir tarafta da binlerce şahısla cenaze merasimleri yapıldı. İkili standart var. Ben buna dikkat çekmeye çalışıyorum. Ayrıyeten dünyadaki çalışmalar bize 12 yaş altının okula devam etmesi gerektiğini söylüyor. Artık her yer açıldı, sanırım hadise sayıları artmaya devam edecek.

Açılmanın aşılama üzerinde olumsuz tesirini beklemeyiz. 48 gün geride kaldı şu an 9,3 milyon aşı yapmış durumdayız. Bakan günde 1 milyon aşı yaparız diyordu. 48 milyon aşı yapılması gerekirdi. O vakit biraz nefes alabilirdik. Günlük ortalamamız 200 bini bulmamış görünüyor.”

Gazete Duvar