Halkların Demokratik Partisi (HDP) Eş Genel Lideri Mithat Sancar, gündeme dair açıklamalarda bulundu. Muhalefetin sıkıştığı anda iktidarın çizdiği oyun alanına geri dönmesinin bir zayıflık olduğunu söyleyen Sancar, 50+1 kuralı ile ilgili de Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın zorlandığını fakat iktidarın Anayasa’yı değiştirecek çoğunluğa sahip olmadığını belirtti.
Mezopotamya Ajansı’nın sorularını yanıtlayan Sancar, HDP’nin yeni devir yol haritası, kapatma davası ve Kürt problemine yönelik muhalefetin siyasetlerine dair konuştu. Sancar’ın konuşmasında öne çıkanlar şöyle:
MEVCUT İKTİDAR ELİNİN UZANDIĞI HER YERE SAVAŞI DAYATIYOR: Türkiye’de bu iktidarı ayakta tutan temel öge savaş siyasetidir. Kürt meselesinde militarist ve güvenlikçi yaklaşım savaş siyasetlerinin tabanını oluşturuyor. Lakin 2015’ten bu yana, yani tahlil süreci AKP tarafından bitirildikten sonra yalnızca Kürt sıkıntısında güvenlikçi siyasetlere dönülmekle ya da Kürt probleminde militarist anlayışı derinleştirilmekle yetinilmedi, birebir vakitte bölgesel savaş siyasetleri da devreye sokuldu. Mevcut iktidar bölgede elinin uzandığı her yere savaşı dayatıyor ve kendini buradan var etmeye çalışıyor. Zira toplumsal isteği ve takviyesi azalıyor, altındaki taban kayıyor. Bunu korumak ya da konsolide etmek için bildikleri tek yol var; kutuplaştırma, düşmanlaştırma ve tansiyon siyaseti. Bu yolla toplumu ayrıştırıp milliyetçi hamaset ve soyut bir “vatan, millet” telaffuzuyla ayakta kalabileceklerini düşünüyorlar. O nedenle de savaş siyasetlerini derinleştirmek istiyorlar.
TÜRKİYE TOPLUMUNUN SAVAŞ AKSİSİ OLDUĞUNA İNANIYORUM: Böylesi bir zihniyete karşı gerçek bir muhalefetin öncelikle iktidarın temel varoluş siyasetine karşı bir hal geliştirmesi gerekiyor. Bu da savaş zıtlığıdır. Bir orta bizim savaş zıddı çağrılarımızın havada kaldığı, karşılık bulmadığı tarafında savlar vardı. Fakat bu türlü olmadığını artık daha iyi görebiliyoruz. Biz ısrarla, inatla ve sabırla savaş siyasetlerine karşı çıktık, bu siyasetlere karşı çaba yürüttük ve artık bunun toplumda geniş bir karşılık bulduğunu görüyoruz. Bu toplumsal karşılığın siyasi yansımaları da oldu. Son tezkereyle ilgili gelişmeleri bu gelişmelerden bağımsız ele almak yanlış olur. Ben Türkiye toplumunun geniş bir kısmının savaş zıddı olduğuna inanıyorum. Kâfi ki bunu anlatabilecek yolları açalım.
DEMOKRATİK SİYASETİN SABIRLI OLMASI GEREKİR: Toplumsal olayları karmaşık bir dünya olarak görmekte yarar var. Siyaset, bir sorunun o an lisana getirilmesi ve bu lisana getirilenin çabucak gerçekleşmesi beklentisiyle yürütülebilecek bir faaliyet değildir. Bir anda sonuç alınabileceğini var saymak, gerçekçi bir siyaset usulü değildir. Demokratik siyasetin ve aktörlerinin sabırlı olması ve çok geniş bir perspektiften bakması gerekiyor. Elbet, on yılların derinleşmiş zihniyetinin birkaç olumlu adımla ya da umut veren olayla kökten değişeceğini beklemiyoruz. Lakin bir külfete dikkat çekmekte yarar var. Bir yandan müzakereye yakın, daha uzlaşmacı bir lisan kurulurken, öteki yandan bunun çok gerisine düşen güvenlikçi bir lisanla açıklama yapmak inandırıcılığı ve toplumun inancını zedeler. Biz tutarlılık kıymetlidir diyoruz. Aktörlerden elbette birdenbire bir değişim, dönüşüm ve farklılaşma beklemiyoruz fakat muhakkak bir tutarlılık beklemeye de hakkımız var. Bu beklentinin yalnızca siyasi partilerde değil, toplumda da olduğunu söylemek gerek. Bir yandan savaşa, tezkereye karşı çıkacaksınız; sonra da çok daha büyük bir tezkere gerektiren bir öbür olayı gündeme getireceksiniz. Yanlış buluyorum.
SIKIŞTIĞI ANDA İKTİDARIN ÇİZDİĞİ ALANA DÖNMEK ZAYIFLIKTIR: Tıpkı şey öteki muhalefet partisinin genel liderinin bize dair kelamları için de geçerlidir. Sıkıştığı anda iktidarın çizdiği oyun alanına geri dönmek bir zayıflıktır. İktidar bir oyun alanı çiziyor ve aktörleri çizdiği güvenlikçi ve militarist alana çekmeye çalışıyor. Yıllardır bu oyunu oynadığı için de çok deneyimli. Siz şayet iktidarla onun oyun alanına girerek uğraş etmeyi kabul ederseniz, oradan hırpalanarak çıkmanız neredeyse imkansızdır. O nedenle bu sorun yalnızca bizim meselemiz değildir; bu, genel bir toplumsal sıkıntıdır. Türkiye’de muhalefetin sorumluluğu, demokratik geleceği ve toplumsal barışı kurma konusunda geniş halk kesitlerine inanç verme problemidir. Bu yalpalamalar, inandırıcılık ve inanç konusunda maalesef değerli sorunlar yaratıyor.
SİYASAL MUHALEFET İNKAR ZİHNİYETİ İLE YÜZLEŞMELİ: Bizim kendi programımız, siyaset tekliflerimiz, yıllar içerisinde oluşan bir birikimimiz var. Biz bunların hepsinin muhalefet partileri tarafından olduğu üzere kabul edilmesi gerektiğini söylemiyoruz. Bizim bu türlü bir ön kural koşma metodumuz yok. Lakin kimi mevzularda aşikâr eşiklerin aşılması gerektiği de ortada. Bunların başında, inkâr zihniyetinden ve siyasetinden vazgeçilmesi geliyor. Muhalefetin nitekim farklı bir siyaset izleme niyetinde olduğunu gösterme isteği varsa, inkâr zihniyetinin ve siyasetinin her türlü yansımasından arınmayı, en azından bir uğraş olarak göstermesi gerekiyor. Münasebetiyle siyasal muhalefetin birinci olarak inkâr anlayışının nerelere kadar uzandığına ait bir yüzleşmeye gereksinimi var. On yılların inkâr zihniyetiyle vedalaşmadan ya da en azından vedalaşma niyetini samimi bir formda ortaya koymadan, Kürt probleminin gerçekliğini kavramak da mümkün değildir.
FORMÜL TERCİHİ SON DERECE DEĞERLİ: İkincisi; formül hususudur, yani Kürt probleminin nasıl çözüleceği problemidir. Burada da bir eşiğin atlanması gerekiyor. Kürt sorunu müzakere, diyalog ve siyasetle mi çözülecek? Yoksa bu sorun on yıllardır sürdürüle geldiği üzere militarist bir anlayışa ve güvenlikçi siyasetlere mı teslim edilecek? Bu bahiste bir tercih yapmak lazım. Prosedür tercihi son derece değerlidir. Bizim siyasal muhalefetten de genel olarak başka aktörlerden de beklediğimiz budur. İnkâr zihniyetinin tuzaklarına karşı bir yüzleşme gerçekleştirmeleri gerektiğini söylüyoruz ve tahlil konusunda yola dair bir netleşmeye muhtaçlıkları olduğunu belirtiyoruz. Yani birinci olarak inkâr zihniyetinden vazgeçilecek; ki böylelikle sorunun gerçekliği daha iyi kavranabilecek. İkinci olarak da bu sorunun demokratik yollarla tahlili konusunda bir mutabakat oluşacak. Öteki bahislerin hepsi konuşulur, tartışılır, müzakere edilir; ki bu tartışmalar da bir siyasi rekabet bahsidir.
HDP’Yİ DAVET ETMEMELERİ KAÇAMAK DAVRANMAKTIR: Çeşitli partilerin bir ortaya gelerek aşikâr hususlarda görüşmeler yapması olağandır. Buna karşı rastgele bir itirazımız, bu mevzuda bir rahatsızlığımız olamaz. Fakat HDP’yi davet etmeme münasebeti olarak ileri sürdükleri şeyin gerçek olmadığını düşünüyorum. HDP’yi çağırmamalarına “HDP zati kendisi ittifakta yer almayacağını söyledi” formunda bir münasebet sunuyorlar. Şayet bu altı partinin bir ortaya gelmesi özel bir ittifak arayışı ise bu gerekçeyi anlayışla karşılarım. Lakin burada millet ittifakı, artı ittifaka dahil olmayan iki parti var. Hatta Saadet Partisi’nin (SP) ittifakta yer alıp almama konusunda şimdi netleşmediğine dair açıklamaları mevcut. HDP’yi çağırmamayı “zaten HDP ittifakta yer almayacağını açıkladı” üzere bir münasebete bağlamak bir nebze kaçamak davranmaktır. Biz şunu açık söylüyoruz; bu türlü bir tartışma alışılmış ki daha geniş bir çerçevede de yürütülebilir lakin kimsenin bir gerçeği de görmezden gelmemesi lazım.
HDP’YLE BİR ORTADA GÖRÜNMEME TASASI VARSA YÜZLEŞMELİLER: Bu yalnızca aşikâr bir mevzuyu oturup tartışma sıkıntısından ibaret değildir. Anayasa’yı gelecek devirde değiştirmeyi öngören bir hazırlık çalışmasıdır. Anayasa’nın değiştirilmesi için de güçlü bir toplumsal mutabakata ve güçlü bir siyasal çoğunluğa gereksinim var. Bu gerçeği hesaba katmadan yalnızca kâğıt üzerinde çalışmalar yürütmek muhakkak bir noktaya kadar yarar sağlayabilir lakin sonuç alma konusunda soru işaretlerini büyütür. O nedenle bu partilerin, yaptıkları çalışmalarla ilgili bize bilgi vermeleri ya da bizimle özel görüşme yapmak istemeleri halinde mutlu oluruz. Lakin münasebetleri ortaya koyarken daha samimi davranmak lazım. Şayet HDP’yle bir ortada görünmeme telaşı varsa şayet, o altılı masada bununla yüzleşmek ve hesaplaşmak gerekir. Zira HDP hem temsil ettiği toplumsal güç hem de siyasal aktör rolü itibariyle geleceğin inşasında vazgeçilmez pozisyondadır. Kimse buradan bizim kibirli davrandığımız ya da birilerine şantaj yaptığımız üzere bir sonuç çıkarmasın. Biz yeni bir başlangıçla geleceğin demokratik bir formda inşa edilmesini istiyoruz.
“Devletçi yenilenme değil halkçı yönetim” dediğimiz tam da budur. Şayet devletçi yenilenmeye yönelik bir senaryo varsa, bunun Türkiye’yi yeni bir yola sokması imkansızdır. Eski devlet anlayışını birtakım rötuşlarla yenileyerek devam ettirme niyetinin vakit kaybı olacağını, ileride daha fazla maliyetler doğuracağını hatırlatmak isteriz. Biz diyoruz ki devlet eksenli bir onarım değil halka dayanan ve halk için bir idare inşasının yolunu açalım. Bunu da parlamento seçimleri için kurmayı hedeflediğimiz geniş demokrasi ittifakıyla büyük ölçüde başaracağımızı düşünüyoruz. Yani halkçı idareye giden yolu parlamento seçimlerinde hedeflediğimiz geniş demokrasi ittifakıyla açacağımıza inancımız tamdır.
İKTİDARDA KALMAK İÇİN FORMÜL ARAYIŞINA GİRDİLER: Cumhurbaşkanlığı seçiminde 50+1, iktidarı ve Erdoğan’ı zorluyor. Bu çok açık ortada. Son vakitlerde Erdoğan’ın 50+1’i bulduğunu ortaya koyan bir kamuoyu araştırması da yayınlanmadı. Üstelik iktidara yakın olan kamuoyu araştırma şirketlerinden bile bu türlü bir data paylaşılmadı. Münasebetiyle kendilerini iktidarda tutmaya devam edecek formül arayışlarına girdikleri söylenebilir. Anayasa hukuku açısından da bu türlü bir arayışa girmeleri şaşırtan olmayacaktır. Fakat buna muhalefetten rastgele bir dayanağın gelmesini beklemek gerçekçi değil.
MUHALEFETTEN TAKVİYE GELMEZSE DEĞİŞİKLİK MÜMKÜN DEĞİL: 50+1 anayasal bir kuraldır. Cumhurbaşkanlığı seçimini birinci cinste kazanabilmek için yüzde 50+1 oy gerekiyor. Şayet bu oyu hiçbir aday alamazsa en çok oy alan iki aday ikinci tipe kalıyor. Bu kuralı değiştirebilmek içinse Anayasa’yı değiştirmeleri lazım. Anayasa’yı değiştirebilmek için Meclis’te 360 oy + referandum gerekiyor. Referandumsuz değişiklik için ise 400 oy lazım. Cumhur İttifakı’nın şu an 360 oyu bulunmuyor. Muhalefetten bir dayanak gelmezse bu türlü bir değişiklik mümkün değil. Ben buna dayanak verebilecek bir muhalefet partisi olduğunu da düşünmüyorum. Bizim halimiz zati açık, bu türlü bir takviye vermemiz asla kelam konusu olamaz.
İKTİDARIN NİYETİNİ OCAK AYINDA GÖRECEĞİZ: Erken seçimin olabilmesi için kıymetli işaretlerden biri şu olacaktır: Şayet bu iktidar mevcut seçim hukukuyla seçime girmeyi göze alırsa erken seçim önümüzdeki yıl da yapılabilir. Yok şayet seçim kanunlarında değişiklik yapmaya kararlıysa o vakit bu değişikliklerin yapılmasından itibaren bir yılın geçmesi gerekecek. Şu anda bütçe maratonu sürüyor ve bittiğinde Genel Kurul’a gelecek. Bütçe görüşmeleri devam ederken diğer hiçbir mevzu ve kanun görüşülemiyor. Bütçeden sonra da Meclis çalışmalarına aşikâr bir müddet orta verilecek. Meclis, lakin ocak ayından itibaren olağan yasama faaliyetine devam edebilecek. Hasebiyle iktidar blokunun, seçim kanunlarında değişiklik yapma niyetinin ve hazırlığının olup olmadığını o vakit göreceğiz. (MA)
Gazete Duvar
