Emekli büyükelçi Selim Kuneralp, Finans ve Ticaret’teki son yazısında din ve dış siyaset münasebetlerini kaleme aldı. 1000’li yıllardan bugüne bu coğrafyadaki din-dış siyaset münasebetinin özetini geçen Kuneralp, “Modern çağlarda Batı dünyasında din dış münasebetlerde bir faktör olmaktan çıkmıştır. […] Aslında Osmanlı İmparatorluğu da İstanbul’un fethinden sonra dış bağlantılarında din faktörüne pek tartı vermemiştir” sözlerini kullandı.
Cumhuriyetin kuruluşundan sonra da din eksenli dış siyasete soğuk bakıldığını belirten Kuneralp, “Bugünkü idarenin ise hususa çok farklı bir formda baktığı malumdur” değerlendirmesini yaptı. Türkiye’nin din-dış siyaset bağına olan arasının AK Parti devrinde değiştiğini aktaran Kuneralp’in yazısından bir kısım şöyle:
“Bu aralıklı siyaset AKP iktidarı kurulduktan ve bilhassa idaresi büsbütün ele geçirdikten sonra süratle değişmiştir. Dini referanslar içeride arttıkça dış alakalarda de gitgide kıymetli bir yer almaya başlamıştır. İktidar Müslümanların ve bilhassa Sünnilerin liderliğine soyunmaya başlamış, dış siyasete gittikçe dinci bir hüviyet vermiş, Batı bedellerinden süratle uzaklaşmaya başlamıştır. Alışılmış bu siyasetin istisnaları da yok değildi. Örneğin, Çin Uygurlarına yapılan eziyeti 2009 yılında soykırım olarak niteleyen iktidar, daha sonraki yıllarda Çin’i kızdırma kaygısıyla Uygur meselesinden uzaklaşmıştır.
Çeşitli nedenlerle Batı ülkeleriyle bozulan bağların Müslüman dünya ile telafi edileceğini düşünen iktidar kısa vakitte hüsrana uğramıştır. Başta Arap ülkeleri olmak üzere Orta Asya ve Güney Doğu Asya’daki Müslüman ülkeler Türkiye’nin bu başkan rolüne soyunmasına karşı çıkmıştır. Ayrıyeten Müslüman ülkeler ortasındaki ihtilaflar ve iç kargaşalıklar sonucunda 21 inci yüzyılda en büyük katliamların Müslümanlar ortasında meydana geldiği ve din uğruna yapıldığı gerçeği karşısında iktidarın hevesi kursağında kalmıştır. İktidarın siyasal İslamcı Müslüman kardeşlere verdiği açık takviye, onları tehlikeli hasım olarak gören Mısır, BAE, Suudi Arabistan üzere ülkelerle uzun mühletten beri devam eden soğukluklara yol açmıştır. Bu soğukluklar hem Doğu Akdeniz’de, hem Orta Doğu’da taban kaybına hem de iktidarın ağzından düşürmediği dini telaffuzdan rahatsız olan Batı ülkeleriyle münasebetlerinin bozulmasında kıymetli katkıda bulunmuştur.
Bunun son örneğini Afganistan’da gördük. İktidar büyük bir safdillikle ülkemizin nüfusunun nerede ise tamamının Müslüman olmasının Taliban yönetiminin kapılarını açacağına inanmış ve bu yolda her vakit çok kıymet verdiği mümkün olduğu kadar çok ülkede önemli askeri bir mevcudiyet koruma siyasetini Afganistan’da sürdürebileceğini sanmıştı. Halbuki Taliban için Türkiye Müslüman olabilir lakin NATO üyesidir ve 20 yıl boyunca orada konuşlanan küçük çaptaki Türk birliği NATO bayrağı altında misyon yapmıştır. Muharebelere karışmamış olması Talibanın gözünde Türk birliğine özel bir pozisyon verilmesi için kâfi sebep olmamış ve başka yabancı kuvvetlerle birlikte ülkeden ayrılması istenmiştir. Talibanın İslam anlayışının bizdekinden farklı olmadığı yolundaki ve Türkiye’deki birçok insanı önemli bir formda rahatsız eden telaffuz ortada kalmıştır. Afganistan fiyaskosundan sonra dış siyasette daha evvel de izleri görülen virajın sertleşmeye başladığı izlenimi doğmaya başlamıştır. İktidarın Afganistan’da aradığını bulamamış olması, Müslüman Kardeş sevdasından ötürü ortasının açıldığı Arap ülkeleriyle münasebetlerini düzeltmeye çalıştığı vakte rastlamıştır. Gerek Mısır, gerek BAE ile son günlerde görülen diyalog arayışlarının emeli buydu. İstanbul’da yerleşik Müslüman Kardeş yayın organlarının dizginlendiği, hatta örgütün Türkiye’ye sığınan birtakım mensuplarının ülkeyi terk etmeye mecbur edildiği anlaşılmaktadır. Lakin yılların yanlışlarının çok kısa vakitte telafi edileceğini sanmak yanlış olur. Ayrıyeten alışılmış olan yanlış telaffuzun çarçabuk düzeltilmesi de mümkün değildir.”
YAZININ TAMAMI
Gazete Duvar
