Serpil Ateş, Hollanda’da göçmen ve mültecilerin meselelerini çözmek ve daha iyi kurallarda yaşamalarını sağlamak için yapılacak genel seçimde Yeşil Sol Parti’den milletvekili adayı oldu. Seçimde pandemi nedeniyle 15 Mart’ta başlayacak oy kullanımı 17 Mart’ta bitecek. Risk kümesinde olanlar oylarını posta ile gönderebilecek.
Serpil Ateş’in babası 12 Eylül devrinde Türkiye’den çıkmak zorunda kalan bir politik göçmen. Serpil Ateş ve üç kardeşi de bu nedenle Hollanda’da doğup büyümüş. Artık doğup büyüdüğü ülkede milletvekili olmak için çalışan Ateş, aday olduğu günden bu yana daima ırkçı taarruzlara ve tehditlere maruz kalmış. Birçok siyasetçi, akademisyen, sanatçı ve sivil toplum kuruluşları da kendisini destekleyerek yanında olduklarını belirtmiş.
17 milyon nüfuslu ülkede 2 milyon göçmen var. Türkiye’den gidenlerin sayısı ise 400 bin… Ateş, 40-50 bin civarında bir oy potansiyeli olduğunu, 17 bin oy alması durumunda milletvekili olacağını söylüyor.
Serpil Ateş ile adaylık sürecini, seçim kampanyasını, Yeşil Sol Parti’yi, Hollanda’daki göçmenlerin problemlerini, karşılaştığı ırkçı akınları konuştuk…
Hollanda Yeşil Sol Parti’den milletvekili adayısınız. Bize biraz partinizin göçmenlere yönelik siyasetini ve adaylık sürecinizi anlatır mısınız?
Yeşil Sol Parti’yi göçmenlere yönelik siyasetinden ötürü tercih ettim. Zira mülteciler için parlamentoda birinci adımı onlar atar ve önergeleri onlar sunar. Partimiz Moria’daki 500 yetim çocuğu Hollanda’ya alabilmek, oradaki insanlık dışı muameleye karşı Hollanda’nın kendi sorumluluğunu taşıması için adımlar attı. Memleketler arası insan hakları konusu, ajandamızda en üst sıralarda yer alıyor. Bilhassa son 2 yıldır Türkiye’deki olaylara yönelik önergeler sunduk. 2019’un sonunda Türkiye’nin Rojava operasyonu sonrası 2 önerge sunduk. Hollanda ve Türkiye, NATO içerisinde müttefik olduğu için Türkiye ile olan askeri çalışmayı durdurma önergesi sunduk. Önerge de kabul edildi. Önümüzdeki süreçte yalnızca silah satışını durdurma değil birebir vakitte silah materyallerinin verilmemesi için de önerge vereceğiz. Hollanda için ise öncelikle eşit kurallar yaratmaya yönelik geniş politikalarımız var. 2018’den beri Den Haag Belediyesi’nde encümenim ve o belgelere ben bakıyordum. Zira Hollanda’da kurumsal ırkçılık var. Bu kurumsal ırkçılıktan ötürü hükümet iki ay evvel istifa etti. Sistematik bir biçimde göçmenler engelleniyor. Eğitimde, konutta, talihleri daha az. Maaşı ve işlevi iyi olan iş alanlarında göçmenler çok daha az alınıyor. Hollanda’da gözle görünür bir ırkçılık olmasa bile sistemin içine işlenmiş bir üstünlük var. Bu üstünlüğü kırmaya çalışıyoruz. Adaylık süreci pandemiden ötürü biraz kuvvetli geçiyor aslında. Halkla buluşamıyoruz. Olağanda büyük toplantılar ve etkinlikler yapılıyordu. 8 Mart Bayanlar Günü için de birçok aktifliğe davet edildim lakin Zoom üzerinden olacak. Beşerlerle göz göze gelmek, samimiyetini gösterebilmek, problemlerini anlatmasını sağlamak gerek. Tereddütleri ve tenkitleri varsa bunları yüz yüze konuşmak çok daha hoş. Ne yazık ki bunları yapamıyoruz. Bu bahiste zorlanıyoruz ancak yeni tecrübeler elde ediyoruz. Ben çok sık toplumsal medyayı kullanıyorum ve sizin üzere bu formda söyleşiler yapıyoruz. Gönül isterdi karşı karşıya oturalım lakin maalesef bu türlü bir süreç içerisinde seçime gidiyoruz.
Yeşil Sol Parti, vekil sayısını 17 Mart 2017’deki genel seçimde 4’ten 14’e yükseltmişti. Bu parti ismine büyük bir muvaffakiyet olarak değerlendirildi. Birebir başarıyı tekrar bekliyor musunuz?
Tekrar bekliyoruz evet. Zira Yeşil Sol’a büyük bir muhtaçlık var. Yalnızca Hollanda’da değil, bütün Avrupa genelinde büyük bir yükseliş var yeşil partilerin. Bunun en büyük sebebi iklim değişikliği. Biliyorsunuz 2015’te Paris İklim Muahedesi imzalandı. Birçok ülke bunu onayladı. Hatta Donald Trump imzayı geri çekti lakin Joe Biden seçilince çabucak mutabakata geri döndü. Bunu yaparken de o muahedenin içinde birtakım amaçlar var. Dünya gitgide ısınıyor. 2 derece daha fazla ısınmasın diye ve 2 derecenin altında kalsın diye adımlar atılması gerekiyor. Bu çeşit gayeleri gerçekleştirebilmek için yeşil partilere gereksinim var. Bu partiler 30-40 yıldır bu problemlerle ilgililer. Atılması gereken adımları iyi biliyorlar. Gençlik yani ‘Yeşil Dalga’ ayakta bu mevzuda. Bunları yan yana koyarsak düşüş beklemiyorum. Umut ediyoruz ki tahminen oylarımızı biraz daha yükseltiriz.
Seçim anketlerine nazaran partilerin durumu nasıl?
Sağın biraz daha yükseldiğini gösteriyor maalesef. İktidar partisi tıpkı sıralarda duruyor. Genel olarak sol blok buna karşı biraz daha küçülmüş durumda. Sol ismine bu tasa verici bir durum. Bu göçmenler için de iyi olmaz. Anketler şimdilik bu istikamette lakin şunu da belirtmek istiyorum: Net kararlar önümüzdeki 2 hafta içerisinde verilir. Bundan evvel aslında halk daha çok pandemi konusuna yöneldi. Seçim pek gündemde değildi. Bu durum önümüzdeki 2 hafta içinde değişecek. Daha net bir tablo göreceğiz.
Hollanda’da yaşayan göçmenlere ait ne tıp çalışmalar yapmayı düşünüyorsunuz? Size oy vermeleri için nasıl bir kampanya yürütüyorsunuz? Seçilirseniz, neler yapacaksınız?
Ben bir aktivistim. Tıpkı vakitte sosyoluğum. 23 yıldır fakirlerin ve göçmenlerin olduğu mahallelerde çalıştım. Bayanlar, Kürtler, Aleviler, Ermenilerle birlikte çok yürüdüm. Ses olmaya çalıştım. Bu kimlikle siyasete atıldım ve kimliğimi de bırakmadım. Bırakmaya da hiç niyetim yok. İnsan haklarını göz önünde bulundurarak buradaki ihlalleri ele almak istiyorum. Buradaki ihlaller gözle görülmüyor lakin az evvel kelam ettiğim üzere sistematik bir engelleme var. Soy isimlerine bakılarak işe alımlar oluyor. Şayet soy isimleriniz Ortadoğu’dansa, Farsça, Arapça bir soy isimse çabucak reddediliyorsun. Bu göçmenlerin sistematik bir formda daha alt düzeylerde olan işlere yönlendirme siyaseti. Bu tıp şeyleri kaldırmak istiyorum. Alışılmış kaldırmak çok büyük bir söz lakin gaye bu. En azından değiştirebilmek, isimlendirmek. Tabi gönlümde yatan evrak memleketler arası insan hakları. Bunu neden çok istiyorum zira ben bir Kürt, Alevi ve bayan olarak hassasım bu bahislere. Babam Hollanda’ya mülteci olarak geldiği için Türkiye’ye dönemedi. Biz burada doğup büyüdük. Ben de hayatımda yalnızca 3 kez Türkiye’ye gidebildim. 2009’dan bu yana gidemiyorum. Hollanda’nın politik mecmua ve gazetelerinde Türkiye’yi eleştiren makaleler yazdım (gülüyor). Davalar açıldı ve bundan ötürü gelemiyorum. Bu bile çok somut bir örnek. Benim etnik ve inanç kimliğim, bayan olmam, bunlara direkt bir hücum var. Buna müdahale etme ve fikir belirtme hakkım var. Doğuştan gelen bu hakkı kimse elimden alamaz. Bilhassa Ortadoğu’ya yönelik bayan hakları belgelerine bakmak istiyorum. Zira dünyanın her yerinde tarihten bugüne ezilmiş en büyük küme bayandır. Alışılmış renk ayrımı yapılıyor. Siyah isen biraz daha eziliyorsun. Bir ülkenin rejimi altında öbür bir etnik köken varsa biraz daha eziliyorsun. Fakat en çok ezilen küme bayandır.
Anladığımız kadarıyla seçim kampanyalarınızı yüklü olarak online yapıyorsunuz. Bunun seçimleri olumsuz tarafta etkileyeceğini düşünüyor musunuz?
Açıkçası olumsuz istikamette etkileyeceğini düşünüyorum. Zira beşerlerle göz göze gelmiyorsunuz. Az evvel de değindim. Seçim çalışmaları konusunda bir deneyimim var. Belediye seçimlerine giderken, kampanyam çok daha genişti. Artık ise canlı yayınlarda birçok söyleşi yaptım. Orada da çok sıcak yansılar alıyorum aslında. Fakat bilhassa son 3 haftadır çok önemli tehditler de alıyorum. Bu da Hollanda’daki Türk basınının benim hakkımda çeşitli karalama yayınları yapmasının akabinde oldu. Lakin o tehditlerden sonra çok büyük dayanak de geldi. Süryanilerin Avrupa temsilcisi aradı örneğin, ‘Sen yalnız değilsin, senin arkandayız’ dedi. Kürtler, Aleviler, bayanlar, Türkiye’den beşerler beni aradı takviye oldu. Toplumsal medyadan takviye verdiler. Gelen samimiyeti, sıcaklığı hissettiğim anda kendi kendime dedim ki: ‘Bir milyon tehdit daha gelse, davamdan asla vazgeçmeyeceğim.’ Zira halk onlar için çalıştığını anlıyor. Bu beni güçlendiriyor. Öte yandan ne yapmaya çalıştıklarını görebiliyorsun. Bir bayandır, sahipsizdir, burada bir Kürt bayanı öldürüldüğü vakit hiçbir şey yapılmıyor. Örneklerini de gördük. Somut olarak Paris örneği var. Geri adım atmamalıyız. Üstüne yürümeliyiz zira korkup çekilmenin bize yararının olmadığını gördük.
Bir Dersimli olarak Avrupa’da doğdunuz ve eğitim gördünüz. Bu hususta neler anlatırsınız?
Biz çocuk kıssalarıyla büyümedik. Babamın yaşadığı somut örnekler vardı. Şu an ortamızda olmayan kıymetli insanların kıssalarıyla büyüdük. Ve çok büyük hasret. Düşünün… Annen, kardeşin, akraban ölüyor ve sen cenazeye gidemiyorsun. Çok acı şeyler. Ben bu cins dramlarla yetiştim. O sende aslında bir iz bırakıyor. Küçük yaşta birçok gerçeği görüyorsun. Hem aileden görüyorsun hem öteki kıssalarda görüyorsun. Hepsinin temelinde tıpkı sorun var. Bunun üzerine psikoloji okudum. İnsan psikolojisi üzerine duruyorsun ve ferdî olarak bunun tahlilini yapıyorsun. Bir halk hareketinin ortaya çıkması ve bastırılması… Bu mevzuda da sosyoloji okudum. Master yaptım. Sosyolog olarak çalıştım. Hepsi tamamlanıyor sende. Anlıyorsun ki sana aktarılan ile gerçek tıpkı değil. Katiyen birebir şey değil. Ben burada doğup büyüdüm ve onu bile çıplak gözle görebiliyorsun. Tahminen Türkiye’ye ya da Ortadoğu’ya nazaran daha iyidir ama burada da eşitsizlik, ırkçılık var. Bunu çıplak gözle görüyorsun. Biraz da Dersim kanı ve yüreği var diyebilirim.
Bir açıklamanızda ‘Bana bir şey olursa, diplomatik sıkıntılar olmayacak. Ülkeler birbirine girmeyecek zira benim bir ülkem yok’ demiştiniz. Kendini bir ülkeye ilişkin hissetmemek nasıl bir his?
Biz bunun bir örneğini gördük. 3 bayanın başına kurşun sıkıldı. Ve hiçbir şey olmadı. Yalnızca bizim yüreğimiz yandı o kadar. Ben o güne kadar hakikaten, tahminen birinci sefer bir endişe hissettim. Garip bir endişe hissettim. “Nasıl olur da Avrupa’nın göbeğinde beşerler bu kadar rahat öldürülür?” diye… Diplomasi, insan hakları telaffuzları beni ürküttü. Her şeyin bir palavra olduğunu düşündüm. Pesimist olmak istemiyorum fakat biz Kürtler, ne yazık ki çok sahipsiziz. Genelde ben umut doluyum fakat bu mevzularda insan olarak ben de etkileniyorum. Sahipsiziz fakat güçlüyüz. Baş eğmiyoruz. Bunu demeye çalışmıştım. Ben artık Dersim’e gitsem, orada doğup büyümemişim. Hatta çok az bulundum. Birinci gittiğimde 15 yaşındaydım ve teyzemi gördüm. Birinci kez bana benzeyen bir bayan gördüm. Düşünebiliyor musunuz? Ben şu an 43 yaşındayım. Kürtler pek yoktu burada. Dersim’e gittiğim vakit ‘ben bu bayana ne kadar benziyorum, seslerimiz ne kadar çok benziyor’ dedim. Kendini buluyorsun içinde. Lakin tam sen de değilsin zira senin aldığın kültür farklı. İki kültür bir ortaya geliyor ve sen o iki kültür içerisinde hoş yanını çekip almaya çalışıyorsun. Hollanda’da benim yetiştiğim periyotta bireycilik çok yüksekti. Bundan sıyrılmam için tek bahtım ailem ve ideolojimdi. Bir bayan olman, daha az bahta sahip olman manasına gelmiyor. Sen kendi savaşını vereceksin. Biz bu kıymetlerle yetiştik.
Avrupa’da vakit zaman ırkçı hücumlar gerçekleşiyor. Birçok kere siz de bunlara maruz kaldınız. Bu türlü bir durumda ne yapıyorsunuz?
Bu çok sık yaşanmaya başladı. Şimdiye kadar Türkiyeli sol görüşlü milletvekilleri daima bu cins şiddete maruz kaldılar. Son örnek de benim. Hatta burada büyük bir mecmua araştırma yapmış. Hollanda’da en çok tehdit alan bayan siyasetçiler ortasında ben de vardım maalesef. Bir hukuk devletinde sol görüşlü bir siyasetçinin vazifesidir kendi ideolojisi doğrultusunda fikir beyan etmek, teklif sunmak, tenkit yapmak… Bunlar bir hukuk devletinde olması gereken bir şey. Demokrasinin iyi işlediği bir sistem içerisinde her renk ve fikirden insanların olup halkın gönderdiği mecliste bahisleri tartışmasıdır. Halka yarayacak ortak bir kararı getirmektir. Ancak Türkiye’de tam bilakis, hukuk işlenmiyor. Burayı da Türkiye üzere sanıyorlar. Beşerler kim olduğunu, nerede çalıştıklarını, yeni silah aldıklarını söyleyerek beni tehdit ediyorsa, ‘gelip o silahları senin üzerinde deneyeceğiz’ diyorlarsa, demek ki Hollanda’da onlara çok fazla ölçülü davranmışız. Yahut bu probleme hiç yönelmemişiz. Bu hususta bir yasa olması gerekiyor, bunun öncülüğünü yapacağım. Hollanda’nın en büyük politik gazetesine bir makale yazdım bu hususta ve fikirlerimi de söyledim. Seçilmesem de bu mevzuyu sonuna kadar götüreceğim zira palavra haber yapan basının, onların toplumsal medya sayfalarının, onların ardındaki güçlerin yargılanması gerekiyor. Burada mafyavari biçimde olağan işini yapan insanlara bunu yapmaya hakkın yok.
Anne ve babanızın politik nedenlerden ötürü Hollanda’ya göç ettiğini, öykülerini dinleyerek büyüdüğünüzü söylediniz. Sizi etkileyen bir anınızı bizimle paylaşmak ister misiniz?
Türkiye’ye ikinci gidişimde 18-19 yaşındaydım. Annem ve babam gelemiyorlardı. Benim dedemin üzüm bağı vardı. Annem bana dedi ki; ‘kızım giderken, o toprağın kokusunu çok özledim, bana bir avuç getirir misin? Ben getirdiğimde annemin o toprağı eline alıp koklamasını ve ağlamasını asla unutmuyorum. Benim gözümde çok sembolik bir olaydı. Hem kendi toprağından uzak olmak, hasret, o kokuyu alması, ağlaması, beni çok derinden yaralamıştı.
Gazete Duvar
