ANKARA-Türkiye’den günlük erişimi 1 milyondan fazla olan yurt dışı kaynaklı toplumsal ağ sağlayıcılarının temsilcilik açmalarını mecburî kılan düzenlemenin yürürlüğe girmesinin üzerinden üç ay geçti.

Türkiye’de temsilcilik açmamaları nedeniyle birinci kademede 10 milyon lira, ikinci basamakta 30 milyon lira olmak üzere toplam 40 milyon TL para cezası uygulanan Facebook, Twitter ve TikTok üzere dünyanın önde gelen toplumsal medya platformları üçüncü yaptırım olan reklam yasağıyla karşı karşıya kaldı.

FACEBOOK, TWITTER ÜZERE ÖNDE GELEN TOPLUMSAL MEDYA PLATFORMLARI TEMSİLCİLİK AÇMADI

Geçen yıl 1 Ekim’de yürürlüğe giren ve ‘sosyal medya yasası’ olarak bilinen 7253 sayılı “İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Cürümlerle Uğraş Edilmesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”a nazaran günlük erişimi 1 milyondan fazla olan toplumsal medya şirketlerinin Türkiye’ye temsilci atamaları gerekiyordu.

Geride kalan süreçte Rusya merkezli toplumsal medya platformu VKontakte (VK) ve YouTube Türkiye’de temsilcilik açacağını ilan ederken Facebook, Instagram, Twitter, Periscope, TikTok ve Dailymotion üzere dünyada milyonlarca kişinin kullandığı toplumsal ağ sağlayıcıları Türkiye’de temsilcilik açmadı.

Türkiye’de temsilcilik açmayan bu platformlara aralık ayı başında Bilgi Teknolojileri ve Bağlantı Kurumu (BTK) tarafından uygulanan 30 milyon liralık ikinci idari para cezasının üzerinden de 30 gün geçti. Yasa gereği, temsilcilik açmayan bu platformlara artık reklam yasağı uygulanacak ve Türkiye’deki çok sayıda işletme bu platformlara reklam veremeyecek.

Toplumsal ağ sağlayıcılarının Türkiye’de temsilcilik açmama kararları sürdüğü takdirde, reklam cezasından üç ay sonra internet trafiği bant genişliği yüzde elli daraltılacak. Bu daraltma kararından sonra da temsilcilik açılmazsa bant trafiğinin yüzde 90 daraltılması yaptırımı uygulanacak.

‘REKLAM OLMAYINCA PLATFORMLARIN TÜRKİYE’DE DEVAM ETMELERİNİN MANASI OLMAYACAK’

Temsilcilik açılmaması gerekçesiyle reklam yasağının uygulanmasıyla kullanıcıların, Türkiye’den reklam veren şirketlerin hiçbir reklamını göremeyeceklerini belirten Alternatif Bilişim Derneği Lideri Faruk Çayır’a nazaran reklam veren şirketler bu platformlardan geri çekilmek zorunda bırakılacak. Toplumsal medya platformlarının reklamlardan para kazandığını, reklam yasağının akabinde Türkiye’de varlıklarını devam ettirmeme tarafında adımlar atabileceklerini belirten Çayır, “Reklamlar olmayınca bu platformların Türkiye’de devam etmelerinin bir manası kalmayacak. Bu cezayla toplumsal medya platformlarını Türkiye’den çekilmeye zorluyorlar. Reklam olmayınca para kazanamayacaklar, gelir elde edemeyecekler ve çekilecekler. Toplumsal medya şirketleri reklamdan gelir elde edemeyince ya uygulamalarını paralı hale getirecekler ya da kapatacaklar. Paralı hale getirmelerinin de bir manası yok zira bir mühlet sonra temsilcilik açmazlarsa bant daraltmayla karşı karşıya kalacaklar ve yeniden kapamaya hakikat süreç gidecek” dedi.

Alternatif Bilişim Derneği Lideri Faruk Çayır

‘KOBİLERİ DAHA GÜÇ GÜNLER BEKLİYOR’

Dünyanın önde gelen toplumsal medya platformlarına uygulanacak reklam cezasından burada reklam vererek gelir elde eden KOBİ ve şirketlerin de olumsuz etkileneceğini tabir eden Çayır kelamlarını şöyle sürdürdü:

“İnternet üzerinden alışveriş yapma kültürümüz doğdu ve bu giderek de artıyor. Beşerler internet üzerinden alışveriş yapmayı bir alışkanlık haline getirdi. Gidip bir yerden almak yerine çoğunlukla internetten alıyoruz. KOBİ’ler reklam veremedikleri için ekonomik olarak dar boğaz ortaya çıkacak. Kendileri bir şirket vasıtasıyla kendi internet sitelerini, e- ticaret sitelerini kuracaklardır fakat bundan kimsenin haberi olmayacak. Zira yayamayacaklar, beşerler bunu göremeyecek.”

“Reklam yasağının uygulandığı süreçte birçok KOBİ ya da şirket reklam veremediği için ziyana uğrayacak. Bir sonraki evre olan bant daraltmayla beşerler buraya giremediğinde şirketlerin bu platformlara reklam vermesinin bir manası da kalmayacak. Ağ daraltıldığında KOBİ’ler de bu platformlarda reklam vermekten vazgeçecekler. VPN ya da öteki olasılıklarla bu platformlar kullanılabilir tahminen fakat bu da aşikâr bir kitleyi aşmayacak. İşin açıkçası KOBİ’leri daha sıkıntı günler bekliyor.”

‘BU UYGULAMALAR TÜRKİYE’NİN YÜZ KARASI OLARAK KALACAK’

Dezavantajlı kümelerin, bayanların seslerini toplumsal medya platformlarında duyurduğunu, cezalardan bu platformlar aracılığıyla okura ulaşan haber platformlarının da olumsuz etkileneceğini ve halkın haber alma hakkının ellerinden alınacağını belirten Çayır şu tabirleri kullandı:

“Sosyal medya platformları bizim ferdî bilgilerimizle varlığını devam ettiriyor, reklamlarla bu işi sürdürüyor lakin farklı bir boyutu da var. Dezavantajlı kümeler, bayanlar seslerini burada duyuruyor. Bu platformlar bilhassa haberciliğin ana merkezi haline dönüştü. Kelam konusu cezalarla halkın haber alma hakkını da elinden almış olacaklar. ‘Temsilcilik açsınlar biz vergi alacağız’ üzere şeyler lisana getiriliyor ancak esasen bu şirketler vergi ödüyor. Münasebetiyle bu büyük bir kandırmaca. Birçok beşere internetin ne olduğunu sorduğunuzda bu toplumsal medya platformları akıllara geliyor. Vatandaşlar açısından internetin fişini çekmeye hakikat bir evreye gidiliyor. Beşerler habere ulaşamayacak, alışveriş yapamayacak, başka beşerlerle irtibata geçemeyecekler. Süreç internetin fişini çekme evresine gelecek. İnternetin özgürce kullanılması, devletin müdahalesinin en alt sonda olması dernek olarak talebimiz. Bu yasaklar yarar sağlamayacaktır. Beşerler bir biçimde bu engellemeleri aşacaktır lakin bu uygulamalar Türkiye’nin yüz karası olarak kalacaktır.”

Gazete Duvar