Ömer el Beşir’in 30 yıllık otoriter idaresine 2019 yılındaki halk isyanı sonrası ordu tarafından son verildiği Sudan’dan yeni bir darbe haberi geldi. Ülkede bir küme asker idareye el koydu, geçiş hükümetinin üyelerini gözaltına aldı.
Sudan Enformasyon Bakanlığı, Başbakan Abdullah Hamduk’un gözaltına alındığını ve darbeye karşı çıkması sonrası kamuoyuna açıklanmayacak bir yere götürüldüğünü açıkladı. Hamduk’un ofisinden yapılan açıklamada “Sudan halkına mümkün olan tüm barışcıl prosedürleri kullanarak, ihtilalimizi hırsızların elinden geri almak için protesto etme daveti yapıyoruz” denildi.
Geçiş periyodu hükümeti olarak misyon yapan Egemenlik Kurulu’nun Lideri General Abdül Fettah el Burhan, ülke genelinde sıkıyönetim ilan etti ve Egemenlik Kurulu ile hükümetin feshedildiğini duyurdu. Sudan’ın imzaladığı memleketler arası mutabakatlara sadık olduğunu bildiren el Burhan, siyasetçiler ortasındaki gayretin ve şiddete teşvikinin orduyu harekete geçmek zorunda bıraktığını savundu.
Temmuz 2023’te seçimlerin yapılacağını belirten General el Burhan, ülkeyi seçime kadar bağımsız bir hükümetin yöneteceğini bildirdi ve sivil idare seçilene det ordunun demokrasiye geçişe devam edeceğini vurguladı.
Ülkenin en değerli sivil toplum kuruluşu Sudan Profesyoneller Birliği, sivil itaatsizlik ve genel grev davetinde bulundu. Başşehir Hartum’daki bir gazeteci BBC’ye yaptığı açıklamada, kentin dört bir yanında kalabalıkların toplanmaya başladığını söyledi. Tıpkı gazeteci askerlerin sokaklarda olmadığını fakat Hartum’un iki ana bölgesini birbirine bağlayan köprüyü kapattıklarını belirtti.
Toplumsal medyada, öfkeli kalabalıkların sokaklarda lastik yakarken çekilmiş imgeleri yayımlandı. AFP, Genelkurmay Başkanlığı yakınında protestocuların üzerine ateş açıldığını bildirdi. Olaylarda en az 12 kişinin yaralandığı haberleri geliyor. Hartum Milletlerarası Havalimanı kapatıldı, ülkede milletlerarası uçuşlar askıya alındı. Başkentte internete erişim olmadığı bildiriliyor.
ABD, AB, BM VE ARAP BİRLİĞİ TELAŞLI
ABD, Sudan’dan gelen haberlerin “kaygı verici” olduğunu bildirdi. ABD’nin bölgedeki özel temsilcisi Jeffrey Feltman, süreksiz hükümete dayanak verdiklerini ve rastgele bir darbenin, Sudan halkının demokrasi hasretiyle çelişeceğini söyledi. Avrupa Birliği Dış Siyaset Özel Temsilcisi Josep Borrell de, Sudan’da tüm taraflara ve bölgedeki ortaklarına, geçiş sürecine geri dönülmesi daveti yaptı. Birleşmiş Milletler (BM) de gözaltıları “kabul edilemez” diye tanımlarken, BM’nin Sudan’daki yardım misyonunun lideri Volker Perthes “Güvenlik güçlerine yasadışı bir formda gözaltına alınıp, konut hapsine konulanları derhal hür bırakması davetinde bulunuyorum” dedi. Arap Birliği de Sudan’daki gelişmelerden ötürü tasa duyduğunu açıkladı.
Sudan Devlet Lideri Ömer el Beşir iki yıl evvel halk isyanı sonrası ordu tarafından misyondan alınmış ve süreksiz bir hükümet kurulmuştu. Lakin süreksiz hükümette askerler ve sivil toplum kuruluşları temsilcilerinin ortasının bir müddettir açık olduğu biliniyor. Varılan mutabakata nazaran süreksiz idare bir yıl daha ülkeyi yönetecek, daha sonra da genel seçim yapılacaktı. Sudan’da askerler ortasında da uyuşmazlıklar yaşandığı bildirilmiş ve tansiyon artmış, eylül ayında Ömer el-Beşir’in destekçilerinin darbe teşebbüsünün önlendiği açıklanmıştı. Hartum’da bu ay düzenlenen bir protesto gösterisinde orduya, iktidara el koyması daveti yapılmıştı. (BBC Türkçe)
Gazete Duvar
