Muharrir Hasan Ali Toptaş’ın, Doğan Hızlan’a konuk olduğu programda tercümanlarla ilgili yaptığı, “Çeviri bir kitap okurken evvel çevirmenin doğum tarihine bakıyorum” halindeki açıklamaları toplumsal medyada tartışmaya neden oldu. Bu tartışmaların devamında “Leyla” isimli bir kullanıcı Hasan Ali Toptaş hakkında cinsel taarruz tezinde bulundu. Akabinde pek çok muharrir ve yayıncının isminin yer aldığı taciz ifşaları toplumsal medyada paylaşılmaya devam ediyor. Farklı dallardan bayanların da maruz kaldıkları tacizleri anlatmaya başlamasıyla süreç adeta #MeToo hareketine evrildi.
Hasan Ali Toptaş, Milliyet gazetesine konuştu. Toptaş’ın açıklamasında, “Kimseyi taciz etmedim, vicdanım rahat. Bayanın beyanını temel almanın bu ülkede nelere yol açtığını da gördük. Ancak ben hatalı değilim, sonuna kadar hatasız olduğumu savunacağım. Gerçek mahkemelerde ve hukuk önünde. Bayanın beyanı temeldir ancak bu tezlerin önemli bir biçimde incelenmesi gerek, öbür türlü ‘çamur at izi kalsın’a dönüyor. Masumiyet karinesi diye bir şey var, ayrıntılı bir biçimde incelenmeden, araştırılmadan iftira atılması da yaralıyor” tabirlerini kullanması toplumsal medyada reaksiyonlara neden oldu.
HASAN ALİ TOPTAŞ ‘İTHAF’A SIĞINDI
Hasan Ali Toptaş, kendisi tarafından cinsel hücuma uğradığını açıklayan Pelin Buzluk’la ilgili olarak “Pelin Buzluk’u tanıyorum, yıllar evvel Ankara’da dört muharrir arkadaşımla bir söyleşi yapmıştık, orada tanıdım. Kocasıyla birlikte gelmişlerdi. Kendisi benim onları eşiyle birlikte konutuma davet ettiğimi söylüyor, bu ayrıntıyı hatırlamıyorum, etmişimdir tahminen. Sonra bir gün Pelin Buzluk konutuma geldi, lakin onun anlattığı şeyler asla ve asla yaşanmadı. Ben saldırmışım da o banyoya kaçmış ve kapıyı kilitlemiş, tümüyle palavra. Bir defa konut dubleks bir mesken ve banyo üst katta. Üst kat da kullanılmıyor. Dün akşam eşimle de bu mevzuyu konuşurken bir ayrıntıyı hatırladık, o meskende hiçbir kapıda anahtar yoktu ki. Nasıl kilitlemiş? Allah aşkına, olabilir mi bu türlü şey? Haydi diyelim oldu. Pekala, benim konutuma gelip gidişinden oldukça bir müddet sonra, neredeyse bir yıl sonra yayımlanan ‘Kolları Meyyit Açıklığında’ isimli kitabındaki hikayelerden birini bana niçin ithaf ediyor? Neden hikayenin başına “Hasan Ali Toptaş sevgisiyle” ibaresini koyuyor? Taciz ettimse, cinsel hücumda bulundumsa benden nefret etmesi gerekmez miydi? Doğal, savcı bunu sorar şüphesiz, hanımefendi bu nasıl iştir der? Lakin toplumsal medya ismi verilen mecrada kimsenin dikkatini çekmez tahminen bu türlü bir detay. Bir ya da iki kişi bulur, müellif. Ki bir kullanıcı bir yerde sormuş aslında; cinsel taarruza uğradıktan oldukça sonra hikayenizi neden Hasan Ali Toptaş’a ithaf ettiniz demiş. Şunu bir defa daha belirteyim, ben cinsel atakta bulunmadım, o banyoya kendini kilitlemedi, bunların hepsi kıssa. Oturduk, sohbet ettik. Varlık Yayınları’ndan birinci kitabı çıkmıştı, ikinci belgesini yayımlayacak yayınevi arıyordu. Belgeyi okuttu bana daha sonra. Ben de Can Yayınları’ndaki arkadaşım Faruk Duman’ı aradım, ilgilenmelerini söyledim. Kitabını yayımladılar, sonra bir kitabını daha yayımladılar. Bana ithaf edilen hikaye kelamını ettiğim kitapta yer alıyor. Meskenime geldiği gün onun dediği olay yaşansa bana onca vakit sonra niçin hikayesini ithaf etsin? İnsanların bunu düşünmesini isterim” dedi. Toptaş ayrıyeten, ‘yaşadıklarının tesadüf olmadığını, bunun organize bir şey olduğunu düşündüğünü’ vurguladı.
PELİN BUZLUK: CİNSEL AKINDAN SONRA İTHAFI KALDIRDIM
Buzluk tekrar Milliyet gazetesinde yer alan açıklamalarında hikaye ithaf etmesine ait olarak, “Tacizci ve saldırgan olduğunu bilmeden evvel benim gözümde saygın bir yazardı, bu nedenle kendisine bir hikaye ithaf etmiştim. Esasen o da insanların kendisine duyduğu saygıyı, prestijini ve edebi kimliğini berbata kullanarak tacize, taarruza yeltenmiyor mu? Hücumdan sonraki birinci dizgide bu ithafı kaldırdım. Ayrıyeten benim hikaye ithafım yalnız ona mahsus değil, birinci iki kitabımda çabucak her hikayede bir muharrire ithaf ya da alıntı var. Cinsel hücuma uğramış bir bayan olarak, failin kendini kurtarmak için ürettiği mazeretlere yanıt vermek zorunda kaldığım için öfkeliyim. Adımın onunla yan yana yazılması, fotoğraflarımızın yan yana konması midemi bulandırıyor” sözlerini kullandı.
HASAN ALİ TOPTAŞ: ÖZÜR DİLEMEDİM
Kendi ismiyle yayınladığı ‘özür’ metnini reddeden Toptaş “Sosyal medyadaki birçok şey üzere, maalesef yaptığım açıklama da yanlış anlaşıldı. Orada ben tamam, suçlamaları kabul ediyorum, özür dilerim demedim. Geçmişte fark etmeden, bilmeden, düşünmeden yaptığım kimi hareketlerim, birtakım sözlerim yanlış anlaşıldı da birilerini incittiyse, birilerini üzdüyse ya da yaraladıysa bu insanlardan özür dilerim demeye çalıştım. Ben diyorum ki, ağzımdan çıkan bir kelam ya da yaptığım bir hareket, jest bazılarının gözünde taciz olarak algılanmışsa ve bu o bireyleri kırmış, incitmişse özür dilerim. Bunu söylüyorum” sözlerini kullanması da reaksiyonlara neden oldu.
‘ÇAYI KENDİNE KABAHAT ORTAĞI YAPMA!’
Hasan Ali Toptaş’ın açıklamaları kamuoyunda geniş yankı uyandırdı. Çok sayıda sanatkarın reaksiyon gösterdiği açıklamalarla ilgili olarak, Gözaltında Cinsel Taciz ve Tecavüze Karşı Tüzel Yardım Ofisi’nin kurucusu, İnsan Hakları Derneği’nin lider yardımcısı ve eski İstanbul Şubesi Lideri avukat Eren Keskin de toplumsal medya hesabında şunları yazdı:
“Son dakika: Kelamın bittiği yer! Bayanın beyanı temeldir lakin… – Pazar Böylesine erkek hükümran bir dünyada, böylesine erkek hâkim bir yargı pratiğinde, bir erkek kendisini nasıl savunur?? İşte örnek.. Erkek sistemin, erkek muhalif muharriri… Yazık!”
Müellif ve mütercim Osman Akınhay ise, “Çok ‘roman’ yazmış bir edebiyatçı savunmasında berbat bir ‘öykünme’ye yeltenip, bir de organize kötülük uydurunca destekçiliğini de Yeni Akit üstlenir…” sözlerini kullandı.
Gazeteci Melis Alphan da toplumsal medya hesabında reaksiyon göstererek, “İlk sefer 12 yaşında taciz edildim. Ailem tenisçi olmamı istiyordu. İzmir Kültürpark Tenis Kulübü’ne her gün idmana gidiyor ve sonra büfedeki yetişkin ağabeyle sohbet edip tost yiyordum. O abi beni taciz etti. Aileme anlatmaktan utandım ve anında tenisi bıraktım. Her gün tenise giderken, bir anda bir daha hiç gitmeme isteğimi elbette aileme anlatamadım. Onların gözünde başladığı işi bitirmeyen maymun iştahlı bir çocuk oldum. Bir çocuk için ne kadar sıkıntı bir durum, anlayabiliyor musunuz?” dedi.
Sosyolog-yazar Esin İleri, “Günlük hayatın içindeki rastgele bir hareketi kastediyorum. Beş kişi bir yerde oturuyorsunuzdur, birinin çayı bitmiştir, durun sizin çayınızı ben getireyim dersiniz. Bu bazıları için olağan bir şeydir. Bazıları de alınır, diğer manalara çeker. Bu çeşit şeylerden kelam ediyorum. Hani, yanlış anlaşılmıştır ihtimali” açıklamasına atıfta bulunarak, “Eril Faillik, biten çayların yenisini getirmekmiş diyorsun, ben sana tane tane anlatayım: Senin çayı getiriş formundan anlarız biz esasen niyetini. Çayı kendine cürüm ortağı yapma şimdi” kelamlarıyla Toptaş’ı eleştirdi.
TOPTAŞ ÖZÜR BİLDİRİSİNİ SİLDİ
Hasan Ali Toptaş, toplumsal medya hesabından kendi imzasıyla bir özür metni yayınladı. Birçok kesim tarafından eleştirilen ve ‘eril faillik’ tartışmalarına neden olan bildiri, yayınlandıktan iki gün sonra silindi. Milliyet’e konuşan Toptaş, özür dilemediğini belirterek, suçlamaları reddetti.
NE OLMUŞTU?: PELİN BUZLUK İFŞA ETTİ, TOPLUMSAL MEDYADA GÜNDEM ‘METOO’ OLDU
“Leyla” isimli bir kullanıcı Hasan Ali Toptaş’ın görüntüsünü paylaşarak, “Bu adamın ifşalanmasını heyecanla bekleyen kaç kişiyiz? Ben ve pek çok arkadaşımın kendisi ile nahoş anıları var üniversite yıllarına ilişkin. Şu anki şuur ve cürete sahip olsam katiyen ifşa ederdim. Klasik orta yaş üzeri cis erkek edebiyatçı” dedi. Bu paylaşımı kendi sayfasına taşıyan Buzluk, “Benim de kendisiyle müthiş bir anım var. O vakit evliydim, eşime bile anlatamadım. Yıllar sonra zahmetle anneme anlatabildim” sözlerini kullandı.
Buzluk’un paylaşımının akabinde çok sayıda bayan yaşadıkları taciz ve cinsel saldırıyı kamuoyuyla paylaştı.
Tacizleri ifşa edilen Toptaş’ın ‘özrü’ kabul görmediBAYAN
Everest Yayınları, müellif Hasan Ali Toptaş ile yollarını ayırdıKİTAPGazete Duvar
