Bilim Akademisi, AK Partili Melih Bulu’nun Boğaziçi Üniversitesi’ne rektör olarak atanmasının akabinde yaşananlarla ilgili yazılı açıklama yaptı.
“Bilim Akademisi, Boğaziçi Üniversitesi’ne rektör atanması sonrasında yaşanan gelişmeleri büyük bir korku ile izlemektedir” denilen açıklamada, “Tartışmanın temelinde aslında çok kolay bir soru yatmaktadır: Üniversiteler neden özerk olmalıdır? Bunun tek münasebeti T.C. Anayasası’nın 130. hususunun hala bunu öngörüyor olması değildir kuşkusuz. Üniversitelerin özerkliği, bir ülkede bilimin gelişmesi için olmazsa olmaz ön şart olması nedeniyle bir gerekliliktir” tabirlerine yer verildi.
Dünyanın en iyi üniversitelerinin üniversite özerkliğini de en iyi derecede sağlayan ülkelerin üniversiteleri olduğuna dikkat çekilen açıklamada, “Arada aşikâr bir nedensellik münasebeti vardır. Özerkliğin hedefi ve münasebeti özgür ve yaratıcı araştırma, eğitim ve tartışma ortamını var etmek ve korumaktır. Bunların ön şartı da niyet özgürlüğü, dürüstlük ve liyakattir” sözleri kullanıldı.
Bilim Akademisi İdare Şurası’nın açıklamasından satır başları şöyle
ÖZERLİK DEVLET MÜDAHALESİNİN ASGARİDE KALMASIDIR: Özerklik ile kast edilen, belli bir kontrol ağı içinde kendi kendini yönetmek özgürlüğüne sahip olmaktır. Üniversiteler açısından bu özerklik, akademik, finansal, organizasyonel ve istihdamla ilgili siyasetlerine devlet müdahalesinin asgaride kalması manasına gelir. Bunun tam karşıtı ise devletin onları yönetmesi demektir. Yani Türkiye örneğinde düşünülecek olursa devletin 203 üniversite, 160.000 üzerinde akademisyen ve 8 milyonun üzerinde öğrenciyi yönetmesi manasına gelmektedir bu.
HİYERARŞİK BİR SİSTEM İÇİNDE GERÇEK BİLGİYE ULAŞILMAZ: Bu anlayışla ne bilim üretilmesi ne de kaliteli bir eğitimin sunulması mümkündür. Hiyerarşik bir sistem içinde üstte söyleneni aşağıda kabul etmekle gerçek bilgiye ulaşılmaz, yeni fikirler gelişmez. Kurumların, öğretim üyelerinin ve öğrencilerin özgür düşünen bireyler olarak inisiyatiflerini tanımayan bir sistemde yaratıcılık değil taklit ve intihal öne çıkar. Yalnızca sayısal kriterlere dayanan indeksler her vakit emniyetli olmasa da bilhassa 2015 sonrasında Türkiye üniversitelerinin memleketler arası sıralamalarda yerlerinin daima ve önemli biçimde düşmekte olduğu da yadsınamayacak bir gerçektir ve bilim üretiminin nasıl sekteye uğradığının göstergesidir.
TEK KİŞİNİN YANLIŞSIZ REKTÖRLERİ TESPİT EDEBİLECEĞİNİ KABUL ETMEK AKLA ALIŞILMAMIŞ: Bir üniversitenin yönetilmesi için en ülkü adayı tespit etme yetkinliği o üniversitenin kendisinde midir yoksa bir ülkenin Cumhurbaşkanı’nda mıdır? Bilimin yuvası, gelecek jenerasyon araştırmacıları yetiştiren ve ülkenin göz bebeği olması gereken entelektüel bir birikime sahip üniversitelerin ister seçimle ister arama komiteleri aracılığıyla isterse öteki öbür bir metotla yöneticisini yanlışsız belirleyemeyeceğini – tersine – tek kişinin 203 üniversite için hakikat rektörleri tespit edebileceğini kabul etmek akla ve mantığa terstir.
BU ATAMA SİSTEMİYLE BOĞAZİÇİ NE BİRİNCİ NE DE SON OLACAK: Fakat bugün hukuk tertibimiz tam da bunu öngörmektedir. Bu yanlış atama sistemi değişmedikçe Boğaziçi Üniversitesi ne birinci ne de son örnek olacaktır. Seçim, üniversitelerin yöneticilerinin belirlenmesi için kullanılan sistemlerden yalnızca birisidir. Hem akademik nitelikleri en üst seviyede hem de yöneticilik vasıflarını haiz bir rektörün belirlenmesi için başvurulabilecek çok farklı bir dizi metot vardır. Tartışmanın asıl odaklanması gereken nokta, belirlemenin asli paydaş olan üniversitenin tümüyle dışlanarak üçüncü şahıslar ve nihayetinde Cumhurbaşkanı tarafından yapılmasının mantığıdır.
YÖK SİSTEMİ DAHİ DEVREDEN ÇIKARILDI: 2018 yılında yapılan yasa değişiklikleri sonrasında, esasen çok sıkıntılı olan YÖK sistemi dahi rektör seçimlerinde devreden çıkarılmış, bu kurumun rolü, özgeçmişleriyle başvuran adaylar hakkında bilgileri toplamak ve Cumhurbaşkanı’na tavsiyede bulunmakla sınırlanmıştır. Atamaların keyfilik dışında rastgele bir kriteri olmadığı anlaşılmaktadır. Halbuki tek elden idarenin gerçek sonuçlara götürdüğünü tarih bugüne kadar doğrulamamıştır. Bundan ders almak hepimizin ödevidir.
YÜKSEK ÖĞRETİMİN NEFES ALMAYA GEREKSİNİMİ VAR: Türkiye yüksek öğretimi uzun vakittir olmadığı kadar baskı altındadır. Nefes almaya ve yine yapılanmaya muhtaçlığı vardır. Aksi durumda süregiden beyin göçünün durdurulması mümkün olmayacağı üzere üniversitelerimizin seviyesinin her gün daha da düşmesine, ülkemizin en kıymetli bedellerinin erimesine şahit olmaya devam edeceğiz. İktidarlar gelir, iktidarlar masraf; fakat Boğaziçi Üniversitesi üzere ülkenin güzide kurumlarına siyasi tercihlerle verilen ziyan gelecek kuşaklara aktaracağımız bilimsel bilgi birikimimizde onarılmayacak hasarlar meydana getirir.
ŞOV HAKKINDAN FAYDALANMAK ANAYASAL HAK: Sorun yalnızca Boğaziçi Üniversitesi’nin değil bütün üniversitelerimizin ve Türkiye’nin problemidir. Boğaziçi Üniversitesi kendisine yapılan bu bahtsız atamaya karşı çıkmakla yalnızca kendini değil Türkiye’nin geleceğini savunmaktadır. Bu acıklı duruma parmak basmak, barışçı yollardan yansısını tabir etmenin ve bunun için şov ve yürüyüş hakkından faydalanmanın bu ülke vatandaşı herkesin hala anayasal hakkı olduğunu da ayrıyeten vurgulamak isteriz. (HABER MERKEZİ)
Gazete Duvar
