ANKARA – Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) İstanbul Milletvekili ve İnsan Haklarını İnceleme Encümeni Başkanvekili Sezgin Tanrıkulu, “Türkiye’de Haziran Ayı Hak İhlalleri Raporu”nu açıkladı. Raporda Haziran ayında, yargısız infaz, dur ihtarı, rastgele ateş açma hadiselerinde 1, silahlı çatışmalarda 56, sivil çatışmalarda 1, Cezaevlerinde 2, mültecilerin 6, iş cinayetlerinde 188, bayan cinayetlerinde 27 olmak üzere yekunda 281 kişinin hayat hakkının ihlal edildiği açıklandı.
Raporda Haziran ayında yapılan hak ihlalleri şu formda açıklandı:
188 İŞ CİNAYETİ: 4’Ü BAYAN, 8’İ ÇOCUK, 8’İ MÜLTECİ
Personel Sıhhati ve İş Güvenliği Meclisi’nin donelerine nazaran, Haziran ayında 188 personel hayatını yitirdi. Ölenlerden 4’nün bayan, 8’nin çocuk, 8’nin de göçmen/mülteci olduğu belirlendi.
Bayan Cinayetlerini Durduracağız Platformu’nun datalarına nazaran, Haziran ayında en az 27 bayan erkekler tarafından öldürüldü. En az 23 bayanın vefatının de kuşkulu olduğu belirlendi.
POLİS ŞİDDETİ: 116 KİŞİ
Haziran ayında 3’ü çocuk en az 28 kişi gözaltında ya da gözaltı merkezleri dışında güvenlik güçlerinin azabına maruz kaldığını basına açıkladı, azap gerekçesiyle kabahat duyurusunda bulunuldu ve/veya insan hakları örgütlerine başvuruldu.
Ay içinde fiil ve şovlarda de en az 116 kişi (HDP’nin “Demokrasi Yürüyüşü” sırasında polis şiddetine maruz kalan milletvekilleri Ayşe Sürücü, Tayyip Temel; Ankara girişinde durdurulan baro liderleri arasında bulunun Bilecik Barosu Başkanvekili Hasan Şahin, ÖHD Ankara Bürosu Eş Yöneticisi Şevin Kaya) polisin/jandarmanın fizikî şiddetine maruz kaldı.
CEZAEVLERİNDE 31 KİŞİ AZABA MARUZ KALDI
Haziran ayında, cezaevlerinde ya da götürüldükleri hastane ve adliyelerde fizikî şiddete maruz kalan çok sayıda tutuklu ve hükümlüye ait haberler basında ve insan hakları örgütlerinin çalışmalarında nokta aldı. Bu çerçevede, en az 31 kişinin fiziksel/psikolojik şiddete maruz kaldığı, sıhhat hakkının engellendiği belirlendi.
6 GAZETECİ GÖZALTINA ALINDI, 2 GAZETECİ TUTUKLANDI
Haziran ayında, en az 6 gazeteci (Tele 1 Ankara Temsilcisi İsmail Dükel, Oda TV Ankara Haber Yöneticisi Müyesser Yıldız, Havadis gazetesi müellifi ve DİSK Emekli-Sen eski Umumi Yöneticisi Veli Beysülen, Zeynel Bulut-Diyarbakır, Ayşe Kara, Hasan Akbaba) gözaltına alındı. En az 2 gazeteci (Müyesser Yıldız, Arif Aslan) tutuklandı.
TOPLUMSAL MEDYA PAYLAŞIMLARI: 15 GÖZALTI, 52 SORUŞTURMA, 3 MAHKÛMİYET
Haziran ayında toplumsal medya paylaşımları nedeniyle en az 15 kişi (tiyatro sanatkarı Haldun Açıksözlü) gözaltına alındı. En az 52 kişi hakkında soruşturma açıldı. En az 3 kişi (Avrupa Alevi Birlikleri Konfederasyonu Onursal Lideri Turgut Öker) hapis/para cezasına mahkûm edildi ya da cezalar onandı (Canan Kaftancıoğlu.)
SİYASETTE GÖZALTI, TUTUKLAMA: 34 TUTUKLAMA, 6 SORUŞTURMA
HDP Hakkari Milletvekili Leyla Inanç, HDP Diyarbakır Milletvekili Musa Farisoğulları ve CHP İstanbul Milletvekili Enis Berberoğlu’nun milletvekillikleri haklarındaki mutlaklaşmış duruşma kararlarının 4 Haziran günü TBMM Umumî Kurulu’nda okunmasının akabinde düşürüldü. Üç milletvekili tıpkı gün gözaltına alındı ve tutuklandı. Leyla Inanç, avukatlarının yaptığı müracaat üzerine kalan cezası diğer bir evraktan tutuklu kaldığı müddete mahsup edilerek 9 Haziran günü tahliye edildi.
Çoğunluğu HDP, belediye ve kitle örgütlerinin başkanı onlarca kişi gözaltına alındı, en az 34 kişi (DİSK Genel-İş Diyarbakır 1 Nolu Büro Lideri Hasan Hayri Eroğlu, Bağlar Belediyesi Eski Eşbaşkanı Eşref Güler, HDP Eski başkanı Hasan Kale) tutuklandı.
HDP’li 7 belediye lideri (Mardin Kızıltepe-Leyla Salman, Artuklu-Sevinç Bozan, Nusaybin-Sara Kaya, Iğdır Halfeli-Hasan Safa, Van İpekyolu-Şehzade Kurt ve Azim Yacan, Şırnak Cizre-Mehmet Zırığ) mahpus cezasına mahkûm edildi, 3 belediye lideri (Diyarbakır Sur-Filiz Buluttekin, Şehzade Kurt, Şanlıurfa Suruç-Hatice Çevik) tahliye edildi.
Haziran ayında 4 belediye lideri (Elazığ Karakoçan Sarıcan-Belediye Eşbaşkanları Canan Tağtekin ve Bekir Polat; Batman İkiköprü-Belediye Eşbaşkanları Hatice Taş, Osman Karabulut) gözaltına alındı, 2 belediye Eşbaşkanı (Hatice Taş, Osman Karabulut) tutuklandı. Rize’nin Fındıklı İlçesi CHP’li Belediye Lideri Ercüment Çervatoğlu hakkında İçişleri Bakanlığı tarafından soruşturma açıldı.
IÇTIMA VE ŞOV ÖZGÜRLÜĞÜ İHLALİ: SAVUNMA YÜRÜYÜŞÜ
Haziran Ayında, basın açıklaması, bildiri dağıtma, içtima ve şov üzere en az 109 aktifliğe polisler tarafından müdahale edildi. Müdahalelerde en az 151 kişi (Bilecik Barosu Başkanvekili Hasan Şahin) gözaltına alındı, en az 17 kişi tutuklandı. Ay içinde, en az 17 (Çoğunlukla HDP’nin “Demokrasi Yürüyüşü” ve baroların “Savunma Yürüyor”) aktiflik, basın açıklaması, içtima, şov, şenlik, gösterim ya da sinema gösterimi Valilikler, Kaymakamlıklar tarafından engellendi, yasaklandı.
Haziran ayında 20 vilayette değişik vadelerle tüm hareket ve etkinlikler yasaklandı. Kararlar, HDP’nin “Demokrasi Yürüyüşü” ve baroların çoklu baro sistemine karşı gündeme getirdiği “Savunma Yürüyor” aksiyonu nedeniyle alındı. Ama kararlara çoğunlukla “korona virüsü” ve “İl Hıfzıssıhha Şurası kararları” münasebet gösterildi. (DUVAR)
Gazete Duvar
