Afganistan’da idaresi ele geçiren ve başkanlık sarayında bayrağını dalgalandırmaya başlayan Taliban’dan, bayanların eğitim hakkı konusunda yeni açıklama geldi. Taliban hükümetinde yüksek eğitim bakanı olarak atanan Abdül Baki Hakkani, üniversiteler ve öteki eğitim kurumlarında derslerin harem-selamlık olarak yapılacağını açıkladı. Kabil’de basın toplantısı düzenleyen Hakkani, bayanların okullarda İslami giysi giymek zorunda olacağını da söyledi.
‘SADECE BAYAN ÖĞRETMENLER DERS VERECEK’
Hakkani’nin açıklamasına nazaran, Afganistan’da üniversitelerdeki karma eğitim Taliban idaresinde son bulacak. Bayanların üniversiteye başlarını örtmeden gitmeleri de yasaklanacak. Üniversite eğitimi artık kadın-erkek farklı sınıflarda verilecek. Hakkani, karma eğitime son vermekle ilgili ‘bir sorunları’ olmadığını söyleyerek, “Halk Müslüman ve bunu kabul edeceklerdir” savında bulundu. Hakkani, “Erkek ve kızların birlikte okumasına müsaade vermeyeceğiz. Karma eğitime müsaade vermeyeceğiz” dedi; kız öğrencilere yalnızca bayan öğretmenlerin ders vereceğini ekledi.
‘ERKEK ÖĞRETMEN BİR PERDENİN GERİSİNDEN DERS VEREBİLİR’
Hakkani, kadın-erkek farklı sınıflar için kâfi sayıda öğretmen bulunmadığı, ülkedeki üniversitelerin kaynaklarının başka sınıflar için yetersiz olduğu ve bu nedenle bayanların eğitiminde gerileme yaşanacağı istikametindeki tenkitleri de reddetti. Taliban hükümetinin eğitim bakanı, kâfi sayıda bayan öğretmenin bulunduğunu ve alternatif formüller üretebileceğini savunarak, “Her şey üniversitenin kapasitesine bağlı. Ayrıyeten erkek öğretmenler bir perdenin gerisinden ders verebilir yahut teknolojiyi kullanabiliriz” diye konuştu.
YENİ MÜFREDAT ‘HEM İSLAMİ, HEM REKABETÇİ’ OLACAK
Açıklamaya nazaran, Afganistan’ın birçok noktasında birinci ve orta tahsilde yaygın olan harem-selamlık uygulaması da tüm ülkede uygulanacak. Hakkani, müfredatın gözden geçirildiğini de duyurarak, “İslami, ulusal ve tarihî değerlerimizle uyumlu, mantıklı ve İslami bir müfredat yaratmak, başka yandan da öteki ülkelerle rekabet edebilmek istiyoruz” dedi.
BAŞÖRTÜSÜ ZORUNLULUĞUNUN HUDUTLARI ŞİMDİ NET DEĞİL
Taliban’ın 1996-2001 ortasındaki idaresinde kız çocuklarının eğitim almasına müsaade verilmiyordu. Taliban’ın Afganistan’da denetimi yine ele geçirdiği 15 Ağustos’tan önceyse, üniversitelerde bayan ve erkekler birlikte eğitim alıyor, bayanlar İslami giysi giymek zorunda bırakılmıyordu. Taliban’ın bugün ilan ettiği İslami giysi zorunluluğunun yalnızca başörtüsüyle mi sonlu olduğu, bayan öğrencilerin yüzlerini de peçe ile büsbütün kapatmak zorunda kalıp kalmayacağı şimdi bilinmiyor.
BAYAN ÖĞRENCİ SAYISI ERKEKLERİ GEÇMİŞTİ
15 Ağustos’tan evvel Afganistan’da üniversitelerdeki bayan öğrenci sayısının rekor düzeylere çıktığı belirtiliyordu. O denli ki, Herat Üniversitesi ile Kabil’deki Galib Üniversitesi erkekten çok bayan öğrencileri olduğunu açıklamıştı. Fakat yeni açıklanan kurallarla birlikte, Afganistan’da eğitim dahil her alanda bir ‘cinsiyet apartheid’ının kurulmakta olduğu tarafındaki kaygılar artmış durumda.
‘ÇOK KATMANLI BİR AYRIMCILIK VAR’
Birçok kurumun bayan öğretmen sayısındaki yetersizlik nedeniyle birtakım dersleri artık bayanlara vermeme kararı aldığı belirtiliyor. İnsan Hakları İzleme Örgütü’nden Heather Barr, Taliban’ın teoride ‘kadınlara kimi gündelik faaliyetlerini sürdürme’ müsaadesi verdiğine ancak öne sürülen şartlar nedeniyle derin bir ayrımcılığa yol açtığını vurguladı. Barr, “Bu şartları yerine getirmek, birçok üniversite, birçok kız ve bayan için elverişli olmayacak. Hasebiyle bunun sonuçları cinsiyetlerin başka tutulması ile hudutlu kalmayacak; bayan ve kızlar dışlanacak. Ne yazık ki Taliban’ın bununla bir sorunu olmadığını düşünüyorum” dedi.
Bayanların işyerlerinde ve üniversitelerde erkeklerle konuşmalarının yasaklanmasının kamusal hayattan daha geniş manada dışlanmalarına yol açacağını söyleyen Barr, “Burada farklı katmanlarda bir ayrımcılık var; bu da bayanlar ve kızlar üzerinde sahiden yıkıcı bir tesir yaratacak” diye konuştu. (DIŞ HABERLER)
Gazete Duvar
