Ezhel yeni teklisi Sakatat’la yeniden gündeme bomba üzere düştü. Tekrar diyorum, zira uzun vakittir yazdığı, söylediği her müzikle gündemi etkiliyor. Seveni çok lakin rahatsız ettiği, huzursuz ettiği bir kesim de var. Yalnızca müzikleri değil, varlığı da “tehdit edici bir unsur” olarak görülüyor. Tarih boyunca muhalefet edenler, sisteme karşı gelenler daima tehlikeli görülmüştür, bu yeni bir şey değil kuşkusuz. Fakat son yirmi yıldır Küme Yorum dışında hiçbir müzisyen bu derece rahatsız etmemişti güce doymayanları. Rahatsız olmakta haksız da sayılmazlar. Zira karşılarında, hem sesiyle hem kelamıyla hem de tutumuyla kolay kolay sindiremeyecekleri biri var. Kaygı ne kadar bulaşıcıysa cüret de öyledir. Üstelik müzik üzere, büyük bir kitlesi olan, tanınan bir alanda söylüyorsanız sözünüzü, o kelam dalga dalga yayılır. Haydi buna “titreşim hareketi” diyelim. Ses dalgası da o denli oluşmaz mı? Bir tek hareket, titreşim için kafidir. Titreşim bir kere başladı mı, ortaya çıkan güç ortamdaki tüm parçacıkları tesirler. Velhasıl, fizikte nasılsa hayatta da öyledir. Birebirdir.
Ses kıymetlidir, kelam değerlidir fakat kullandığımız lisan, en az onlar kadar değerlidir. Mana, söylemlerimizle yaratılır. Ezhel’in bu yeni müziğindeki telaffuz ve bu doğrultuda oluşturduğu mana, evvelki müziklerinden çok da farklı değil. Fakat çok daha sert ve irkiltici! Bu irkilme hissinde, müziğin klibinin de rolü büyük. Et, değerli bir simge olarak yer alıyor müzikte. Lakin, etin tek bir göndermesi yok. Etin merkeze alınması, etin siyaseti üzerinden erk’i işaret etmesi manasına geliyor. Kullandığı bir çok yan manayla da müziğin problemini güçlendiriyor. Klipte kullanılan semboller ve metaforlar da manası güçlendirmekle kalmıyor, tıpkı vakitte çoğaltıyor. Kasap, mezbaha üzere semboller; ezenle ezilen, güçlüyle güçsüz, kurtla kuzu, avla avcı karşılaştırmalarına imkan sağlıyor. Ayrıyeten, kanlı, çiğ etin yenmesi ve vücudun parçalanması, iktidar ve güç münasebetine sert bir tenkit niteliğinde.
Müziğe ismini veren Sakatat’ın manası malum, insanın hayvana karşı beslediği bitmeyen, ezici iştahı da. Bu saldırgan iştahın dönüşümü, insanın insanı da tıpkı mantıkla ve tahakkümle yemesi olarak ortaya çıkıyor müzikte. Ya da sistemin, gücü elinde tutanların vahşeti diyelim.
Ezhel’in müziğinde kurduğu büyük masa, gösterişli yer, buna karşın o ihtişamlı salonda çiğ eti tek başına yemesi “yok etmenin ulu bir eylem” olduğunu düşünenlerin yalnızlığı olarak kıymetlendirilebilir. Masada öbür servisler de bulunmasına karşın öbür kimsenin olmaması, eti tek kişinin yemesi, tıpkı vakitte zulümle gelen gücü de işaret ediyor. Büyük masa sistemin ve yürütücülerinin temsili olarak yer alıyor müzikte. Kurtlar sofrası bir manada. Avlanan ve avını yiyen iktidarların açlığı ve şöleni bu.
Et birebir vakitte vücut ve iktidar alakasına de bir gönderme olarak okunabilir. Mesela, müzikte geçen “beynimi yer kebap gibi” kelamı vücut üzerinden uygulanan siyasetleri da düşündürüyor. İktidar aygıtının yıkıcılığı, insanın işgali, vücudun parçalanması olarak tezahür ediyor. Ki vücutlarımız doğduğumuz andan itibaren itaat ve tahakkümün bir aracı olarak görülür. Üretici bir güç olarak vücut, boyun eğdiğinde sisteme yararlı olacaktır. Beynin, aklın, ruhun, dalağın, böbreğin, etin ve kemiğinle sisteme aitsindir. Ve güçlü olanın elinde lime lime edilirsin. Bedensel şiddetin bir yansıması olarak “eti senin kemiği benim” tabiri de “etin bir yerde kemiğin kimlerde” olarak kullanılmış müzikte. Bu tabir bu coğrafyaya ilişkin olsa da içerdiği şiddet yalnızca buraya has değil kuşkusuz. Daha güçsüz ve zayıf olanın otorite karşısındaki teslimiyetini temsil ediyor elbette bu kelam. Kişiyi biçimlendirmenin, istediğin kıvama, hizaya getirmenin yolu, vücudun denetiminden geçiyor. O halde Ezhel’in sorusuna “etin devlete kemiğin aileye” diye karşılık vereyim. Ki o sorduğu sorunun karşılığını aslında biliyordur.
Ezhel müziğin atmosferindeki distopik dünyanın içine çekiyor sizi. Dünyanın bir mezbahaya döndüğü, herkesin kurban olduğu bu çağda “menüde sen varsın ve alakart” diyerek sesleniyor dinleyiciye. Bu çağın acımasızlığı, baskısı, tüm canlılar üzerindeki şiddeti ve her şeyin online olarak gözümüzün önünde teğe bir yaşanmasını da “vahşetin pornosu” olarak bedellendiriliyor müzikte. Gerçekliği yine boyutlandırıyor Ezhel ve manası genişletiyor. Çeşitli kelam oyunları ve çağrışımlarla da liriğini zenginleştiriyor. Mesela “Bu yamyamlardan gördüğüm işkembe,” kelamı dolaylı olarak işkenceyi çağrıştırıyor. Zekice, incelikli ve manası detayda gizli bir çok gönderme var müzikte. İşin açıkçası müziğin kelamları de, müzikal alt yapısı da, klibi de çok başarılı.
Muhtemelen yeni bir albüm de geliyor Ezhel’den. Bu müzik, nasıl bir albümle karşılaşacağımız konusunda tahminen bize bir fikir verebilir. Hazır mısınız duyacaklarınıza?
Gazete Duvar
