Richard Wolffe

On bir Noel evvel, bir öğrenci, tek bir misyon için Amsterdam’dan Detroit’e uçan bir Northwest Airlines uçağına bindi. Uçak ABD sonunu geçerken, tuvalette 20 dakika geçirdi ve sonra koltuğuna geri döndü. Tuvalette iç çamaşırındaki bombayı patlatmaya çalıştı lakin sadece bacağını yakmayı başarabildi. Ömer Faruk Abdulmutallab’ın 300’e yakın kişiyi öldürememesinin beklenen nedeni çok fazla terlemesiydi.

ABD ARTIK BAHTA GÜVENEMEZ

ABD, birçok vakit, düşmanlarının kendi aygıtlarını patlatamayacak kadar maharetsiz olması nedeniyle şanslı olageldi. Yeniden de birbiri gerisine gelen liderler iyi talihe güvenmek yerine, 11 Eylül sonrası özgürlüklerimizi korumak mazeretiyle askeri bir tertip kurmak için trilyonlarca dolar harcadılar.

Vazife mühleti dolan liderin Georgia eyaleti yetkililerine yaptığı çağrıyı dinledikten sonra, Donald Trump’ın da demokrasimizin ‘iç çamaşırı bombacısı’ olduğu acı bir formda ortaya çıktı. Bu türlü maharetsiz düşmanlarımız olduğu için şanslıyız lakin bir sonraki saldırgan çok fazla terlemeyecek ya da kendini bu kadar muhakkak etmeyecek. Fitili ateşlemeyi bilen birinin gelmesini bekleyemeyiz.

Pekala yakında eski lider olacak kişi ne kadar maharetsiz? Trump, başkanlığın sunduğu fevkalade gücü, bir kasayı kırmaya çalışan balyozun sahip olduğu incelikle kullanıyor.

Trump, Georgia Eyalet Genel Sekreteri Brad Raffensperger’a “Peki artık ne yapacağız, millet” diye sordu. “Yalnızca 11 bin oya gereksinimim var. Beyefendiler, 11 bin oya gereksinimim var. Bana bir baht tanıyın. Biliyorsunuz, bunu aslında ziyadesiyle yaptık. Ya da devam edebiliriz ancak bu Georgia’daki seçmenlere haksızlık olur; zira neler olup bittiğini görecekler.”

Trump, ‘devam etmek’ derken, önümüzdeki iki yıl boyunca hangi partinin ABD Senatosu’nu denetim edeceğini belirleyecek olan kritik eyalet ikinci çeşit seçimlerinden bir gün evvel, pazartesi gecesi Georgia mitingi sırasında sahnede hayali balyozunu kullanmayı kastediyordu.

TRUMP HER YOLU DENİYOR

Sorun, Trump’ın denemiyor oluşu değil. Yoda, ‘denemek’ diye bir şey olmadığını söylüyor lakin Trump hakikaten de deniyor. Hayalini kurduğu tüm oy sayılarıyla kesin bir halde konuşmaya çalışıyor. Eyaletin seçim görevlilerini muğlak hatalarla ve siyasi cezalarla tehdit etmeye çalışıyor.

Trump “Yasaya nazaran, yanlışlı seçim sonuçları vermene müsaade verilmiyor, tamam mı? Bunu yapmana müsaade verilmiyor. Ve sen bunu yapıyorsun. Bu kusurlu bir seçim sonucu” diyerek, Cumhuriyetçi arkadaşını uyarıyor.

“Yarın bir ortaya gelmelisiniz zira yaklaşan büyük bir seçim var ve lidere yaptıklarından ötürü -biliyorsun, Georgia halkı bunun bir aldatmaca olduğunu biliyor- birçok insan oy kullanmaya gitmiyor. Ve birçok Cumhuriyetçi olumsuz oy verecek zira lidere yaptıklarınızdan nefret ediyorlar. Tamam mı? Nefret ediyorlar. Ve oy verecekler. Ve bu durumda sana hürmet duyulur. Şayet bu şey seçimden evvel düzeltilebilirse, sana hakikaten de hürmet duyulur.”

Bu devrin birçok zorluğundan biri, Donald Trump’ı çevreleyen gerçeklik bozulma alanıdır. O sadece kendini önemsediği ve bu kadar ucube bir liderlik suistimalini temsil ettiği için, şahsın kendisine odaklanıyoruz. Sosyopatisini anlamaya çalışıyor ve Trumpçılık hakkında konuşuyoruz; iktidarın devredilmesinden sonra her şeyin dağılacağını varsayıyoruz.

SONRAKİ OTOKRAT ŞU ANDA YETİŞİYOR

Öte yandan, bu noktada, telaşımız Trump ve müttefiklerinin Joe Biden’ın vazifeye başlama sürecini rayından çıkarıp çıkaramayacağına odaklanmamalı: Bunu yapamazlar. Bundan çok, bu tapınma halinin demokrasimizi rayından çıkarıp çıkarmayacağı konusunda büyük bir telaş duymalıyız.

Trump başkanlığının sonuna yanlışsız yokuş aşağı ayaklarını sürürken ortalığı karıştırdıktan çok sonra, kendisinden bir tane daha peydahlanacak: Josh Hawley, Ted Cruz ya da Tom Cotton. Onların otokratik siyasetine ‘Trumpçılık’ denmeyecek fakat Trump üzere olacaklar.

Bu ideolojinin kökleri derinlerde ve örgütlenmesi geniştir. 11 Eylül sonrası bu periyodun sonunda, demokrasimize ve hayat biçimimize dönük bir ekip sinsi ve geniş kapsamlı tehditlerle fark ediyoruz. Oluşumlardan kimileri Trump üzere başkanlar tarafından yönetiliyor; başkalarıysa kendi kendine işleyen, bağımsız aktörler. Kimileri milletlerarası seviyede takviye görüyor ve örgütleniyor lakin birçoğu artık konutlarda serpiliyor.

Amerikan siyasetinin ırkçı, demokrasi aksisi kanadı, sivil haklar hareketinden sonra kısa bir müddetliğine tuhaf sonlara taşındı. Lakin Obamalı yıllarda (ırkçıların kurduğu/ç.n.) Çay Partisi ve onun kongrede büyüyen tesiri, ironik bir isimle isimlendirilen Özgürlük Hareketi ile sahneye geri dönüş yaptı. Kümenin merkezinde, Donald Trump’ın geçmiş ve mevcut özel kalem müdürleri olan Mick Mulvaney ve Mark Meadows bulunuyordu.

Trump cumartesi günü Georgia eyalet yetkililerine davette bulurken, hazırlıkları yapan ve pisliği temizleyen kişi Meadows idi.

DEMOKRASİ VE ÖZGÜRLÜKLER TEHDİT ALTINDA

Meadows, “Umduğum şey, bunu yapabilecek bir yol olması; buna biraz daha bütünlüklü bakmak için bir cins mutabakat yolu bulabiliriz” diyerek teşebbüsü başlattı. “Sayın Eyalet Genel Sekreteri, işbirliği ve uzlaşma ruhu içinde, daha az dava açılan bir yol bulmak ve bu savların kimilerini gözden geçirmek için, en azından üzerinde konuşabileceğimiz bir şeyler mevcut mu?”

Daha az dava açmakla Meadows’un kast ettiği şey, Trump’ın bütün kampanya davalarını reddeden hudut bozucu yargıçlarla daha az meşgul olmaktı. Georgia Eyalet Genel Sekreteri, mahkemelerin bu mevzularda esasen karar verdiğini söylediğinde Trump hayli şaşkın görünüyordu.

“Neden bu türlü söylüyorsun? Bilmiyorum” dedi. “Yani, olağan ki, bu oyunu mahkemelerle oynayabiliriz lakin neden bunu söylüyorsun?”

Özgürlük Hareketi’nin komik yanı, yargı organının özgürlüğüne hürmet duymamasıdır.

Trump, -en yüksek sivil onur nişanı olan- Başkanlık Özgürlük Madalyası’nı öbür bir Özgürlük Hareketi Lideri olan Jim Jordan’a vermeyi planlıyordu. Ve pazartesi günü (Trump yanlılarının savunduğu/ç.n.) QAnon komplosunu destekleyen öteki bir üye olan Marjorie Taylor-Greene ile birlikte Georgia’ya hakikat seyahat ediyordu.

Bir düzine senatör, bu hafta seçim heyetinin kararlarına meydan okumaya kelam vererek, başkanları Mitch McConnell’a açıkça meydan okuyor. Biden’ın lider olmasını engelleyemeyecekler lakin kendi partilerini Trumpçı otokratlar ve muhafazakâr Cumhuriyetçiler olarak bölmeyi başarıyorlar.

McConnell, Çay Partisi’nin ayrılıkçı hizip tehdidini en başından görmüş olmalıydı ancak bunun yerine, onları kendi şemsiyesi altında tutmayı tercih etti. Artık ne muhafazakâr olan ne de cumhuriyeti destekleyen insanları mutlu etmek üzere imkânsız bir vazifeyle karşı karşıya.

OTOKRAT DALGA ONARILAMAZ HASARLAR BIRAKACAK

Buna benzeri saçmalıkları bir gün mutlaka bozulacak süreksiz bir ateş üzere bir kenara bırakmak kolaydır. Biden sıkça, bir kaşık dolusu şahsî cazibeyle, birtakım orta yolcu tedavilerin uygulanmasına yardımcı olabileceğine inanıyor üzere görünüyor.

Lakin bugünlerde otokratik siyasetçiler siyah ya da kahverengi elbiseler giymiyorlar ve kimi vakit olağan görünebilmeyi de öğrendiler. Macaristan ve Polonya hâlâ AB üyesi. Türkiye’de hâlâ gazeteler yayın yapıyorlar lakin neredeyse hiç bağımsız gazete kalmadı. Rusya’da hâlâ seçimler yapılıyor ancak muhalefet başkanları ya hapsediliyor ya da zehirleniyor.

Amerikan demokrasisinin 2020’de ayakta kalmasının yegâne sebepleri tarihi bir seçmen iştiraki, bir avuç unsurlu Cumhuriyetçi seçim yetkilisi ve bağımsız bir yargının bulunmasıydı. Bu faktörlerin hiçbirinin varlığını muhafazası garanti edilemez ve bunlardan birinin yokluğunda tüm sistem çöker.

Neden bu kadar çok eski savunma bakanının, Trump ve destekçilerini, demokrasiyi ve 2020 seçim sonuçlarını geçersiz kılma gayretlerinin son anlarına orduyu dahil etmemeleri konusunda ikazda bulunduğunu tam manasıyla bilmiyoruz. Buna rağmen, genel kaygıyı ve bu tasayı örgütleyen kişinin ismini biliyoruz: Dick Cheney.

11 Eylül sonrası devirde sayısız güç ihlaline öncülük eden bir adamın bizi Trump sonrası periyotta yaşanabilecek güç suistimalleri konusunda uyarmaya çalışması garip görünebilir.

Tekrar de, ‘iç çamaşırı bombacısı’, Cheney’in bütün savaş ve azapları teşvik etmesine kıyasla daha az gerçek değildi. Ve demokrasimize yönelen tehdit, Trump’ın otokrasiye dönük tüm soytarıca teşebbüslerinden daha az gerçek değil.

Yazının özgünü The Guardian sitesinden alınmıştır. (Çeviren: Tarkan Tufan)

Gazete Duvar