ANKARA – Korona virüsü salgını sonbaharın gelmesiyle birlikte başta Avrupa ülkeleri olmak üzere tüm dünyada tesirini artırmaya başladı. Türkiye’de Sıhhat Bakanlığı’nın turkuaz tabloda yaptığı değişiklikle 29 Temmuz’dan bu yana “vaka sayısı” net olarak bilinmezken, ağır hasta sayısı ve mevt oranlarındaki yükseliş salgındaki artışın göstergesi olarak bedellendiriliyor.

Sıhhat Bakanlığı bilgilerine nazaran, 11 Kasım itibariyle ağır hasta sayısının 3 bini geçtiği Türkiye’de salgını denetim altına almak amacıyla paket servis hariç restoran, lokanta, düğün salonu, kuaför, tiyatro, sinema, konser salonu ve gibisi iş yerlerinde hizmetlerin saat 22.00’de sonlandırılmasına karar verildi.  

Çabucak ardından Türkiye’nin en büyük iki kenti İstanbul ve Ankara’da 5 ay sonra 65 yaş ve üstü yurttaşlara yine sokağa çıkma kısıtlaması getirilirdi. Uzmanlar salgını bu halde önlemenin kâfi olmayacağı, tüm yurtta korona virüsünün kuluçka mühleti olan 14 gün sokağa çıkma yasağı uygulanması gerektiği görüşünde.  

‘AĞIR HASTA VE VEFAT SAYISI 3 AYDA 6 KAT ARTI’ 

Türk Tabipleri Birliği (TTB) Covid–19 İzleme Kümesi üyesi Prof. Dr. Kayıhan Pala, Sıhhat Bakanlığı’nın turkuaz tabloda 29 Temmuz’da ’ağır hasta’ sayısına ait yaptığı değişiklikten bugüne geçen 3 ayda ağır hasta ve mevt sayılarında 6 kat artış gözlendiğine dikkat çekti. Hasebiyle şu anda, salgının birinci periyotları olan nisan ayındaki zirve noktasından daha yüksek piklere ulaşıldığını belirten Pala şunları söyledi:

“Sağlık Bakanı Fahrettin Koca eylül ayında bir gazeteye verdiği demeçte yapılan testlerin yüzde 10’unun müspet olduğunu açıkladı. Kasım ayının ikinci haftası içerisinde eylül ayıyla kıyaslanmayacak kadar çok hasta sayısı ile karşı karşıyayız. O vakit bizim öngörülerimiz bu oranın yüzde 10’un çok üstünde olduğuydu. Yüzde 20 olarak varsayacak olursak evvelki gün 146 bin test yapıldığına nazaran bizim 30 bin civarında günlük hastamız olma ihtimali var. Bu sayı salgının birinci vakitleri ile kıyaslandığında çok yüksek. Müşahedelerimiz yalnızca İstanbul’da değil, Ankara, İzmir, Bursa ve başka kentlerde salgındaki olgu sayısının giderek artığı biçimindedir. Aslında bunu destekleyecek ağır hasta ve vefat sayısındaki artış bilgilerimiz var” dedi.  

Prof. Dr. Kayıhan Pala 

‘DÜNYADA YÜZDE 1 OLAN KRİTİK HASTA TÜRKİYE’DE NEDEN 5–6 KAT FAZLA?’ 

Sıhhat Bakanlığı’nın salgın sürecine ait bilgileri şeffaf bir biçimde paylaşmadığını, “ağır hasta” tanımlamasının da belgisiz olduğuna dikkat çeken Kayıhan Pala, şöyle konuştu: 

“Bizim ağır hasta olarak nitelendiğimiz bireyler dünyada kritik hasta olarak geçiyor. Bütün hastalar içerisinde kritik hastaların oranı ise dün prestiji ile yüzde 1 civarında. Lakin Türkiye’de faal hasta sayısına bakacak olursanız -bugün 45 bin civarında- 3 bin ağır hasta sayımız var. Hasebiyle sayılarımız yüzde 5- 6’lar civarında. Dünyada yüzde 1 olan kritik hasta oranı Türkiye’de neden 5–6 kat daha yüksek? Bunun cevabını da Sıhhat Bakanlığı verebilmiş değil. Benim iddiam Türkiye’de ağır hastaların toplam hasta içerisindeki oranı batı ülkelerine nazaran çok yüksek değil lakin bakanlık tüm doğrulanmış olguları açıklamadığı için biz bu sayısı yüksek hesaplıyor olabiliriz. Elimizde hala vilayet ve ilçe dağılımları yok. Hastalığın başından bu yana geçen 8 aylık müddette virüsün değişim süreci yok. Risk kümelerinin bundan nasıl etkilendiğine ait bilgiler ise çok hudutlu.” 

’65 YAŞ VE ÜZERİNE KISITLAMA HAKİKAT BİR TAVIR DEĞİL’

“Bu şartlarda bütün sorun 65 yaş ve üzerindeki yurttaşlarda kapalıymış üzere onları yine sokağa çıkmaktan alıkoymak yanlışsız bir tavır değil” diyen Pala şöyle devam etti:

“Salgının başında 65 ve üstü yurttaşlar tecrit edildi. 65 yaş ve üzeri bireylere yasak geldiği haziran ayında Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca, Türkiye’de salgın nedeniyle hayatını kaybedenlerin içerisinde 65 yaş ve üzeri yurttaşların oranını yüzde 93 olarak açıkladı. Sıhhat Bakanlığı’nın 25 Ekim’de yayımladığı ölümlerin yaş dağılımına baktığımızda 65 yaş ve üzeri yurttaşlardan hayatını kaybedenlerin oranı yüzde 73. Artık bu sayı direkt tecritle ilgili olmayabilir. Zira bu yasağın tesirlerinin ne olduğuna ait Sıhhat Bakanlığı’nın açıkladığı bilimsel bir rapor yok. Münasebetiyle yaşa nazaran standardize edilmiş mevt suratları açısından teknik bir kıymetlendirme yapılmaksızın tedbir olarak sırf risk kümesinde oldukları için 65 yaş ve üzerindeki yurttaşları tekrar tecrit etmek bana nazaran yanlışsız değil. Bir sefer burada bir belirsizlik olduğunun altını çizelim. 65 yaş ve üzeri yurttaşları korona virüsünden koruyalım derken onların vücut ve ruh sıhhatlerini tehlikeye atıyoruz. Bilimsel dataların açıklandığı şartlarda salgının filyasyon evresinde bu kişinin virüsü nereden aldığının da netleştiği datalar ile süreci kıymetlendirmek lazım.”

’14 GÜN SOKAĞA ÇIKMA YASAĞI UYGULANMALI’

Prof. Pala, “Türkiye’deki tabloya bakıldığında ne yapmak lazım?” sorusuna ise şöyle cevap verdi: 

“Ne yapmak sorusuna cevap vermeden öncelikle bakanlığın şeffaf bir halde vilayet ve ilçelere nazaran vakit içerisindeki dağılımını net bir halde açıklaması gerek. Sıhhat Bakanlığı kesinlikle bu bilgileri açıklamakla yetinmeyip meslek örgütlerini de sürece dâhil etmeli. Bununla birlikte bir hastadan başkasına virüsün geçmesini önlemek için bir tam kapanma gerekli görünüyor. Çok mecburî olan işletmeler dışında (Fırın, besin satış merkezi) bütün kamu ve özel işlerinin tamamının bu virüsün en uzun kuluçka mühleti olan 14 gün boyunca, hatta mümkünse bunun iki katı olan 28 gün boyunca herkesin konuta kapanması gerekiyor. 28 gün olamıyorsa da 14 gün kesin uygulanmalı. Fakat bunu yaparken tam kapanmanın şartlarını da oluşturmak gerekir. Toplumsal devlet olarak işsizler, dar gelirliler, gündelik çalışanların bu süreçten olumsuz etkilenmemeleri için ayrıyeten kaynak transferi yapılmalı. Tekrar açılmayı da bilimsel bilgiler ışığında küçük esnafın bulunduğu yerlerden başlayarak planlamak gerekir.” 

Prof. Dr. Mustafa Necmettin Ünal

NECMETTİN ÜNAL: MART- NİSAN AYINDA GÖRÜLMEYEN PİK’LER VAR

Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Anestezi ve Reanimasyon Anabilim Kolu Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa Necmettin Ünal’a nazaran de hakikat bir kıymetlendirme yapmak için Sıhhat Bakanlığı’nın bilgileri şeffaf bir halde açıklaması gerekiyor.  

Türkiye’de salgının artış göstermesinde gerçek dataları bilmeyen vatandaşın rehavetinin de tesirli olduğuna dikkat çeken Ünal, “Normal yaşama tam olarak geri döndük. Hayatımız bir anda çok gevşedi ve sonuç ortada. Dışarıda maske kullansak bile konuta geldiğimizde arkadaş ortamında, aile ortasında yakın temas da bu salgını artırıyor. Mart-nisan ayında görülmeyen pikler var. Toplu aktivitelerin tamamı da devam ediyor. Demek ki bu tedbirlerle bu salgının yayılmasına pürüz olunamıyor” dedi. 

Alandan aldıkları bilgilere göre palyatif önlemlerle bu salgının önlenemeyeceğine dikkat çeken Ünal, “Bu yüzden bir kapanmanın, sokağa çıkma yasağının olması yerinde olur” tabirlerine yer verdi.

Gazete Duvar