Doğu Türkistanlı sığınmacıların konutlarına polis baskınları yapılıyor. 19 Ocak’ta sabaha karşı 10-15 kişinin gözaltına alındığı sav ediliyor. “IŞİD üyeliği” suçlaması kelam konusu gözaltılara münasebet gösteriliyor.

Amine Bekir

Dün akşam gözaltına alınan Amine Bekir de onlardan biri… Dört çocuk annesi 40 yaşındaki bayan sabaha karşı meskeni basılarak polis merkezine götürüldü. Oradan Silivri’deki Geri Gönderme Merkezi’ne, akabinde Fatih’e götürülen Bekir, sonraki gün geç saatlerde özgür bırakıldı. Kızı Aliye Bekir o gece yaşadıklarını şöyle anlattı:
“Beş yıldır Türkiye’deyiz. Daha evvel başımız belaya girmemişti. Uygurların toplandığını duymuştum. Bunun olabileceğini düşünüyordum lakin beklemiyordum. O denli ki kapıda polisleri gördüğümde bizim için geldiklerini anlamadım. Yedi-sekiz kişiydiler. Bize makûs davranmadılar. Fakat Abdullah Metseydi’nin konutuna o denli girmemişler. Başlarına silah dayamışlar”.

POLİSTEN ‘ÇİN ALEYHİNE KONUŞTUN MU?’ SORUSU

Aliye’nin bahsettiği Metseydi ise hala gözaltında tutuluyor. Eşinin anlattığına nazaran, polisler onu Çin aleyhinde siyasi faaliyette bulunmaması konusunda ikaz etmiş ve başlarından şunlar geçmiş: “Eşim 26 yaşında. Üç yıldır Sefaköy’de küçük bir atölyede çalışıyor. Esasen ruhsal sıkıntıları var, çok içine kapanık. Polisler o gece saat 23.30’da konutumuza geldi. Bize sertçe ‘oturun’ dediler. Sonra kocama ‘sen İŞİD’çilerle konuşmuşsun, seni karakola götüreceğiz’ dediler. ‘Çin’e karşı cihat daveti yaptın mı?’ diye sordular, ‘yok’ dedik. Avukatımız olmadan bize kağıt imzalattılar. Polislerden biri bana ‘kocanı Çin’e geri göndereceğiz’ dedi. Ben çok korktum, neden diye sordum. Başkası ‘hayır korkmana gerek yok, sorgu bitince geri getireceğiz’ dedi.”

‘ÇİN’E İADE ETMENİN HAZIRLIKLARI YAPIYOR’

Uygurların davalarıyla ilgilenen Prof. Dr. İlyas Doğan, kelam konusu durumun Türkiye ile Çin ortasındaki bir iade mutabakatının ön hazırlığı olmasından kuşkulandığını tabir ediyor.

Prof. Dr. İlyas Doğan

Doğan’a nazaran şimdilik etraflarıyla bağı olmayan, toplumsal irtibatı zayıf Uygurlar tercih ediliyor. Doğan son yaşananları şöyle aktarıyor: “Genellikle gece yarısı gidiliyor evlere… Tutuklanma sebebi olarak IŞİD üyeliği gösteriliyor. Lakin tutuldukları sürece IŞİD’le ilgili hiçbir suçlama yöneltilmiyor. En yakın polis müdürlüğüne teslim ediliyorlar. Orada birkaç gün tutuluyorlar. Daha sonra geri gönderme merkezlerine kapatılıyorlar. İşte en son Kanarya karakoluna gittim ve Emine hanımla görüştüm. Bu insan ruhsal tedavi de görmüş, düşünsenize nasıl terör kabahati işleyebilir? Hakkında hudut dışı kararı alınmış. Şimdilik bıraktılar.

Abdullah da Kanarya karakolunda tutuluyor. Evrakını göstermiyorlar. Lakin onun öyküsünün de başkalarından çok farklı olmadığını kestirim ediyorum. Terör diye gözaltına aldığınız insanlara en azından terörle kontaklı bir suçlama yöneltmek gerekiyor. Bu türlü bir şey yok. Bu beşerler paketlenip geri gönderme merkezlerine kapatılıyorlar. Ben bunun Çin ile Türkiye ortasındaki iade mutabakatının bir ön hazırlığı olmasından kuşkulanıyorum.”

‘UYGURLAR 2017’DEN BERİDİR RAHATSIZ’

Doğu Türkistan İnsan Hakları Derneği Genel Sekreteri Nureddin İzbasar ise TEM polisinin gözaltına aldığı Uygurların belgelerine bakmanın sıkıntı olduğuna dikkat çekiyor.

Nureddin İzbasar

İzbasar, “Siz de biliyorsunuz, bizim devletle karşı karşıya gelmemiz güç lakin Türkiye’deki siyasi muhalefet de samimi değil” diyor ve ekliyor: “Ayın 18’ini 19’una bağlayan gece baskınlar olmuş. Kaç kişi tutuklanmış öğrenemedik. Zira TEM yapıyor bu işi. O yüzden bilgi lakin talihimiz pek yok. Birden fazla terörle alakalı oldukları için tutuklanıyor. Hakikat mu değil mi bilemiyoruz. Çin’in baskısıyla birden fazla Silivri’ye, Selimpaşa’ya gönderiliyor. Evet kimilerinin IŞİD’le bağı olabiliyor. Bize çok söylemiyorlar, gizliyorlar. Fakat olsun olmasın, ortadan çok vakit geçmiş…
2017’den beridir yapılıyor bu baskınlar. Birtakım güç odakları Reina katliamını Uygurların üzerine yıkmaya çalıştı, onun gölgesi hâlâ gitmiş değil. Sefaköy’de ve Zeytinburnu’nda vakit zaman tutuklamalar yapılıyor. Doğu Türkistan STK’lar Birliği var, onların İçişleri Bakanlığı’yla, devletin kuruluşlarıyla diyalogu var. Biz de sonuç almaya çalışıyoruz. Avukat arkadaşlarımız görüşüyor. Birçok da bırakılıyor lakin ayda bir defa imza atmak zorunda kalıyorlar. Yurtdışı yasağı getiriliyor.
Türkiye’de partiler bu bahiste çok ses çıkarmıyor. Sorunu gündeme getirmiyorlar. Bizim de devletle karşı karşıya gelmemiz çok güç. Suçlama şeklinde bir şey söylememiz çok sıkıntı. Muhalefet de samimi bir teşebbüs yapmıyor, onlar yalnızca bizim üzerimizden siyaset yapıyor, iktidarı sıkıştırmaya çalışıyorlar.”

‘KAÇ KİŞİNİN GÖZALTINA ALINDIĞINI BİLMİYORUZ’

Doğu Türkistan STK’lar Birliği Lideri Hidayet Oğuzhan ise birtakım yanılgıları kabul etmekle birlikte, Uygurlara yönelik bir operasyon başlatılmadığını, Uygurları paniğe sevk etmekten kaçınmak gerektiğini düşünüyor.

Hidayet Oğuzhan

Oğuzhan’ın duruma ait anlatımları şöyle: “Birkaç yıldır orta sıra bu türlü şeyler gündeme geliyor. Çoklukla şikayet ya da kuşkulu şahıslarla irtibat kurmaları üzerine gözaltı yapılıyor. Bazen iki üç gün gözaltı yapılıyor. Bazen Göç İdaresi’nde birkaç gün kalıyorlar. Mesela Emine hanım hem hastaydı hem çocuğu vardı, Göç İdaresi’ne durumu bildirdik. Konuşabildiğimiz bütün kanalları kullanıyoruz. Somut bir şey olmadığı takdirde bırakılmasını istiyoruz. En son kaç kişinin gözaltına alındığını bilmiyoruz. O denli 15-20 kişi deyip atmamak gerekir. Çin ve Türkiye ortasında muahede olduğundan, bir iki kişi gözaltına alındığı vakit toplumsal medyada hareketlenme oluyor. Bizim diasporamız da 1 kişi alındığında 100 kişi alınmış üzere reaksiyon gösteriyor. Uygurlar üzerinden başlatılan özel bir operasyon yok. Bizim hedefimiz insanları çok korkutmadan sıkıntıyı çözmek. Zati zar güç buraya gelmişler, daha nereye gidecekler?”

Gazete Duvar