Bodrum’da 1982 yılında keşfedilen Uluburun gemi batığı, M.Ö. 14. yüzyılda Akdeniz’deki ticaret sistemi ile ilgili bilgi vermeye devam ediyor.

M.Ö. 1320’den kalma gemi enkazından 1984–1994 ortasında yaklaşık 117 kalaylanmış külçe çıkarılmıştı. Bunların toplam yükü bir tona yaklaşıyordu. Bunlara yapılan tahlillerde yarısından birçoklarının çok ağır kurşun (Pb) içerdiği anlaşıldı. Yapılan karşılaştırmalarla Toros–Kilikya–Amanos rotasında daha evvel bilinmeyen yoğunlukta metal üretiminin kelam konusu olduğu sonucuna varıldı. Uluburun külçelerinden 28’i ise metal yoğunluğu açısından Kırgızistan’daki Tienshan Dağları bölgesinde bulunan örneklerle benzerlik taşıyor. Toroslar ve Kilikya’nın hem denizcilik hem de çok ağır metal üretimi yapılan bölgeler olması nedeniyle Akdeniz bölgesinde metal ticaretinin en değerli merkezi olduğu düşünülüyor. Kurşun yoğunluğu içeren madenler Toroslar kadar İran’da da bulunuyor. Ham kurşun yatakları ise genelde bu bölgeye en yakın olarak Orta Anadolu’da bulunduğundan, Kilikya’da metal üretimi yapıldığı, hammaddenin ise öteki yerlerden getirildiği anlaşılıyor. Araştırmacılar Uluburun enkazından çıkan metal buluntular konusunda daha fazla mukayeseli tahlil gerektiğini, tekrar de şimdilik külçelerin kökeni konusunda iki bölgeden emin olduklarını belirtiyor. Metal kompozisyonu açısından incelendiğinde Geç Bronz çağında Akdeniz bölgesine getirilen kurşunun kökeninin, Toroslarda Bolkardağ ve Orta Asya’da Tienshan Dağları olduğu savunuluyor. (DUVAR ARKEO)

Gazete Duvar