Mustafa Özdemir

KARAKAS – Güney Amerika ülkesi Venezuela’da 6 Aralık’ta yapılan milletvekili seçimlerine iştirak birinci açıklanan sonuçlara nazaran yüzde 31’de kaldı. 21 milyona yakın kayıtlı seçmenden yaklaşık 6,4 milyonun sandık başına gittiği ülkede oyların yüzde 82’sinin sayımı tamamlandı ve buna nazaran iktidardaki Venezuela Birleşik Sosyalist Partisi (PSUV) yaklaşık 3,6 milyon oyla tüm oyların yüzde 67,6’sını aldı. Böylelikle 2015 yılındaki milletvekili seçimlerinde 5,6 milyon oy alan iktidar partisi PSUV’un oy kaybı 2 milyon civarı oldu.

Seçime iştirakin yüzde 31 üzere rekor seviyede düşük olmasında halkın ülke siyasetine taraf veren siyasetçilere ve siyaset kurumuna yönelik duyduğu inanç kaybı, ana muhalefet partilerinin boykot daveti yapması ve yurt dışında olduğu için oy kullanamayan yaklaşık 3 milyon kayıtlı seçmen gösteriliyor.

HALKIN VE SİYASETÇİLERİN GÜNDEMİ BÜSBÜTÜN FARKLI

Venezuela’da yaşanan problemlerin başında, yaşanan ağır ekonomik kriz geliyor. Son 7 yılda iktisadın yarı yarıya küçüldüğü ülkede, yaşanan ekonomik krizin alım gücünde yarattığı tahribatı en net biçimde gösteren bilgi taban fiyatın aylık 2 dolara düşmüş olması. 5 kişilik bir aile için zarurî mutfak masraflarının en az 150 dolar olarak hesaplandığı ülkede, halkın yüzde 55’i aylık 60 doların, yüzde 76’sı ise 100 doların altında kazanıyor. Yapılan araştırmalar her 10 şahıstan sekizinin mutfak masraflarını karşılayamadığını gösteriyor.

Fotoğraf: Mustafa Özdemir

Birleşmiş Milletler (BM) datalarına nazaran son beş yılda 5 milyondan fazla kişi göç etti. Bu sayı, ülkedeki her altı bireyden birinin göç ettiği manasına geliyor. Bu yılın birinci 11 ayında enflasyon yüzde 3000’i aştı ve ülkede akaryakıt sorunu, elektrik ve su kesintileri üzere halkın gündelik ömrünü olumsuz etkileyen birçok sorun bulunuyor.

Sokakta konuştuğunuz insanların birçok, siyasetçilerin gündemi ile gündelik hayatın gereklerinin çok farklı olduğunu, 7 yıldır başkanlık koltuğunda oturan Nicolas Maduro’dan da, 5 yıldır Ulusal Meclis’i elinde tutan muhalefetten de bir gram hayır gelmediğini, koyun can kaygısındayken kasabın et kaygısında olduğunu söylüyor.

MUHALEFET BOYKOT DAVETİ YAPTI

Geçtiğimiz haziran ayında, parlamentonun üçte ikisinin oyuyla seçilmesi gereken Ulusal Seçim Kurulu üyelerinin iktidar tarafından atanması üzerine seçimlere katılmama kararı alan muhalif partilere kayyum atanması, siyasi çatışmanın en azından kısa vadede sandıkta çözülemeyeceğini göstermişti.

Juan Guaido önderliğindeki ana muhalefet ‘hileli ve antidemokratik’ olarak niteledikleri milletvekili seçimlerine değil, onun yerine muhalefetin düzenlediği ve gelecek cumartesi sonlanacak halkoylamasına katılma daveti yaptı. Halkoylamasında ‘yapılan seçimleri yasal görüp görmediği, yeni bir başkanlık ve meclis seçimi yapılmasını isteyip istemediği ve iktidarı değiştirmek için memleketler arası işbirliklerini onaylayıp onaylamadığı’ soruları sorulacak.

Fotoğraf: Mustafa Özdemir

Bugün prestijiyle muhalefetin yapacağı halkoylamasına iştirakin çok daha kitlesel olabileceği söz ediliyor. Halkoylaması ile ilgili bir ayrıntı da Venezuelalı göçmenlerin halkoylamasına katılabilecek olması.

SEÇİMİN KAYBEDENİ İKTİDAR PARTİSİ

19,5 milyon seçmenin olduğu 2015 seçimlerinde 5,6 milyon oy alan iktidar partisinin, kesin olmayan sayılara nazaran 3,6 milyona yani tüm seçmen kitlesinin yüzde 18’ine düşmesi, her ne kadar mecliste çoğunluğa sahip olacaksa da, milletvekili seçimlerinin kaybedeninin iktidardaki PSUV olduğunu düşündürüyor.

1998 yılında seçimleri kazanmasının akabinde, evvela petrol üzerindeki devlet denetimini artırarak, oradan elde edilen gelirleri fakirlerden yana toplumsal projelere aktaran, akabinde da 21. yüzyıl sosyalizmini kurma argümanını dillendiren Hugo Chavez’in fakirleri, vatansever askerleri ve solu Bolivarcı Proje etrafında birleştirerek kurduğu ittifak, halefi Nicolas Maduro devrinde çatırdamaya başladı.

2013’te iktidara geldiğinden bu yana kendisine yönelik darbe ve suikast tehditlerinden bahseden Maduro’nun, iktidarını askerlerle paylaşması ve siyasal gücü merkezileştirmesi, iktidardaki PSUV’un halkla ve toplumsal örgütlerle bağının zayıflamasına neden oldu.

Hükümetin, krizle birlikte eğitim, sıhhat üzere temel hizmetlere ve dar gelirli vatandaşlara yapılan besin yardımları için ayrılan bütçelerde kesintiye gitmesi, 5 yıldır süren yüksek enflasyona ve alım gücünün düşmesine bir tahlil üretememesi, hükümet içindeki rüşvet ve yolsuzluk olayları bir dizi sorun, halkın iktidar partisine ve yöneticilerine inançlarının sarsılmasına neden oldu. Ayrıyeten hükümetin Venezuela’ya uygulanan milletlerarası yaptırımlara tahlil reçetesi olarak yürürlüğe koyduğu özelleştirme siyasetleri, etraf ve azınlıklar tersi uygulamalar da solun bir kısmının PSUV’den dayanağını çekmesine neden oldu.

PEKALA YA ARTIK?

Yüzde 31’in iştirakiyle oluşturulan meclisin hem ülke içinde hem de milletlerarası düzlemde yasallığının sorgulanması bekleniyor.

Seçimin öteki bir sonucu da bugünden itibaren Venezuela muhalefetinin sokaktaki ruhsal üstünlüğü ele geçirme potansiyeli ve Maduro iktidarının seçimle devrilebileceğini görmüş olması.

Gazete Duvar