KEMALİYE – Dünyada çok yaygın olsa da Türkiye’de pek bilinmeyen bir spor “via ferreta”. En kolay tabiriyle “demirden yol” ya da “sarp kayalıklara tırmanış parkuru” diyebiliriz. Kayaya monte edilen demir merdivenlerden tırmanarak ve elbette bir iple emniyete girerek gökyüzüne yanlışsız yükselebiliyorsunuz.
Türkiye’de bu sporu yapacağınız adres, birçok aktiviteye mesken sahipliği yapan Erzincan’ın Kemaliye ilçesi. Doğal hoşlukları, hele de Taş Yolu’yla ünlü Kemaliye’de spor çeşidi olarak yok yok: Dağcılık sporunun tüm disiplinleri (spor ve klâsik kaya tırmanışı, büyük duvar, hiking, trekking, via ferreta), kanyoning, mağaracılık, hava sporları (paragliding, micro ve ultra light), ekstrem hava sporları (wingsuit, proximity flying, wingsuiting, skydiving, B.A.S.E jump), göl ve akarsu sporları, rafting, günübirlik at gezintileri, off road tipleri, dağ bisikleti vs.
. BİRİNCİ ADRESİMİZ KEMAV
Bu sporları yapmak için bağlantıya geçebileceğiniz birinci adres de Kemaliye Kültür ve Kalkınma Vakfı (KEMAV). Biz de o denli yapıyoruz. Ancak bu kadar çok çeşidin ortasından bizim ilgi odağımızda “via ferreta” var. Ekipmanlarınızı buradan kiralayabilirsiniz. Bu ekipmanlar; kask, eldiven, emniyet kemeri ve düşüşe karşı sizi emniyete alan şok emicili lanyard. Konukların küçük katkıları ile materyaller daima yenileniyor. Vakıf size rehber de sağlıyor. Bize de haberimizi hazırlarken Lider Yardımcısı Yrd. Doç. Dr. Mustafa Ferudun Çelikmen, rehberlik yapıyor ve bıkmadan sorularımızı yanıtlıyor.
Yrd. Doç. Dr. Mustafa Ferudun Çelikmen SAVAŞ TAKTİĞİNDEN SPORA GİDEN YOL
Bilhassa Alpler’de, İtalya, Avusturya, İsviçre, Almanya üzere ülkelerde 7’den 70’e insanların bu sporu yaptıklarını belirten Çelikmen, sporun kökeni hakkında ise şu bilgileri veriyor: “Latince kökeni prestiji ile “demir yol” (via: yol, ferrata: demirden) denmesinin nedeni 1. ve 2 Dünya Savaşları’nda askerlerin tam teçhizatla Alp Dağları’nı aşmaları için, sarp dağ yamaçlarına demirden basamaklar yapılmasından gelmektedir. Savaşların sona ermesi ile milyonlarca insan için bu parkurlar sıhhat ve zindelik arayışının yeni adresi olmuştur. Bugün sırf Alpler’de değil, tüm dünyada inançlı, yaygın, tırmanış sporunun bir modülü haline gelmiştir.”
Via Ferreta TÜRKİYE’DE BİRİNCİ VE TEK
Kemaliye’deki birinci via ferrata parkuru, 2008 yılında Karanlık Kanyon’da, Karasu Irmağı yatağından Taş Yolu’na hakikat yapılmış ve 70 basamaktan oluşuyor. 2010’da tekrar Taş Yolu’ndan Sandık Köyü istikametine gerçek ikinci parkur, KEMAV tarafından ilçeye kazandırılmış. 517 basamaktan oluşan üçüncü parkursa şu an Türkiye’nin en büyük via ferreta parkuru. Tırmanmaya 1000 metreden başlıyor, sonunda 1700 metreye ulaşıyorsunuz. Birinci parkur B.A.S.E. jump, üçüncü parkur wing suit atletleri için öncelikle düşünülerek yapılmış. Fakat yürüyüş ve tırmanış sporlarını sevenler, bu parkurları da çok sevince tüm via ferrata ekipmanları Kemaliye’ye getirilmiş ve tabiat atletlerine hizmet veriyor.
Wingsuit İkinci parkur, ihale evresindeki dünyanın en uzun ve yüksek yaya asma köprüsü Sırat on Fırat Köprüsü’ne sizi ulaştıracak. Ferudun Çelikmen, bu parkurla ilgili şu bilgiyi veriyor: “Kemaliyemizin çabucak sırtını yasladığı dağa yapılmış olan ülkemizin birinci ve tek via ferrata parkuru, doğasever gezginlerin, dağcıların, B.A.S.E. jump ve wingsuit atletlerinin favori yeri haline gelmiş durumda. Bu parkur vesilesi ile yeniden Kemaliyemizin sırtını yasladığı yamaç ağaçlandırmaya başlanarak, Fırat Irmağı ve Kemaliye görünümlü nefes kesen bir yürüyüş güzergâhı ilçemize kazandırılmıştır. Çok kısa müddette yapılan yolu sarıp sarmalayacak bitki örtüsü ve ağaçlandırma ile birlikte Kemaliye’ye gelenlerin ve yerleşik hemşerilerimizin sıhhat için yürüyüş yapacakları, fotoğraf çektirecekleri seyir terasları ve piknik alanları ile insanımızın hizmetinde olacaktır.”
Via Ferreta İSTER İPEK YOLU’NA
İkinci parkurun sonunda wingsuit çıkışlarının olduğu noktaya, Kemaliye’nin eski ismi “Eğin”e atfen, “Cennete Açılan Kapı” deniliyor. Tepede bir acil durum kutusu, kutunun içerisinde de via ferrata çıkışını tamamlayanların imzaladığı bir anı defteri bulunuyor. Tekrar birebir yere, acil durum yağmur örtüsü ve birinci yardım materyalleri yerleştirilmiş. Bu noktadan sonra, yani via ferrata parkuru bitiminin akabinde sırayaklaşık 200 metre yükseklikte eğimli bir yürüyüş parkuruna geliyor. Bu parkur da tekrar 40 dakika civarında sürüyor. Ondan sonra varılan yüksek platoda istenirse uzun parkur yaparak, tarihi İpek Yolu güzergâhında su kaynaklarının da olduğu Eğin Gabanı’na (Gaban: Yüksek dağ geçidi) ulaşılıyor. Buradan aşağıya toplam dört-beş saatte tarihi basamaklardan inerek Kemaliye’ye ulaşabiliyorsunuz.
Via Ferreta İSTER SÜPER GÖRÜNTÜYE
Via ferrata parkurunu bitiminden sonra yükselip, platoda şayet sağ tarafa gidilirse otantik merdivenlerden Cici Gabanı’na ulaşıyorsunuz. Oradan da Kemaliye’ye toplam üç saatte dönebiliyorsunuz. Bu nedenle Ferudun Çelikmen, olabildiğince erken saatte tırmanışa başlanmasını tavsiye ediyor ve olağan ki yanınıza iki litre civarında su ve atıştırmalık almanızı… Ayak bileğini koruyan bir bot giymeniz, sizi mümkün burkulmalara karşı koruyacaktır. Tekrar hava şartlarına nazaran ki içinde bulunduğumuz mevsimi düşünürsek yanınızda bir yağmurluk bulundurmanız iyi olacaktır.
KEMAV Kemaliye Temsilciliği’nin irtibat bilgileri:
Dörtyolağzı Mah. Çarşı 2. Sokak Cumhuriyet Cad. No: 1 Kemaliye/Erzincan
Telefon: 0 535 323 8707
E-Posta: bilgi.kemaliye@kemav.org.tr
İnternet Sitesi: www.kemav.org.tr
Via Ferreta Gazete Duvar
