Cihan Başakçıoğlu

İZMİR – ‘Balıkesir-Çanakkale Vilayetleri Bütünleşik Kıyı Alanları Planı’na ait kamuoyunda tartışmalar sürüyor. Son olarak plan ile ilgili TMMOB Mimarlar Odası Balıkesir Şubesi, Etraf ve Şehircilik Vilayet Müdürlüğü’ne itirazda bulundu.

REAKSİYONLARA NEDEN OLAN ‘ÇEVRE SİSTEMİ PLANI’ İLE ALAKALI…

İtirazda, “1 No’lu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin 102. Hususu ile Etraf ve Şehircilik Bakanlığı’na verilen misyonlar doğrultusunda 646 kilometre kıyı uzunluğuna sahip Balıkesir ili, 710 kilometre kıyı uzunluğuna sahip Çanakkale ili kıyıları olmak üzere toplam 1356 km. kıyı uzunluğuna sahip 1/50000 ölçekli Balıkesir-Çanakkale Vilayetleri Bütünleşik Kıyı Alanları Planı’nın stratejik planlar olsa bile, ‘Balıkesir-Çanakkale Planlama Bölgesi Etraf Tertibi Planı’ ile alakalı olduğu” sözlerine yer verildi.

‘KİRLETİCİ VE YOK EDİCİ ÖGELER KIYILARLA BULUŞTURULACAK’

İtiraz münasebetleri ise şu 10 husus ile belirtildi;

* Balıkesir ve Çanakkale’nin kuzey kısımlarını, Güney Marmara’yı sanayi/maden alanları ve otoban/köprü karayolu lojistiği ilan edenler, bu sefer 1/50000 ölçekli kıyı planlarıyla, bu kirletici ve yok edici ögeleri kıyılarla buluşturmayı, Bandırma, Gönen, Biga, Lapseki kıyı alanlarında bir çok yük limanı, tersane, depo/antrepo, önermektedir…

* Kruvaziyer limanlar, her şey dahil turizminin deniz versiyonu, insanı ezen sanayi turizminin, yerele hiçbir tesiri katkısı olmayan, kirlilik, kıyı işgali, özel ve ayrıcalıklı bölümlerce işgal edilmiş kıyılar yaratan hali demektir. 1/50000 kıyı planları Balıkesir ve Çanakkale Kıyılarında, bu vilayetlerin Ege ve Marmara denizinde bulunan adalarında birçok kruvaziyer limanı önermektedir.

* Yat limanları/marinalar kentlerde insanların denizle münasebetini maniler, kent dışında ise kıyıların işgaline yapılaşmasına yol açarak özel ve ayrıcalıklı alanlar yaratır. 1/50000 kıyı planları Balıkesir ve Çanakkale kıyılarında onlarca yeni yat limanı önermektedir.

* Balıkesir Çanakkale Planlama Bölgesi 1/100000 ölçekli Etraf Nizamı Planı ile ilgili olarak Etraf ve Şehircilik Bakanlığı’nın Davalı olduğu, TMMOB Mimarlar Odası, İnşaat Mühendisleri Odası, Kent Plancıları Odası ve Ziraat Mühendisleri Odasının Davacıları olduğu Danıştay 6.Daire Başkanlığı’nda hala devam etmekte olan 2015/6640 nolu Dava Evrakı bulunmakta olup; Balıkesir – Çanakkale Planlama Bölgesi 1/100.000 Ölçekli Etraf Sistemi Planının dikkate alınmadığı görülmüştür.

* Planlama alanı sonunun hangi kriterlere nazaran belirlendiği anlaşılmamıştır.

* Yasal mevzuatta geçerli olan doğal sit alanları sonlarının ve derecelerinin bu planda korunup korunmadığı anlaşılmamıştır.

* Planda görülen kentsel alan hududunun hangi kriterlere nazaran oluşturulduğu anlaşılmamıştır.

* Kentsel sit alanı olarak belirlenen yerlerin, kıyı muhafaza ve zeytin alanları ile ilgili mevzuata uygun değildir.

* Etkileşim alanlarının hangi kriterlere nazaran oluşup sonlandırıldığı anlaşılmamıştır.

* Kıyı düzenleme planına husus olan alanın sarsıntı tehlikesi, çok kriterli kıymetlendirme tahlilinde bir parametre olarak ele alınmamış yalnızca 1. Derece sarsıntı bölgesi tarifi yapılmıştır. Zelzelenin oluşturacağı tehlike yalnızca sıvılaşma olayı olarak bahsedilmiştir. Meğer sıvılaşmanın yanı sıra, yer büyümesi, yüzey faylanması tehlikesi, taşıma gücü kaybı, heyelanların tetiklenmesi ve sarsıntının episantrının denizde olması durumunda tsunami de sarsıntının meydana getireceği tehlikelerdir. Bu tehlikeler planda göz önüne alınmamıştır.

‘YEDİ BÖLGEDE KIYI YAĞMASI’

B:etül Dikici

TMMOB Mimarlar Odası Balıkesir Şube Lideri Betül Dikici, Bandırma Bölgesi, Karabiga Bölgesi, Çanakkale Merkez Bölgesi, Bozcaada Bölgesi, Edremit Körfez Bölgesi, Ayvalık Bölgesi ve Gelibolu Tarihi Yarımada Bölgesi olarak yedi bölgede planlanmış bu kıyı düzenlemesinde feribot, yat limanı, kruvaziyer limanı, çekek yerleri, tersane ve öbür iskele tekliflerinin olmasının, kıyı yağmasının en kıymetli münasebetini oluşturacağını vurguladı.

Kelam konusu kıyı Planlama bölgesinde Ulusal Park Alanları, Tabiat Parkı Alanları, Yaban Hayatı Müdafaa ve Geliştirme Alanları, Tuzla Alanları, Sulak Alanlar, Arkeolojik-Kentsel-Tarihi-Doğal Sit Alanları, bulunduğuna da dikkat çeken Dikici, projede bu alanların ehemmiyetine dikkat edilmediği üzere deniz altındaki doğal hayat ve tabiatın etkilenmesinden hiç bahsedilmediğini de söyledi. Dikici, projede bölgedeki akarsuların kirlilik tehlikesinden de kelam edilmediğini belirtti.

‘KIYI EKOSİSTEMİNİ KORUMADIĞI ÜZERE DOĞAL KAYNAKLAR GÖZETİLMEDİ’

Balıkesir-Çanakkale Vilayetleri Bütünleşik Kıyı Alanları Planındaki Kıyıların, etkileşim alanı ile birlikte, tüm sektörel faaliyet ve planları, toplumsal ve ekonomik hususları da içerecek formda bütünleşik bir yaklaşımla ele alınmadığını söyleyen Dikici, son olarak şunları söyledi:

“Kıyı alanlarındaki işlev ve faaliyetler ile kıyı alanlarına yönelik amaçlar ortasındaki ahenk sağlanamamıştır. Kıyıda yapılacak öncelikli tesisleri, öncelikli alanlarda alt bölgeler seviyesinde ön görememiştir. Sürdürülebilir gelişme prensibi doğrultusunda kıyı ekosisteminin korunmasını sağlayamadığı üzere doğal kaynakların kullanımını gözetmemiştir. Muhafaza ve kullanma istikrarını sağlayacak biçimde mekânsal maksat, strateji ve hareket tekliflerini belirlememiştir. Kıyı alanlarında yetkili kurum ve kuruluşlar, mahallî idareler ve yatırımcıların, planlama, projelendirme ve uygulamalarını dikkate almamıştır.”

Gazete Duvar